Wydawnictwo Pauza

Powieść amerykańskiej pisarki Valerii Luiselli czytałam dosyć długo. Niespiesznie. To czytanie było jak regularne odwiedziny u znajomych artystów, którzy opowiadali o swojej podróży Nowego Jorku do Arizony.

Myślę, że Archiwum zagubionych dzieci z powodzeniem można nazwać powieścią drogi, która uwypukla kryzys rodziny oraz społeczno-polityczny. Czteroosobowa patchworkowa rodzina wyrusza chyba w ostatnią swoją podróż. Dlaczego ostatnią? Bo coś się pruje, coś się sypie, bo różnice pomiędzy kobietą i mężczyzną są coraz większe. Poznajemy uczucia dorosłych, jak i ich dzieci. Co więcej, bardzo ważnym motywem jest historia meksykańskich dzieci próbujących przedostać się przez amerykańską granicę. Ile z nich ginie, traci nadzieję na lepsze życie? Ile umiera?

Archiwum zagubionych dzieci jest powolne i niezwykle metaforyczne, jak pudełka, które rodzina wypełnia pamiątkami z podróży.

Jeśli lubisz długie powieści, w których akcja częściej spowalnia, niż przyspiesza, to ta książka jest dla ciebie. Ja nie do końca się w niej odnalazłam. Były momenty zachwytu językiem, sposobem opisywania rzeczywistości, otaczającego nas świata, ale były również takie, które mi się dłużyły, nie czułam ich i nie potrafiłam dotknąć sedna.

Dlatego tobie, drogi czytelniku, pozostawiam ocenę tej powieści. Ja się powstrzymam, bo nie potrafię.

Tytuł: Archiwum zagubionych dzieci
Autor: Valeria Luiselli
Wydawnictwo Pauza
Przekład: Jerzy Kozłowski
Forma książki: papierowa, dostępna jako e-book
Gatunek: literatura piękna

Jeśli miałaś, miałeś styczność z prozą Davida Vanna, to wiesz, że potrafi grzebać w ludzkim umyśle. Jego książki są nieoczywiste i sprawiają, że czytelnikowi włącza się tryb analizowania, roztrząsania i stawiania pytań na temat zachowania i możliwości reagowania na różne życiowe sytuacje.

Najnowsza powieść autora to wstrząsające nurkowanie w głąb ludzkiej psychiki, do umysłów bohaterów Komodo.

Całe nieszczęście w naszym życiu jest wymyślone. Nie dorastaliśmy w strefie wojny ani w biednym kraju, takim jak Indonezja, więc musimy sobie sami tworzyć problemy. […] Jesteśmy tacy durni. Wyjazd, który miał nas do siebie zbliżyć, sprawia tylko, że zaczynam myśleć: powinniśmy po prostu utonąć.

Kilka słów o fabule

Na jednej z wysp parku narodowego Komodo w Indonezji spotykają się Tracy, jej matka oraz brat Tracy – Roy. Kontakt pomiędzy rodzeństwem dawno się rozluźnił i ochłodził. Tracy nie może zaakceptować recepty na życie Roya i jego stosunku do rodziny. Pomiędzy nimi stoi matka, mogąca odgrywać rolę rozjemcy i zarazem łącznika, co niestety nie do końca ma rację bytu. Sama Tracy miota się w swoim dotychczasowym życiu, które całkowicie jest podporządkowane opiece i wychowywaniu pięcioletnich bliźniaków. Pociechy z męża nie ma żadnej, dlatego poziom frustracji zaczyna niebezpiecznie szybować do góry. Upragniony wypoczynek w Indonezji w towarzystwie brata i matki, a przede wszystkim urzekającego podwodnego świata, w założeniu ma jej dać powiew świeżości i nowe siły do konfrontowania się z trudami codzienności. Od początku nie jest idealnie. Dawne urazy wypływają na wierzch, burząc wyidealizowany obrazek rodzinnych wakacji. Napięcie pomiędzy członkami rodziny narasta, aż do wydarzenia, które doszczętnie burzy kruche fundamenty.

Kilka słów o wrażeniach

Komodo wciąga, wręcz wsysa w odmęty ludzkiej duszy. Jest mrocznie, ale życiowo, bo to, z czym zmagamy się w naszej codzienności, nie zawsze jest pasmem przyjemności i sukcesów. Zmieszanie w kotle relacji międzyludzkich wątków siostra-brat, matka-córka, matka-dzieci, żona-mąż daje wybuchową mieszankę, która może przyprawić o ból głowy. Jednak warto się z nią zmierzyć i przetrawić, bo to bardzo ciekawa historia o ludzkich słabościach. Gwarantuję Ci, że wielokrotnie zostaniesz zaskoczona, zaskoczony wyborami dokonanymi przez bohaterów. Polecam!

