Tag:

Wydawnictwo W.A.B.

„Około północy” Mariusz Czubaj – Lubisz jazz?

przez Katarzyna Denisiuk 19 czerwca 2019

Wychowana wśród dźwięków trąbki Louisa Armstronga, bardzo byłam ciekawa najnowszej książki Mariusza Czubaja, która ukazała się w 50. rocznicę śmierci Krzysztof Komedy, polskiego kompozytora i pianisty jazzowego oraz pioniera jazzu nowoczesnego w Polsce. Twórczość Mariusza Czubaja znam z kryminalnej serii, której głównodowodzącym jest profiler Rudolf Heinz. Czytałam, że „Około północy” charakteryzuje się inną stylistyką oraz niesie inny ładunek emocjonalny, niż wymieniona seria, ale nie spodziewałam się, że będzie aż tak różna od tego z czym się do tej pory zetknęłam.

Akcja powieści rozgrywa się w Warszawie w 1969 roku. Po pogrzebie znanego polskiego jazzmana zostaje zamordowana młoda dziewczyna. To już kolejne z morderstw, które wstrząsają miastem. Czy mamy już do czynienia z „seryjniakiem” kopiującym krwawe poczynania Karola Kota, Wampira z Krakowa, który swoimi zbrodniami „wywołał psychozę strachu”? Prywatne śledztwo podejmuje kontrabasista, obracający się w światku warszawskich muzyków skupionych wokół klubu „Hybrydy”.

Na początku powieści autor gra jedną nutę, która samotna nic nadzwyczajnego nie tworzy. Dopiero sukcesywnie dopisywane kolejne dźwięki komponują się w niepowtarzalny utwór muzyczno-literacki w stylu awanturniczego i nieprzewidywalnego jazzu.

Mariusz Czubaj zaproponował czytelnikowi coś nieoczywistego i ciekawego narracyjnie. Zszedł z utartych szlaków, które w jego wykonaniu dobrze się sprawdziły, a powielone mogłyby zagwarantować kolejny sukces. W to miejsce wprowadził szczyptę „szaleństwa”. Dzięki temu powieść odbiega od znanych schematów, jest nieokiełznana i po trosze dzika. Jak jazz.

Czytając „Około północy” mamy nieodparte wrażenie, że jest to powieść-mozaika. Obok wątków kryminalnych, prym wiedzie muzyka i sztuka oraz środowisko z nimi związane. Niebagatelną rolę do odegrania dostała również Warszawa, której panoramę autor pięknie namalował.

Mam nadzieję, że Około północy zostanie potraktowane jako skromne podziękowanie kierowane do wszystkich, którzy wówczas tę znakomitą [jazz] muzykę tworzyli.

Cytowane słowa napisane w ostatnim rozdziale utwierdziły mnie, że jest to intymna powieść, którą „kupuję” w całości.

Tytuł: „Około północy”
Autor: Mariusz Czubaj
Wydawnictwo W.A.B.
Forma książki: papierowa, dostępna w formie ebooka
Gatunek: kryminał

19 czerwca 2019 0 komentarz

Audiobook Literatura faktu

„Merhaba. Reportaże z tomu „Zabójca z miasta moreli” i osobisty słownik turecko-polski” Witold Szabłowski – O Turcji jakiej nie znałam

przez Katarzyna Denisiuk 19 maja 2019

Witold Szabłowski wita się z czytelnikiem tureckim „cześć”, czyli merhaba. Bo właśnie Turcji, powstałej na gruzach Imperium Osmańskiego, poświęcona jest jego opowieść.

Turcja jest jak prom między Europą a Azją.

Jakie doświadczenie życiowe ma autor, który napisał książkę o kraju stojącym w rozkroku pomiędzy tym co europejskie, a azjatyckie? Kraju, gdzie dominuje islam, konserwatyzm, a mieszkańcy bardzo często kierują wzrok na zachód?

Witold Szabłowski mieszkał i studiował w Turcji. Wspomina swoje początki dziennikarskiej pracy, które obfitowały w zabawne sytuacje oraz dzieli się wszystkim tym, czego doświadczył na własnej skórze. To ta jasna i wesoła strona książki.

