Wydawnictwo Znak

Nazywam się Meredith Maggs i nie wychodzę z domu od 1214 dni.

To zdanie wystarczyło mi, żeby zainteresować się powieścią Claire Alexander. Bycie domatorem, uczucie komfortu z przebywania w swoim domu, czy mieszkaniu, to zupełnie inna postawa niż strach przed przekroczeniem progu miejsca, które gwarantuje nam bezpieczeństwo. Strach przed ludźmi, interakcjami, przestrzenią, hałasem, tymi wszystkimi bodźcami, które przypominają o czymś, co odcisnęło niezamazywany ślad.

Kilka słów o fabule

Meredith zamknęła się. Odgrodziła się. Poukładała siebie na nowo. Zaaranżowała swoje życie, żeby nie musieć wracać do tego, od czego się odgrodziła. Przed progiem domu zostawiła toksyczną matkę i siostrę. Do jej fizycznego świata dostęp ma tylko przyjaciółka i ukochany kot. Na tej budowli, jakiej jest codzienność Mer, zaczynają pojawiać się rysy, coraz większe szpary, przez które przesącza się wsparcie, empatia, próba zrozumienia, niesione przez ludzi, którym na Meredith zależy. Słowo rodzina zaczyna być ponownie obracane na wszystkie strony, analizowane, rozkładane na czynniki pierwsze, by wysupłać z niego to, co błyszczało, co dodawało siły, co było paliwem do pokonywania codziennych trudności. Czy ten powiew „nowego” świata da dziewczynie siły do wyrwania się z więzów przeszłości? Pogodzenia się z tym, co się wydarzyło? Czy uda się jej wziąć sprawy w swoje ręce?

Kilka słów o wrażeniach

Nie jesteś sama, Meredith to ładnie i zgrabnie napisana historia o trudnych i traumatycznych sprawach, które przytrafiają się ludziom. Każdy inaczej sobie z nimi radzi, bo każdy z nas jest inny. W tej powieści bohaterka wybrała izolację, zamknięcie przed tym, co sprawia ból, przed tym, z czym nie udało się jej uporać.

Autorka przeprowadza czytelnika przez proces zmagania się z życiem bohaterki oraz zachodzących w nim zmian, wracając do przeszłości, opowiadając o tym, co się wydarzyło. Bierze na tapet rodzinę, rodzinne konflikty, relacje. Nie lukruje rodzicielstwa, obnażając tę ciemną stronę, która potrafi rzucić bardzo głęboki i długi cień na życie dzieci. Pisze o przemocy, sposobach (nie)radzenia sobie z krzywdą i konsekwencjach wpadnięcia w pułapkę milczenia.

Styl autorki jest bardzo przyjazny, przez co książkę czyta się lekko i niezwykle przyjemnie. Pomimo ciężkiego tematycznie kalibru Claire Alexander napisała powieść, która nie przytłacza, a daje nadzieję. W moim odczuciu to lektura, która umili czas i poprawi nastrój. Polecam!

Tytuł: Nie jesteś sama, Meredith
Autor: Claire Alexander
Wydawnictwo Znak
Przekład: Agata Ostrowska
Forma książki: papierowa, dostępna jako e-book
Gatunek: literatura piękna
Współpraca barterowa

Czy duet J.M. Coetzee i Aga Zano (tłumaczka) nie brzmi jak duet doskonały? Skusiły mnie te dwa nazwiska nawet bardziej niż opis fabuły, której też nic nie brakuje.

Kilka słów o fabule

Wysoka i pełna wdzięku, niekoniecznie jednak konwencjonalna piękność, choć detale – ciemne włosy i oczy, wysokie kości policzkowe, pełne usta – robią wrażenie, a głos kontralt, aksamitnie uwodzi. […] Jednego jest pewny: to dobra osoba, życzliwa, przyjazna.