Tytuł: Komodo
Autor: David Vann
Wydawnictwo Pauza
Przekład: Dobromiła Jankowska
Forma książki: papierowa, dostępna jako e-book
Gatunek: literatura piękna

Szwedzka pisarka jest autorką trzech książek. Wszystkie ukazały się w Polsce nakładem Wydawnictwa Pauza. O dziwo, Utonęła to debiutancka powieść Therese Bohman. Styl jakim się posługuje jest oszczędny, a równocześnie obrazowy i kompletny. Dodatkowo to co może wyróżniać jej prozę, to skupienie się na życiu kobiet i ich wewnętrznych oraz zewnętrznych przemianach. Dwie poprzednie powieści, czyli O zmierzchu i Ta druga, przypadły mi do gustu, dlatego chciałam poznać Utonęła.

Kilka słów o fabule

Bohaterką powieści jest Marina. Chcąc złapać chwilę oddechu od miasta, pracy, nie do końca udanego związku, wyjeżdża ze Sztokholmu i jedzie do siostry. Wkracza w progi domu pełnego książek i roślin. Opiekę nad nimi sprawuje Stella oraz jej nowy partner, do tej pory nieznany Marinie. Kobieta staje się świadkiem niezrozumiałej dla niej relacji. Z czasem zostaje złapana w niebezpieczną sieć zmysłowości i uczucia.

Kilka słów o wrażeniach

Therese Bohman w nietuzinkowy sposób potrafi wykreować tajemniczą przestrzeń, w której ściera się wiele światów. Jest ona niewielka, wręcz duszna. Z każdej strony można wyczuć klimat niedopowiedzenia i nieoczywistości.

W Utonęła pod płaszczykiem zwyczajnego życia skrywane są trudne tematy. Odkrycie ich nie jest łatwe, a ich ujawnienie wciąga i angażuje.

Debiutancką powieść szwedzkiej pisarki czytało się świetnie, bo autorka potrafi przykuć uwagę, oszczędnie dawkując kolejne odsłony fabuły. Podobał mi się również język powieści i jej obrazowość, o czym już wspomniałam.

W samochodzie milczymy. Krajobraz jest odmieniony, pola, które latem były żółte, teraz są czarne i potargane, poranione, jakby ktoś rozdrapał je paznokciami długimi jak szpony.

To, co momentami mnie uwierało i nie do końca pasowało, to nierealność (w mojej ocenie) zachowania bohaterek. Jednak te fragmenty nie zepsuły mi odbioru całości. Zepchnęłam je na margines, skupiając się na tym, co autorka chciała nam przekazać.

Słowem podsumowania

Utonęła to dobra proza. Jak na debiut – bardzo dobra. Smutna, niebezpieczna, uzależniająca. Jeśli lubicie powieści o trudnych, chorobliwych relacjach, to polecam ten tytuł uwadze.

Tytuł: Utonęła
Autor: Therese Bohman
Wydawnictwo Pauza
Przekład: Justyna Czechowska
Forma książki: papierowa, dostępna w formie e-booka i audiobooka
Gatunek: literatura piękna

Fabularne rozwiązania

Bardzo lubię, kiedy oprócz oczywistych przyjemności jakie dostarcza lektura książki, autor serwuje nieszablonowe, fabularne rozwiązania. „Turbulencje” brytyjskiego pisarza (urodzonego w Kanadzie) Davida Szalaya są zbiorem opowiadań, połączonych bardzo subtelną i delikatną nicią. Wspólnym mianownikiem są w nich ludzie, których obserwujemy w jednym z momentów ich życia. Nie wiemy, czy są to przełomowe chwile, ale z pewnością znaczące.

Życie i jego turbulencje

Nasze życie jest na tyle skomplikowane, że wcześniej, czy później występuje w nim czas niepewności, zachwiania równowagi, a nawet wstrząsu. Rzeczywistość po takiej zawierusze zawsze jest inna. Zmieniamy się, bo cały czas rezonują w nas te przeżyte wydarzenia. Bogatsi o nowe doświadczenia, będziemy je mogli wykorzystać kiedyś, w przyszłości.