Opowieść autora jest bardzo różnorodna i wielobarwna, tak jak jawi się sama Turcja. Pomiędzy opowiastkami o tym z kim i z czym możemy spotkać się wybierając ten kraj jako destynację wakacyjnych wojaży, wplótł bolesne i momentami zatrważające historie jego mieszkańców. W powieści znajdziemy również udokumentowaną historię Ali Ağcy, czyli „mordercy z miasta moreli”. Autor oddał również część historii narodowemu bohaterowi Mustafie Kemali Atatürkowi.

Witold Szabłowski daje czytelnikowi możliwość poznania kraju, który nie jest dostępny przeciętnemu turyście. Opowiada o tym wszystkim co drzemie w jego trzewiach. Dlatego też czytając chłoniemy wszystko to, co autor w bardzo interesujący i stosunkowo lekki sposób przekazuje. Przez to książka jawi się zarówno jako „rasowy” reportaż, jak i projekcja fragmentów pamiętnika.

Myślę, że po lekturze tej książki można inaczej, to znaczy mocniej i przede wszystkim bardziej świadomie, poznawać Turcję i jej mieszkańców.

Marcin Meller napisał „Gdybyście mieli przeczytać jedna jedyną książkę o Turcji, to macie ją właśnie przed sobą.” Nie znam innych, a tę bardzo polecam.

Tytuł: „Merhaba. Reportaże z tomu "Zabójca z miasta moreli" i osobisty słownik turecko-polski”
Autor: Witold Szabłowski
Wydawnictwo W.A.B.
Forma książki: audiobook; czyta Andrzej Ferenc
Gatunek: literatura faktu

Ocena: 5/6

19 maja 2019 0 komentarz

Literatura piękna

„Sorge” Aleksandra Zielińska – Trzask, flamingi i skrzydłokwiat

przez Katarzyna Denisiuk 9 maja 2019

Z prozą Aleksandry Zielińskiej spotkałam się przy okazji zbioru opowiadań zatytułowanych „Kijanki i kretowiska” i ten pierwszy kontakt był niebywale emocjonujący. Bardzo żałowałam, że te krótkie formy kończyły się w momencie, gdy spirala ciekawości maksymalnie się rozkręciła. Na koniec opinii o tym zbiorze napisałam: „autorkę będę miała na oku, bo myślę, że niejedną kreacją nas jeszcze zaskoczy.” W momencie kiedy zobaczyłam zapowiedź „Sorge” wiedziałam, że muszę tę powieść przeczytać.

Tytułowe Sorge, to mała miejscowość na Lubelszczyźnie. To miasteczko, które przeżyło zbrodnię dokonaną przez Niemców na rodzinie Czyżewskich w czasie drugiej wojny światowej. To grobowiec dla kilkunastu dzieci, które zginęły w wypadku wracając ze szkolnej wycieczki. Te ofiary zostały już pogrzebane, jednak tragedia jaka nierozerwalnie jest z nimi zespolona, zatruwa kolejne pokolenia, rodziny i jednostki. W Sorge wszędzie czuć zmarłych pod stopami.

Sorge samo dawkuje szacunek swoim mieszkańcom, niektórych miasteczko wiecznie traktować będzie jak chłopców.

Sercem Sorge są kobiety, niestety niektóre z nich złamane.

Bohaterkami powieści są Adela, dziewczyna i Tula. Adela jest stara, schorowana i powtarza sobie najważniejsze informacje, które robią z niej Adelę. Dziewczyna nie lubi swojego imienia, ani jej brzmienia, ani jego zapisu. Pomimo młodego wieku żyje z ogromnym garbem wyrzutów sumienia, który narastał od pierwszych minut życia. Tula, kiedyś laureatka konkursów piękności, zostawiła duże miasto uniwersyteckie i przyjechała za mężem do miasteczka, które podarowało jej dojmujący smutek i samotne krzyki rozpaczy.

Chwilami tak też się Tula czuje, nie na miejscu, bez miejsca, jak gdyby tło przesunęło się bez jej wiedzy, a ona została sama nie wie gdzie, tak jak Adela.