To Polak, po siedemdziesiątce, lecz dziarski, pianista koncertowy najbardziej znany z interpretacji Chopina, interpretacji kontrowersyjnych, …

Ta dwójka, Beatriz (członkini komitetu organizującego koncerty) i Witold (polski pianista), spotyka się w Barcelonie na recitalu. Mają okazję bliżej się poznać na służbowej kolacji po muzycznym wydarzeniu. Od tego momentu w ich życiu następuje zmiana. Ten początkowy, bardzo ulotny, wydawałoby się efemeryczny ślad, jaki stał się częścią ich wspomnień, z czasem przeradza się w elegancką, ale momentami natarczywą ze strony Polaka chęcią zadzierzgnięcia trwalszej znajomości i więzi. Trwa godowy taniec, kuszenie Beatriz, próby udowadniania, że mogą stworzyć razem coś wyjątkowego.

Skąd oni się wzięli – wysoki polski pianista i elegancka kobieta o posuwistym chodzie, żona bankiera, spędzająca czas głównie na dobroczynności? Przez cały rok dobijali się do drzwi, czekając, aż ktoś ich wpuści lub odprawi i odłoży na spoczynek. Czy teraz wreszcie nadszedł ich czas?

Kilka słów o wrażeniach

J.M. Coetzee napisał historię dwójki dorosłych ludzi ze sporym bagażem życiowym, stojących przed drzwiami, za którymi może wydarzyć się coś pięknego. Mężczyzna jest pewien swego, kobieta nie wie, czy on jest tym, który ożywi jej życie. Czy w ogóle tego potrzebuje? Konfrontacja z człowiekiem, który wielbi i mówi o tym otwarcie i szczerze, może być szokująca i powodować odkrycie dawno uśpionych emocji.

Polak jest niezwykle cichy, pomimo rozbrzmiewającej muzyki Chopina, subtelny, spokojny, kameralny. To świat dorosłych, przed którymi otwierają się nowe perspektywy, nasączone obietnicą nowego (lepszego?) życia. Autor wprowadza nas do tego świata po cichu, tylnymi drzwiami. Jesteśmy świadkami przemian bohaterów, które dokonują się bardzo powoli, lecz konsekwentnie.

Czytanie Polaka było jak posmakowanie zakazanego owocu, skrywanego przed oczami osób postronnych. Dało dostęp do historii miłosnej rozpisanej na partyturze życia Beatriz i Witolda, która wydawała się momentami nierealna, wręcz bajkowa. Ten koncert przyniósł zaskakujące zakończenie, w które można długo się wsłuchiwać i interpretować, nawet kiedy ostatnie nuty wybrzmią.

Powieść J.M. Coetzee zaskoczyła mnie. Z jednej strony urzekła spokojem i dostępem do mikroświata dwojga ludzi, z drugiej wprawiła w zdumienie. Wielokrotnie budziła się we mnie myśl, czy taki rozwój znajomości, zażyłości, jest możliwy. Czy Beatriz i Witold mogliby być prawdziwymi osobami, których ścieżki życia przypadkowo się skrzyżowały?

Lektura Polaka była przyjemna. Co prawda nie sprawiła emocjonalnej burzy, ale sprawiła, że te nutki fascynacji jednego człowieka drugim długo we mnie grały. Zakończenie otwiera drzwi do rozmowy, a to chyba dobrze – jest o czym dyskutować.

Tytuł: Polak
Autor: John Maxwell Coetzee
Wydawnictwo Znak
Przekład: Aga Zano
Forma książki: papierowa
Gatunek: literatura piękna
Współpraca

Życiowe rozkminy, czyli wstęp do opinii

Zauważam, że jestem coraz bardziej otwarta na nowe, również w czytelniczych wyborach. Mój gust mocno ewaluował i z zaczytywania się w kryminałach i thrillerach przeszłam (gładko?) do literatury pięknej oraz literatury faktu i reportaży, które dominują na moim książkowym regale. Kiedyś chciałam tylko rozrywki i emocji, będących odbiciem fikcji literackiej i świata uszytego z wyobraźni pisarza. Teraz szukam realizmu, prawdy, refleksów prawdziwego życia, a wręcz historii opowiedzianych z reporterskim sznytem. Jednak nie stronię od wrzutek w postaci fantastyki, fantasy, komiksów, young adult, czy powieści obyczajowej. Thrillery i kryminały nadal są w moim życiu, ale każdorazowo przesiewam je przez sito z małymi oczkami (ale mam swoich ulubionych polskich autorów, po których sięgam zawsze, gdy napiszą nową powieść).