Domino Davida Szalaya

David Szalay stworzył bardzo ciekawą układankę ludzkich losów. Wydawałoby się, że są przypadkowe, ale ich cząstka zostaje przekazana dalej. Książka napisana jest w bardzo przyjemnym stylu, który sprawia, że płyniemy, żeby nie napisać lecimy, przez nią błyskawicznie. Te porty, do których zawijamy, są tłem dla wydarzeń w życiu bohaterów. Całość utrzymana jest w lekkiej tonacji, bez mocnych, czy wstrząsających momentów, ale co ważne nie jest beznamiętna.

Słowem podsumowania

Lektura „Turbulencji” była bardzo przyjemna. To co podobało mi się najbardziej, to jej konstrukcja oraz … tytuły rozdziałów, podpowiadające miejsce akcji. Przed każdym nowym rozdziałem, nową historią, z dreszczykiem emocji czekałam na jej rozwinięcie. Kogo autor zrobi bohaterem opowiadania i jak pokieruje jego losem? Tych odpowiedzi wyczekiwałam. Czas spędzony z „Turbulencjami” uważam za dobrze spędzony, ale czuję, że o samej fabule szybko zapomnę. To książka idealna dla czytelnika, który będzie chciał się rozgrzać przed poznaniem innych powieści Wydawnictwa Pauza, znanego z mocnych i bardzo mocnych historii.

PS Na blogu znajdziecie wpis o polecanych chudzinkach.  „Turbulencje” również się tam znalazły. To dobry drogowskaz dla tych, którzy zastanawiają się nad czytaniem tej powieści.

Tytuł: „Turbulencje”
Autor: David Szalay 
Wydawnictwo Pauza
Tłumaczył: Dobromiła Jankowska
Forma książki: e-book
Gatunek: literatura piękna

Cienka, nie znaczy gorsza

Bardzo lubię grube, obszerne powieści. Tak samo lubię te cienkie, krótkie, mocno skondensowane.  Tylko wtedy nieobszerna powieść będzie interesująca, gdy autor napisze ją „w punkt”, bez zbędnych wątków, akapitów, czy nawet wyrazów. Czytelnik siada, zaczyna czytać i od razu, od pierwszej strony, splata swój czas z zapisaną historią.

Lubimy skandynawskich autorów

Marie Aubert debiutowała zbiorem opowiadań, który trafił na norweskie listy bestsellerów. „Dorośli” to pierwsza powieść w dorobku pisarki. Jest krótka, jest esencjonalna i treściwa. Można w niej dostrzec kunszt pisania świetnych krótkich form.

Kim są tytułowi dorośli?

Ida to dojrzała, bezdzietna architektka. Jej młodsza siostra Marthe jest mężatką i ma szansę na bycie kobietą jaką Idzie prawdopodobnie nigdy nie będzie dane być. Akcja powieści skupia się na kilku dniach spędzonych w rodzinnym gronie, kiedy siostry świętują z rodzicami urodziny ich mamy. Łagodny klimat i sielankowość szybko tracą pozytywny wydźwięk i zmieniają się w psychologiczną wojnę.

Co znajdziemy w „Dorosłych”?

„Dorośli” mają w sobie wszystko to co lubię i cenię w literaturze. Pokazują życie w całej palecie barw oraz wachlarzu uczuć i emocji. Autorka przedstawia różne punkty widzenia, przygląda się trudnym zagadnieniom z każdej strony. W końcu oklepane powiedzenie: „punkt widzenia zależy od punktu siedzenia” jest naprawdę bardzo życiowe i idealnie pasuje do fabuły „Dorosłych”.

Tak naprawdę w powieści Marie Aubert nie ma niczego odkrywczego. Nie rewolucjonizuje postrzegania singielek, ani nie tłumaczy rodzinnych relacji biorąc pod lupę zachowania rodziców w stosunku do dzieci i interakcji pomiędzy rodzeństwem. Jednak autorka nie powiela klisz, nie kopiuje. Napisała powieść, która momentami boli, bardzo realistycznie przedstawiając rozterki bohaterów i ich zmagania z własnymi demonami. Wydawałoby się, że Ida jest bohaterką, która gra pierwsze skrzypce i jest motorem fabuły. Nie, tutaj każdy ma coś do powiedzenia, dlatego „Dorośli” są tak ciekawą powieścią.

Słowem podsumowania

Jeśli napiszę, że „Dorośli” to doskonały przykład skoncentrowanej skandynawskiej prozy, to będziecie zainteresowani?