Powieść Aleksandry Zielińskiej mnie nie zaskoczyła. Już po przeczytaniu opowiadań jej autorstwa wiedziałam w jaki sposób potrafi budować historię, napięcie, wiązać czytelnika ze sobą, jaki klimat panuje pomiędzy akapitami, stronami, rozdziałami. Autorka rewelacyjnie operuje słowem, używa niesamowicie trafnych i niosących potężny ładunek emocjonalny metafor. „Sorge” przypomina mi zarówno niepokojący obraz Beksińskiego, jak również starannie skomponowany pejzaż Moneta.

„Sorge”, to nie jest zwyczajna historia małej miejscowości. To również nie jest banalnie przedstawiona konfrontacja ze śmiercią, stratą i smutkiem. Aleksandra Zielińska w brawurowy sposób, z nutą nostalgii, momentami bezpardonowo pisze o problemach, traumach i żałobie zwykłych ludzi. Tak po ludzku i z wielką atencją.

Bardzo się cieszę, że „Sorge” nie jest opowiadaniem, ale dłuższą historią. Weszłam w świat wykreowany przez autorkę i pomimo tego, że nie była to wesoła, barwna przestrzeń, nie chciałam z niej wychodzić. Kapitalna! Zostaję fanką jej prozy.

Tytuł: „Sorge”
Autor: Aleksandra Zielińska
Wydawnictwo W.A.B.
Forma książki: papierowa, dostępna w formie ebooka
Gatunek: literatura piękna

Ocena: 5,5/6

9 maja 2019 0 komentarz

Audiobook Literatura faktu

„Zakazane wrota” Tiziano Terzani – Okno na postmaoistowskie Chiny

przez Katarzyna Denisiuk 16 kwietnia 2019

Ryszard Kapuściński uważał go za wielkiego reportera, którego twórczość można czytać jak poezję.

„Zakazane wrota”, to opowieść będąca odzwierciedleniem wielkiej fascynacji Tiziano Terzaniego Chinami. Pierwszy raz przekroczył granicę Chińskiej Republiki Ludowej w 1968 roku nazywając się Deng Tannuo. Zaś w 1980 roku przeniósł się wraz z rodziną do Pekinu by poznać ten kraj pełen kontrastów, osobliwej filozofii, religii i kultury. „Należał do grupy nielicznych zachodnich dziennikarzy akredytowanych za rządów Deng Xiaopinga.” Przez cztery lata żył jak prawdziwy Chińczyk, próbując wtopić się w miejscową społeczność. Hodował świerszcze, jadł i ubierał się po chińsku, a jego dzieci uczęszczały do chińskiej szkoły. Czy udało mu się przekroczyć zakazane wrota? Jaki bagaż doświadczeń zgromadził?

„Zakazane wrota”, to bardzo ciekawe spojrzenie na Państwo Środka, z wszystkimi jego wadami i przewinieniami. Autor nie daruje nikomu. Pisze o Tybecie, rujnowaniu kultury, sztuki, samego Pekinu, regulacji urodzeń, czy edukacji (te fragmenty, to osobiste doświadczenia jego dzieci).

„Rzemiosło było przejawem wielkości Chin. Tysiące rzemieślników nauczyło się przez tysiąclecia posługiwać wszelkiego rodzaju tworzywem – drewnem, żelazem, kamieniem, jedwabiem, brązem, nefrytem – a to, co świat zna jako chińską kulturę, jest dziełem nie tylko poetów, filozofów i malarzy, lecz może w większym jeszcze stopniu wynikiem codziennej, mrówczej pracy całej armii bezimiennych cieśli, rytowników i tkaczy. Obecnie zaś, krążąc po placach targowych miast i wsi, nie znajdzie się ani jednego przedmiotu będącego tworem zwinnych rąk człowieka – jeśli pominąć prymitywne tarki i pułapki na myszy.

Audiobooka wysłuchałam z wielką uwagą i zainteresowaniem. To symboliczne przekroczenie zakazanych wrót przez autora jest swoistym oknem na Chiny w czasie, kiedy człowiek zachodu nie miał do nich dostępu oraz dokumentem o dużej wartości poznawczej. Polecam!