Dlaczego serwuję Wam ten przydługi wstęp, pisząc o powieści Małgorzaty Lebdy Łakome (prozatorski debiut)? Autorka jest poetką, a ja poezji nie czytam. Kolejne – dlaczego? Nie czuję poezji, nie potrafię jej interpretować, nie osadza się na mojej emocjonalnej skórze. Kiedy w szkole na zadanie była interpretacja wiersza, dostawałam dreszczy. Kiedy na testach, egzaminach poezja była jako jeden z wyborów, nigdy nawet nie zerkałam w tamtym kierunku (tak samo omijałam rachunek prawdopodobieństwa 😉).

Patrząc na powyższe – jak miałam się zmierzyć [sic!] z książką napisaną przez poetkę? Wracając do pierwszego zdania – jestem otwarta na nowe.

Kilka słów o wrażeniach

Po przeczytaniu tej powieści stwierdzam, że Małgorzata Lebda cudownie połączyła poetycką wrażliwość i poetycki kunszt operowania słowem z tym, co literatura piękna powinna oferować czytelnikowi. W mojej ocenie ta powieść różni się od przeciętych przedstawicielek tego gatunku, bo faktycznie na każdej stronie, jak świetlne refleksy, pojawia się malowanie słowem. Krótkie rozdziały pozostawiają czytelnika w zamrożeniu, z zachętą do refleksji i przemyśleń.

Jesteśmy w tym podobne, w podnoszeniu rąk na same siebie, myślę.

Zrobiłam to dla światła. Ale zdradzę ci tajemnicę, nie chodzi o światło, chodzi o cień, który idzie a nim. Cały czas chodzi mi o cień, dopowiada.

Pomimo wcześniejszych obaw warstwa językowa czule ze mną zagrała. Odnalazłam się w niej i czerpałam przyjemność z obcowania. Ale język tej powieści nie istnieje bez fabuły, a ta również jest niezwykła.

Kilka słów o fabule

Łakome ma kilku bohaterów. Śmiertelnie chorą babkę, dwie kobiety, które przyjechały z daleka, zostawiając swoje dotychczasowe życie, żeby opiekować się Różą (jedna jest jej córką) oraz dziadka.

Dziadek unika choroby babki, ceremonie wokół choroby są mu obce, nie chce nic o chorobie wiedzieć, niczego w chorobie dotykać, ale chce dla babki ciepłego domu, to zajmuje jego myśli.

Z ludzkimi bohaterami nieodzownie zespolona jest przyroda. Ona w tej małej mieścinie „na końcu świata” rządzi, trwa i sprawuje pieczę nad jej mieszkańcami.

Liście łopianów są potężne. Myślę o ich białych korzeniach pracujących w madach. Wyobrażam sobie, że rozrastają się w ziemi koloru antracytu i wiążą się z korzeniami innych roślin. Wyobrażam sobie, że białe korzenie rosną, wijąc się w górę wsi, i gdyby je wyrwać, to ukazałby się jasny kręgosłup tej doliny.

Babka umiera powoli. Śmierć czyha tuż za rogiem. A kobiety robią wszystko, żeby odeszła w spokoju, godnie, na swoich warunkach.

Słowem podsumowania

Łakome to powieść powolna, spokojna, ciepła, ale też rozedrgana, wchodząca w dialog z cierpiącym człowiekiem, który ma świadomość zbliżającej się straty. To powieść, której siłą jest oszczędne słowo o szerokim spektrum działania. Do mnie przemówiła. Ja polecam.