Życiowa, bezpardonowa, trafiająca celnie w czułe punkty ludzkich słabości. Bardzo mi się podobała.

Tytuł: „Dorośli”
Autor: Marie Aubert
Wydawnictwo Pauza
Tłumaczył: Karolina Drozdowska
Forma książki: e-book
Gatunek: literatura piękna

Moja przygoda z powieściami wydawanymi pod szyldem Wydawnictwa Pauza, zaczęła się od Legendy o samobójstwie Davida Vanna. To jest jednocześnie jedyna powieść tego wydawnictwa, której można posłuchać w formie audiobooka. Nie wiem, czy to jest dobra strategia, ale po wysłuchaniu „Legendy” zdecydowałam, że „pauzowe” książki będę czytała, nie słuchała. Dlaczego? Bo ten kto je czyta wie, nie są łatwe, wymagają skupienia i robienia licznych … pauz, celem przetrawienia treści. Nie inaczej jest w „Brudzie”, drugiej powieści Davida Vanna – urodzonego na Alasce laureata czternastu nagród literackich.

Powieść Davida Vanna jest duszna, brudna, wręcz klaustrofobiczna. Czytelnik porusza się na wąskiej i nierównej ścieżce pomiędzy matką i synem, odbijając się od chorobliwego strachu matki przed utratą syna, a osobliwym przywiązaniem syna do rodziny. Dwudziestodwuletni Galen żyje w sztucznej bańce matczynej miłości, bez siły na wyrwanie się z życiowego impasu. Do tego dochodzą również toksyczne relacje z ciotką (siostrą matki) oraz kuzynką, której obecność w pewnym momencie życia Galena, staje się początkiem tragicznych wydarzeń.

„Brud” jest złożony i wielowarstwowy. Główny bohater nie jest życiowym ninją i nie potrafi odciąć matczynej pępowiny, ani być obojętnym na wpływy kuzynki. Splot losowych zdarzeń wywołuje lawinę niewłaściwych decyzji, które mkną w stronę tragicznego końca. Złożoność osobowości oraz wielowarstwowość rodzinnych relacji powodują, że powieść nabiera bardzo niepokojących rumieńców, a droga do szaleństwa skraca się w zastraszającym tempie.

Próżno szukać w powieści dynamizmu, za to bez trudu znajdziemy tytułowy brud oraz odkryjemy możliwość babraniny w ludzkim umyśle. „David Vann po raz kolejny zaskakuje i szokuje”. Zaprasza czytelnika w odmęty niestabilnej psychiki, potęgując niepokój i rozedrgane myśli. W tej powieści każdy z bohaterów jest jakiś, dokładając swoją osobowość do mrocznej wizji rodziny.

Mocna. Naprawdę zaskakująca. 

Tytuł: „Brud”
Autor: David Vann
Wydawnictwo Pauza
Tłumaczył: Dobromiła Jankowska
Forma książki: papierowa, dostępna w formie e-booka
Gatunek: literatura piękna

Twórczość szwedzkiej pisarki Therese Bohman poznałam dzięki powieści „O zmierzchu„. Wywarła na mnie pozytywne wrażenie, ale brakowało mi w niej jednego elementu, który sprawiłby, że powieść byłaby kompletna. Inaczej ma się sprawa z „Tą drugą”, która również została wydana pod szyldem Wydawnictwa Pauza. W tej powieści wszystko do siebie pasuje, doskonale się uzupełnia tworząc kompletny obraz. A jaki to jest obraz?

Therese Bohman namalowała portret młodej kobiety stojącej na rozdrożu swojego życia. Zatrudniona w szpitalnej stołówce, z niewielkim bagażem doświadczeń, prowadzi raczej nudne życie. Do czasu. Pikanterii i energii daje jej romans z żonatym lekarzem. Czas spędzony z mężczyzną stanie się okresem pełnym nowych doświadczeń, który oprócz przyjemnych chwil, dostarczy jej wiele trosk i uświadomi, że szczęście może być bardzo kruche i ulotne. Banalne?

Fabuła „Tej drugiej”, tak jak i „O zmierzchu”, jest prosta. Opisuje sytuacje życiowe, które nie są rzadkie i wyjątkowe. Jednak siłą tej powieści jest to, że autorka w ciekawy sposób pokazuje poszczególne etapy zadurzenia i fascynacji drugim człowiekiem, bez względu na podszepty racjonalisty siedzącego w głowie kobiety. Żeby było jeszcze ciekawiej, wprowadza do powieści dodatkowe postaci, których obecność nadaje historii dynamizmu i fabularnego zadziora. Dzięki temu książka dostaje drugie życie, rozwijając się w nieprzewidzianym wcześniej kierunku.