Tytuł: „Zakazane wrota”
Autor: Tiziano Terzani
Wydawnictwo W.A.B.
Tłumaczył: Krzysztof Żaboklicki
Forma książki: audiobook; czyta Jakub Kukla
Gatunek: literatura faktu

Ocena: 5/6

16 kwietnia 2019 0 komentarz

Literatura współczesna

„Świat w płomieniach” Siri Hustvedt – Zostać dostrzeżoną

przez Katarzyna Denisiuk 11 kwietnia 2019

Potrzeby zrozumienia i akceptacji są jednymi z najważniejszych z życiu każdego człowieka. Kiedy tego zabraknie, ogarnia nas pustka, czujemy niemoc i bezbrzeżny smutek.

Książka Siri Hustvedt jest zbiorem wypowiedzi oraz wspomnień członków rodziny i ludzi z otoczenia artystki Harriet Burden. To również mozaika wycinków pochodzących z jej osobistych dzienników. Harriet była nie tylko artystką, która tworzyła różnorakie instalacje, ale również wdową po bardzo znanym i cenionym marszandzie sztuki. Cały czas w cieniu, niedostrzegana, niedoceniana i zapomniana.

Chcąc zmienić tę bolesną prawdę, stawia na eksperyment i organizuje trzy wystawy, każdą pod szyldem innego artysty płci męskiej. Czy fakt, że autor nie jest kobietą da mu na stracie większy prestiż i uznanie? Czy sztuka zaprezentowana jako dzieło mężczyzny zyska nagle entuzjastyczną publiczność? Czy tożsamość artysty ma znaczenie, czy też patrzymy na efekt jego pracy tylko przez pryzmat efektu finalnego? Co się stanie, kiedy prawda o tym kto jest prawdziwym twórcą zostanie wyjawiona?

„Świat w płomieniach” jest bardzo ciekawym eksperymentem, niemal naukowym doświadczeniem, w którym „intymna, pełna sprzeczności (…) i dosyć osobliwa” antologia głosów daje obraz życia człowieka wrażliwego, inteligentnego i uzdolnionego. Kobiety, która „potrafiła godzinami milczeć ponuro” i była „wszystkożerną istotą z olbrzymim apetytem na możliwie jak największą ilość wiedzy”. Lektura książki przewietrza głowę i daje mnóstwo do myślenia. Napisana rewelacyjnym stylem, naszpikowana świetnymi myślami, urywkami zdań, całymi akapitami.

Tęsknię za światem, który opuszczam, ale mu nie wybaczyłam. Jego gorzki posmak pozostaje, twarda skórka w ustach, której nie mogę wypluć.

Fascynująca lektura, która chociaż nie podana prosto i w sposób oczywisty, zmuszając czytelnika do umysłowej akrobatyki, daje w zamian nietuzinkowe i rozkoszne doznania. To książka wielobarwna, inteligentna i wielopłaszczyznowa. Jest jak instalacja w muzeum sztuki nowoczesnej, gdzie kilka osób patrzących na jedno dzieło, postrzega je w odmienny sposób. Magia!

Nie dajcie sobie wmówić, że czarodziejskie słowa nie istnieją.

Tytuł: „Świat w płomieniach”
Autor: Siri Hustvedt
Wydawnictwo W.A.B.
Tłumaczył: Jerzy Kozłowski
Forma książki: ebook 
Gatunek: literatura współczesna

Ocena: 5,5/6

11 kwietnia 2019 0 komentarz

Literatura współczesna

„Balzakiana” Jacek Dehnel – Kociołek ludzkich przywar

przez Katarzyna Denisiuk 10 marca 2019

„Balzakiana”, to cztery minipowieści będących owocem inspiracji twórczością Honoriusza Balzaka. To historie, gdzie autor wziął pod lupę całe spektrum ludzkich zachowań, zalet i przywar. Całość dopełniona kapitalnym humorem oraz celnymi i inteligentnymi spostrzeżeniami, daje lekturę, którą czyta się z wielką przyjemnością.