Tytuł: Łakome
Autor: Małgorzata Lebda
Wydawnictwo Znak
Forma książki: papierowa, dostępna jako e-book
Gatunek: literatura piękna
Współpraca

Urzekła mnie okładka najnowszej powieści Clare Chambers (zaprojektowana przez Elizę Luty). Nie mniejszą radość sprawiło mi smakowanie tytułu.

Małe przyjemności budują naszą codzienność (przynajmniej powinny). To one sprawiają, że poranek pomimo szarości za oknem, jest jasny i wypełniony dobrą energią. Te mniejsze kroki budują większy, optymistyczny obraz, z którego czerpiemy życiową siłę.

Kilka słów o fabule

Na przedmieściach Londynu mieszka Jean Swinney. Jej życie jest jałowe. Słoik z małymi przyjemnościami świeci pustką. Na jej codzienność składa się praca w lokalnej gazecie oraz opieka nad matką, która drenuje ją z życiowej energii. Zastrzykiem do zmiany staje się przysłany do redakcji list. Jego treść jest na tyle niewiarygodna i tajemnicza, że Jean postanawia bliżej przyjrzeć się rewelacjom, o których pisze Gretchen. Od tego momentu życie kobiety nabiera barw. Słoik z małymi przyjemnościami związanymi z poznawaniem historii autorki listu i jej rodziny zaczyna sukcesywnie się zapełniać.

Kilka słów o wrażeniach

Małe przyjemności okazały się sporą dawką czytelniczej satysfakcji. Są jak hybryda, która połączy czytelników lubiących klimat dawnych lat (akcja powieści rozgrywa się w 1957 roku), powieści obyczajowej, literatury pięknej, a nawet fabuły z elementami thrillera.

To książka o przebudzeniu, odnajdywaniu na nowo sensu życia. Idealna na wiosenne oczekiwanie ciepłych, kojących dni.

Małe przyjemności są niespieszne, ale też nie są ślamazarne. Rozkwitają z każdą stroną, dając poczucie coraz lepszego poznawania bohaterów oraz czerpania przyjemności z … małych przyjemności.

Jean budzi się do życia, rozwija się, daje sobie przyzwolenie na bycie szczęśliwą, a my czytelnicy mocno jej kibicujemy. Nie zapominajmy też o tajemnicy! W tym obszarze dużo się dzieje. To, co nie wytłumaczalne, znajduje drogę do prawdy.

Powieść czyta się bardzo przyjemnie. W mojej ocenie to świetna literatura środka. Polecam!

Tytuł: Małe przyjemności
Autor: Clare Chambers
Wydawnictwo Znak
Przekład: Magdalena Sommer
Forma książki: papierowa, dostępna jako e-book
Gatunek: literatura piękna
Współpraca

Bardzo lubię czytać książki, których pomysł na fabułę zaczerpnięto z opowiadań i przeżyć innych ludzi. Sylwia Stano, autorka Opery na trzy śmierci, opowiada o świecie bliskim jej babce, śpiewaczki operowej — Niny Stano, która stała się inspiracją do stworzenia głównej bohaterki Gusty Star.

Kilka słów o fabule

Zanim Gusta stała się gwiazdą sceny operowej, była Gustawą Starewicz, zagubioną kobietą wśród ruin powojennej Warszawy. Ćwiczy śpiew pod okiem Alicji Odojewskiej, ale tak naprawdę widziałby się u boku mistrzyni operowej, diwy Tamary Baden-Bantyjskiej. Tkwi w marazmie, braku perspektyw, marzeniach głęboko schowanych pod gruzami miasta. Pragnie zmienić swoje życie, poprawić swój byt oraz dokonać czegoś wielkiego. Nagła i niewyjaśniona śmierć diwy jest dla niej szansą na zaistnienie w operowym świecie. Wyjeżdża do Puszczy Białowieskiej, by tam wejść na drogę do sławy. Jednak przyciąga śmierć i giną kolejne osoby. Czy jest to przypadek? Czy Gusta wzniesie się na wyżyny? Czy usłyszy o niej i ją samą szeroka publiczność? Czy w powojennej Warszawie będzie miejsce dla Gusty Star?