„Ta druga” to nie tylko powieść o kobiecie. To również powieść o mężczyźnie, który rani osoby ze swojego otoczenia, zachowując się jak pan sytuacji i człowiek, który robi to, na co ma ochotę, bez względu na konsekwencje. To również książka o tym co nas różni. O statusie społecznym i pochodzeniu, które to warunkują przyszłe wybory i stawiają na określonej pozycji.

Powieść Therese Bohman czyta się bardzo dobrze. Razem z bohaterką płyniemy jednym nurtem w kierunku … Sami się przekonajcie jakim. Polecam!

Tytuł: „Ta druga”
Autor: Therese Bohman
Wydawnictwo Pauza
Tłumaczył: Justyna Czechowska
Forma książki: papierowa, dostępna w formie e-booka
Gatunek: literatura piękna

Nie każda kobieta jest predestynowana, żeby zostać matką. Jedne, świadomie tego faktu, dzieci nie mają i nigdy mieć nie będą, inne przeciwnie. I albo odnajdują się w nowej roli, albo ta nowa dla nich sytuacja życiowa prowadzi do wielu problemów, czasami tragicznych.

„Zgiń, kochanie” argentyńskiej pisarki Ariany Harwicz, to ten rodzaj literatury i utkanej historii, którą nie jest łatwo zanalizować i zinterpretować. Myślę, że spotkanie z autorką powieści, rozmowa o książce, przybliżenie pomysłu na fabułę rozświetliłaby wiele niejasnych miejsc. A może tylko ja mam problem z ułożeniem sobie w głowie tej historii?

Sercem powieści, które bardzo mocno bije, jest kobieta pełniąca rolę matki oraz żony. W żadnej z nich nie czuje się komfortowo, a wręcz do nich nie pasuje. Ramy, w które za przyzwoleniem, została włożona, mocno ją ograniczają i boleśnie uwierają. Od przykrej rzeczywistości ucieka w świat realizmu magicznego poprzeplatanego otaczającą ją przyrodą. Codzienna egzystencja sprawia jej ból. Kłóci się ze stanem, w którym przyszło jej żyć. Mężem niezaspokajającym jej potrzeb oraz dzieckiem, którego mogłoby nie być. Ta walka z samą sobą i otoczeniem coraz bardziej wciąga ją w otchłań szaleństwa.

Podnoszę go, uśmiecham się fałszywie, zaciskam zęby. Przed dzidziusiem mama była szczęśliwa, Codziennie rano mama chce uciec od dzidziusia, a on coraz więcej płacze. Chcę iść do łazienki, ale to niekończące się stękanie i marudzenie mi to uniemożliwia.

Powieść Ariany Harwicz jest nieoczywista. Trzeba mocno zespolić się z tą historią, aby wychwycić wszystkie jej niuanse, pomimo wyraźnego głosu głównej bohaterki wołającego do czytelnika. Co więcej, często jest wołanie przechodzące w krzyk, a nie cichy i subtelny szept.

W tej niewielkiej objętościowo książce, autorka kreśli obraz kobiety, która nie jest szczęśliwa, ani w roli matki, ani partnerki. Nie potrafię jednak dostrzec wszystkich jego kolorów oraz głębi. W moich oczach jawi się jako eksponat w muzeum sztuki współczesnej, który może być przyczynkiem do wielu bardzo ciekawych dyskusji i dynamicznej wymiany poglądów. Na pewno będę śledziła opinie innych czytelników o tej powieści.

Tytuł: „Zgiń, kochanie”
Autor: Ariana Harwicz
Wydawnictwo Pauza
Tłumaczył: Agata Ostrowska
Forma książki: e-book, Legimi
Gatunek: literatura piękna

Jeśli interesują Cię inne opinie na temat powieści wydanych przez Wydawnictwo Pauza zapraszam do lektury:
"Pierwszy bandzior" Miranda July
"Pasujesz tu najlepiej" Miranda July
"O zmierzchu" Therese Bohman
"Nasz chłopak" Daniel Maragiel
"Historia przemocy" Edouard Louis
"Przyjaciel" Sigrid Nunez
"Mój rok relaksu i odpoczynku" Ottessa Moshfegh