Minipowieści osadzone są w Polsce czasu przemian ustrojowych. Ściera się tutaj zaściankowość z wielkomiejskim blichtrem. Mamy rodzinny kociołek, gdzie kotłują się ci, którym dopisało materialne szczęście z tymi, którzy chcą tych pierwszych wykorzystać i zyskać dla siebie jak najwięcej. Jest świat nuworyszy, który chce zabłysnąć w towarzystwie, ale za bardzo nie ma czym. Oraz kobieta, która w swej naiwności liczy na estradowy powrót i renesans czasów świetności, kiedy była gwiazdą.

Wszystkie historie doprawione są doskonałą ironią oraz dowcipem, co sprawia, że niejednokrotnie uśmiechamy się pod nosem. Ale historie mają również drugą, gorzką i niewesołą stronę. Bezlitośnie obnażają prawdę o ludzkiej naturze, która jest niezmienna, niezależnie od czasu i miejsca.

„Balzakiana”, to było moje pierwsze spotkanie z prozą Jacka Dehnela i przyznaję, że oczarował mnie znakomitą żonglerką słowem, dialogami oraz kreacją zupełnie nowych wyrazów. Wiecie co to znaczy hymknięcie? Jakże trafne określenie! Bardzo lubię takie „słowotwory”, które zręcznie wplecione w historie porywają czytelnika do świetnej zabawy.

Ale teraz, kiedy – by użyć nieśmiertelnych fraz z Harlequinów – przebiegł pola miłości, na których jak dziecko zrywał róże i bławatki, ocknął się nagle pośrodku pola z takimi naręczami zieleniny w rękach, że nie bardzo wiedział, czy się z tym w ogóle może ruszyć z miejsca.

Książkę skończyłam z poczuciem, że jest to dopiero początek mojej przygody z twórczością Jacka Dehnela. Kapitalnie pisze! Z rozmachem i ogromną łatwością kreowania historii opartych na zaskakującym koncepcie. Polecam szczególnie tym, którzy cenią sobie celny sarkazm w świetnym literackim wydaniu.

Tytuł: „Balzakiana”
Autor: Jacek Dehnel
Wydawnictwo W.A.B.
Forma książki: papierowa, dostępna w formie ebooka
Gatunek: literatura współczesna

Ocena: 5,5/6

10 marca 2019 0 komentarz

Audiobook Literatura piękna

„Jak zawsze” Zygmunt Miłoszewski – Przeżyjmy to jeszcze raz

przez Katarzyna Denisiuk 3 marca 2019

„Jak zawsze” Zygmunta Miłoszewskiego miałam w planach od dawna, bo po trylogii kryminalnej z Teodorem Szackim, wiedziałam na co go stać. A tak przy okazji, to niesamowite jak bohater literacki (w tym przypadku Szacki) tak mocno przylgnie do pisarza, że już zawsze będzie z nim kojarzony. „Bezcennego” i „Domofon” również czytałam, czyli chyba można mnie uznać za fana polskiego pisarza. Plany zrealizowałam, ale trochę je zmodyfikowałam – książki nie przeczytałam, a wysłuchałam. I już w tym momencie zdradzę, że bardzo żałowałam, że tak krótko – patrząc na objętość książki – działo się w czasach współczesnych kiedy to czytali Dorota Kolak i Kazimierz Kaczor. Pani Dorota idealnie zgrała się z rolą Grażyny! Dla porządku dodam, że w audiobooku wystąpili również Kamilla Bar-Kochańska (jak cudnie czytała po francusku – muzyka dla uszu) oraz Modest Ruciński.

W opisie książki widnieje krótka notka czym i o czym jest „Jak zawsze”. To „komedia ironiczno-romantyczna o parze, która dostała szansę przeżycia jeszcze raz swojej miłości. I o narodzie, który dostał szansę przeżycia jeszcze raz swojej historii. I o tym, co z tego wynikło.” Wszystko się zgadza.