Kilka słów o wrażeniach

Bardzo spodobał mi się pomysł na tę powieść. Połączenie zdewastowanego świata powojennej Warszawy, odradzanie się ludzi na nowo, ich pragnienie pójścia do przodu i realizowania swoich marzeń, jest czymś fascynującym. Ruiny miasta i śpiew? Prastary las i opera? To z pewnością elektryzujące duety. Do tego domieszka tajemnicy, śmierci dodają pikanterii.

Człowiek i jego pragnienia, chęci wejścia na szczyt (każdy ma inny cel) były i będą zawsze. Jeden ma skrupuły, kręgosłup moralny, natomiast inny potrafi łamać wszelkie zasady, byleby osiągnąć upragniony cel.

Spodobał mi się miks gatunkowy, który w Operze na trzy śmierci możemy odnaleźć, jak również żonglowanie miejscem akcji (Warszawa nękana biedą i zniszczeniami i Białowieża — potęga natury). To wszystko zostało opakowane w sztukę i wyjątkowość śpiewu operowego.

Opera na trzy śmierci dostarczyła mi przyjemności, ale nie wprawiła w szybsze bicie mojego serca. Czasami w czytelniczego mechanizmu dostawał się piasek i coś mi tam zgrzytało, po czym ruszało dalej. Mniemam, że nie do końca zgrałam się ze stylem Sylwii Stano, ale sam pomysł na fabułę uważam za ciekawy.

Tytuł: Opera na trzy śmierci
Autor: Sylwia Stano
Wydawnictwo Znak
Forma książki: papierowa, dostępna jako e-book
Gatunek: literatura piękna
Współpraca

Powieść Eugenii Kuzniecowej ma wszystko to, co powinno mi się podobać. Autorka przenosi czytelnika do starego domu, którego niemal pochłania nieujarzmiona roślinność, gdzie żyje prawie stuletnia babcia. Spotykają się tam trzy kobiety — dwie siostry i ich ciężarna kuzynka. Każda z nich przed czymś się chowa, przed czymś ucieka (?) To miejsce emanujące spokojem i dobrymi wspomnieniami. Ma im pomóc poukładać sobie życie, znaleźć w sobie odpowiedzi na nurtujące pytania i wątpliwości i może pchnąć do działania, żeby wybrać i pójść właściwą ścieżką.

Eugenia Kuzniecowa kreuje miejsce idealne, z dobrą energią, otoczone przez piękną przyrodę i obecność mądrej babci Teodory. Jednak to Milka, Lilka i Marta same muszą zdecydować o dalszych swoich losach — co zmienić, co poprzestawiać, gdzie dodać, a gdzie ująć.

Tak, ta powieść ma wszystko, co powinno mi się podobać, jednak nie rozkochała mnie w sobie. Dla mnie było za mało, za płytko, za delikatne. Pragnęłam lepiej poznać bohaterki, głębiej wejść w ich rozterki i razem z nimi pokonywać trudne zakręty. Miałam poczucie, że chciały mnie oszczędzić. Żałuję, że aktorka nie zrobiła kroku dalej, że mówi do czytelnika fragmentarycznymi obrazkami, które nie składają się na trójwymiarowy obraz.

Ta powieść pachnie sadem, czuć w niej promienie słońca i wiatr we włosach, ale za mało w niej emocji. A może ja nie potrafię ich czytać?

Ładna książka i opowieść o kobietach zagubionych i poszukujących, jednak pozostawia mnie w niedosycie.

Tytuł: Nim dojrzeją maliny
Autor: Eugenia Kuzniecowa
Wydawnictwo Znak
Przekład: Iwona Boruszkowska
Forma książki: papierowa, dostępna jako e-book
Gatunek: literatura piękna
Współpraca