Parą, o której mowa, jest Grażyna lat 79 oraz Ludwik lat 84. Mieszkają w Warszawie. Spotykamy ich w dniu 50-tej rocznicy ich pierwszego razu, kiedy to – kolokwialnie pisząc – poszli razem do łóżka. Lubimy rytuały, zwłaszcza te miłe, które dobrze się nam kojarzą. Grażyna i Ludwik również taki mają – taka sama jak co roku kolacja z udanym finałem w łóżku. I dokładnie w ten sam sposób świętują „pięćdziesiątkę”. Jakież jest ich zdziwienie, gdy rano budzą się w swoich jędrnych, młodych ciałach! Nic ich nie boli, nic nie obwisa, zęby mają stałe. Żyć nie umierać! Ale nie tylko oni się zmienili. Jest 1963 rok, a Warszawa jakby inna…

Czy coś w swoim życiu zmienią? Czy podejmą inne decyzje? Czy będzie jak zawsze? Jak potoczą się losy Polski?

„Jak zawsze” jest różnie odbierane przez czytelników. Są entuzjaści tej historii, są i sceptycy. Należę do tej pierwszej grupy. Zdecydowanie! Zygmunt Miłoszewski dał mi kompletną historię, w której doceniam kapitalny humor (nawet nie wiecie ile razy śmiałam się w głos), cudnych bohaterów (zwłaszcza fantastyczna staruszka Grażyna powaliła mnie na łopatki), pasjonującą wędrówkę ulicami Warszawy i samą fabułę. Każdy z nas mógłby zabawić się w twórcę alternatywnej historii i wymyślić możliwe scenariusze rozwoju sytuacji politycznej naszego kraju. Ta wykreowana przez autora była interesująca, przez co cała książka w mojej ocenie jest porywająca. Kupuję ją w całości!

– Zawsze się bronisz przed przeszłością, uciekasz do przodu. A to przeszłość decyduje o tym, kim jesteśmy i kim będziemy, czy to ci się podoba, czy nie.

Tytuł: „Jak zawsze”
Autor: Zygmunt Miłoszewski
Wydawnictwo W.A.B.
Forma książki: audiobook; czytają: Dorota Kolak, Kamilla Bar-Kochańska, Kazimierz Kaczor, Modest Ruciński
Gatunek: literatura piękna

Ocena: 5,5/6

3 marca 2019 0 komentarz

Kryminał

„Serce” Bartosz Szczygielski – Wyrównanie rachunków

przez Katarzyna Denisiuk 28 lutego 2019

Myślę, że każdy pisarz chciałby być wyjątkowy i to co tworzy było na tyle charakterystyczne, że po kilku przymiotnikach opisujących jego twórczość, czytelnik od razu wiedziałby o kogo chodzi. W mojej ocenie Bartosz Szczygielski napisaną przez siebie pruszkowską trylogią wyrobił sobie markę autora bezkompromisowego, z mroczną duszą, który swoje kryminały tworzy w oparach papierosowego dymu. Po przeczytaniu jego powieści mam odczucie, że zostało w nie włożone całe literackie serce. A to sprawia, że czuję, że ktoś o mnie jako czytelnika zadbał i potraktował poważnie. Brawo!

„Serce”, to po „Aorcie” i „Krwi” finał historii komisarza Gabriela Bysia oraz prostytutki Kaśki Sokół. Łączy ich czas przeszły, czyli fakt, że ani Byś nie jest już komisarzem, ani Kaśka prostytutką. Poza tym i w sumie przede wszystkim, bezkresna chęć dotarcia do celu jakim jest wyrównanie rachunków i rozprawienie się z przeszłością. Droga, którą przemierzą w „Sercu” jest bardzo wyboista, poszarpana i pełna zdradliwych dziur i doprowadzi ich do …

Byś się zaszył i zakamuflował. Nikt z jego otoczenia nie wie kim był, co go spotkało oraz jakie ma plany na przyszłość. I pewnie ta marna, ale spokojna egzystencja ciągnęłaby się jeszcze długo, jednak ktoś na jego drodze zostawił zwłoki. To osobliwe znalezisko nie jest czymś koło czego można przejść obojętnie, dlatego Byś podejmuje wyzwanie i mierzy się z demonami przeszłości.

Kaśka, to bardzo twarda sztuka. To kobieta, która jeńców nie bierze. Poturbowana przez złych ludzi ma szczegółowo opracowany plan, który realizuje z aptekarską dokładnością.

Pruszkowska trylogia, to powieści dla koneserów kryminałów noir. To fabuły przemyślane, spójne, unoszące się w oparach bezwzględności, mroku oraz agresji. Mają dwóch głównych bohaterów, którzy w „Sercu” są jak mentalne i psychiczne zombie zesłane na ziemię, żeby dokończyć misji zniszczenia. Każdy z nich prowadzi swoją własną vendettę.

„Serce” jest idealnym zakończeniem trylogii. Wiele wyjaśnia, spaja rozrzucone elementy i tworzy logiczny, a zarazem niewesoły obraz. To kryminał, który wyróżnia się klimatem oraz panującą atmosferą. Bez galopującej akcji, za to w wyziewach szaleństwa i z jednym celem – sfinalizować to, co zostało rozpoczęte.

Tytuł: „Serce”
Autor: Bartosz Szczygielski
Wydawnictwo W.A.B.
Forma książki: ebook
Gatunek: kryminał
Seria: Gabriel Byś (3)

Ocena: 5/6

28 lutego 2019 0 komentarz

Literatura współczesna

„Krótka wymiana ognia” Zyta Rudzka – Rachunek zysków i strat

przez Katarzyna Denisiuk 14 lutego 2019

Tymczasem zrobiłam się stara i stoję na przystanku. (…) Nagle ktoś podchodzi. Z boku, nie za blisko. Bez twarzy. To pani?, słyszę męski głos. Zastanawiam się, to i ja. Dzień dobry. Roma Dąbrowska, tak?, pyta znowu. Ta poetka, prawda …? (…)

Zaciągnąć go do siebie i ostatni raz naszprycować się życiem, miłością, kusą wiecznością dla dwojga, nie, a może …, nie.

Roma, córka staruchy, mamulki, która rozmawiała ze studnią. Żona Maćka, potem Mateusza. Matka Zuzanny, bardzo utalentowanej młodej pianistki, która pewnego dnia uciekła, zniknęła z życia rodziców.

Poetka. Podglądaczka istnienia. Doskonała w anatomii przedmiotów. Sekcji rzeczy. Odgrzebywaniu istnień.

W momencie, kiedy Roma spotyka na przystanku młodego mężczyzna, zdaje sobie sprawę, że życie pogalopowało, a ona zaczyna częściej wspominać, niż oddychać. Myśli o miłosnych i erotycznych przygodach zakotwiczonych w oparach życiowych doświadczeń. Przywołuje postać starej matki, rozpamiętuje zniknięcie córki. Rachunek sumienia? Wycieczka w głąb siebie? Postawienie siebie poza?

„Krótka wymiana ognia” nie jest obszerną powieścią, ale bogatą w metafory i porównania. To powieść wymagająca skupienia ze względu na brak chronologii wydarzeń, ale przede wszystkim ze względu na treść. Przez historię Romy nie można się przesmyknąć, tylko ją muskając. Zyta Rudzka napisała powieść, którą się przeżywa. W zależności od bagażu własnych doświadczeń jeden czytelnik głębiej zanurzy się w jej istocie, inny po prostu przyjmie do wiadomości, to co sobą reprezentuje.

Powieść nie jest optymistyczna, ani wesoła. Ale czy temat przemijania i starzenia należy do przyjemnych? Ta świadomość zwykle boli. Jednych mniej, innych bardziej.

„Krótka wymiana ognia” to proza brawurowa, poza schematami. Gra słów, jak również liczne epitety są słowną ekwilibrystyką stanowiącą o jej sile. To powieść, która potrafi przyciągnąć i przykuć uwagę, ale równocześnie zniechęcić do siebie. Pozdrawia czytelnikowi wybór.

Mnie powieść Zyty Rudzkiej nie porwała ani nie zafascynowała, czyli nie wyzwoliła tych najmocniejszych emocji, ale uważam, że warto po nią sięgnąć i wyrobić sobie własne zdanie. To co mnie urzekło, to styl krótkich, dosadnych fraz, które były bardzo dopracowane i przemyślane oraz siła przekazu zwrotów oraz pojedynczych wyrazów.

Tytuł: „Krótka wymiana ognia”
Autor: Zyta Rudzka
Wydawnictwo W.A.B.
Forma książki: ebook
Gatunek: literatura współczesna

Ocena: 4,5/6

14 lutego 2019 0 komentarz

Literatura współczesna

„Wszystko jest iluminacją” Jonathan Safran Foer – Szukając korzeni

przez Katarzyna Denisiuk 30 grudnia 2018

„Wszystko jest iluminacją”, to powieść nagrodzona National Jewish Book i Guardian First Book Award. Jednocześnie jest to jeden z najgłośniejszych debiutów współczesnej literatury amerykańskiej. Przyznacie, że te wyróżnienia mogą stanowić obietnicę dobrej lektury.

Zaczynam czytać i … odbijam się od ściany pokręconej stylistyki. Z niczym w tym stylu nie spotkałam się do tej pory. Nie poddając się czytam dalej i … o dziwo szybko łapię wspólny rytm z autorem i jego historią.

Osią powieści jest podróż będąca poszukiwaniem przez młodego Amerykanina-Jonathana przybyłego na Ukrainę kobiety, która przed pięćdziesięcioma laty uratowała jego dziadka przed nazistami. Jedyną namacalną wskazówką i drogowskazem jest stara fotografia. W wędrówce ku prawdzie towarzyszą mu starszy mężczyzna, jego wnuk-Aleks i pies.

Akcja powieści meandruje swobodnie, bez żadnych ograniczeń pomiędzy przeszłością sięgając XVIII wieku, aż do czasów współczesnych. Historia przeplata się z teraźniejszością. Poznajemy historię sztetla, jej mieszkańców, wchodzimy w ich domostwa i umysły. Czytamy korespondencję pomiędzy Aleksem a Jonathanem, która dotyczy wydarzeń jakie się wydarzyły na Ukrainie. I jedziemy, aby odnaleźć Augustynę.

Książka jawi się jako dosyć skomplikowane, a nawet karkołomne, jednak dające bardzo wiele emocji dzieło literackie. Na pierwszy rzut oka wykreowana historia wydaje się być powieścią drogi, okraszona charakterystycznym oraz momentami groteskowym humorem. Jednak im dalej w głąb, im więcej kolejnych elementów odsłaniamy, tym więcej jest nam dane i tym głębiej wnikamy w istotę powieści. A czym ona jest? Odczytałam ją jako historię o poszukiwaniu korzeni, początku, fundamentów rodziny i pochodzenia. O miłości, oddaniu i przyjaźni. To powieść o Żydach, Holokauście, okrucieństwach wojny.

Temat został wielokrotnie przerobiony w literaturze, jednak poprzez „Wszystko jest iluminacją” Jonathan Safran Foer udowodnił, że można w inny, odważny i nowatorski sposób po raz kolejny go dotknąć. W głowie rodzi się pytanie, czy z tą osobliwą stylistyką autor nie przesadził, nie przedobrzył? Niejednego te „słowne twory” pokonały i pokonają, jednak w moim odczuciu dodały całości ciekawego zadziora. A to co miało wybrzmieć na zakończenie powieści i tak się dokonało.

Czytając tę powieść nie sposób nie pomyśleć o tłumaczu Michale Kłobukowskim, który wykonał fantastyczną pracę. Tak naprawdę dzięki niemu czytamy książkę w takiej, a nie innej postaci. Chylę czoła!

Powieść dla odważnych? Nie. Dla otwartych na nowe doznania i chętnych poznać inne oblicze literatury. Polecam, przynajmniej spróbować.

Tytuł: "Wszystko jest iluminacją"
Autor: Jonathan Safran Foer
Wydawnictwo W.A.B.
Tłumaczył: Michał Kłobukowski
Forma książki: ebook
Gatunek: literatura współczesna

Ocena: 5,5/6

30 grudnia 2018 0 komentarz