Wydawnictwo Poznańskie

Apeirogon — kształt o policzalne nieskończonej liczbie boków.

Kupiłam powieść Columa McCanna. Czekała na moją gotowość przez długie miesiące. Po pierwszych stronach przepadłam w tej powieści, gdzie autor „połączył fikcję, historię politykę, sztukę i naturę w pełną nadziei opowieść o miłości i przyjaźni, stracie i przynależności”.

To historia tragiczna, gdzie tragizm ma niejedno oblicze. Opowiada o traumatycznych wydarzeniach w życiu Ramiego i Bassama, nałożonych na wyraźne tło konfliktu izraelsko-palestyńskiego.

Nazywam się Rami Elhanan. Jestem ojcem Smadar i Jerozolimczykiem od siedmiu pokoleń. Można mnie też nazwać absolwentem Holokaustu.

Ojciec nieżyjącej Smadar, która zginęła w wyniku samobójczego zamachu w centrum oraz Jerozolimy. Miała trzynaście lat.

Nazywam się Bassam Aramin, jestem ojcem Abir. Jestem Palestyńczykiem, muzułmaninem, Arabem. Mam czterdzieści osiem lat. Mieszkałem w różnych miejscach — w jaskini pod Hebronem, przez siedem lat więzieniu, potem w mieszkaniu w Anacie, a teraz w domu z ogrodem w Jerychu w pobliżu Morza Martwego.

Ojciec nieżyjącej Abir, śmiertelnie postrzelonej na przerwie między lekcjami przez funkcjonariusza izraelskiej policji granicznej. Miała 10 lat.

Mężczyzn połączyła śmierć córek — jedną i drugą śmierć oddzielało 10 lat — wielka, nieprawdopodobna przyjaźń i misja by ich historię usłyszało jak najwięcej ludzi.

Izraelczyk sprzeciwiający się okupacji podróżujący z Palestyńczykiem studiującym historię Holokaustu.

Nie miało znaczenia, że w kółko powtarzają te same słowa. Wiedzieli, że ludzie, do których mówią, słyszę je po raz pierwszy; oni byli na początku własnych alfabetów.

Główni bohaterowie Apeirogonu są prawdziwi. Ich córki żyły. Zostały zamordowane. Niewinności została zamordowana. Dzieci, które nie mają nic wspólnego z konfliktem, wojną, niezgodą. I takich śmierci w obecnych czasach jest nadal mnóstwo.

Kilka słów o wrażeniach

Colum McCann napisał książkę, którą wsysa bez reszty w świat przemocy, niesprawiedliwości, smutku. Z drugiej strony pokazuje, że istnieje przyjaźń ponad podziałami, z dala od konfliktów, które narzuca świat polityki i religii.

Narracja powieści jest niesztampowa, niecodzienna, porywająca. Zrobiła na mnie ogromne wrażenie. Pojedyncze zdania i słowa trafiają w cel, w sedno, pod najgłębiej schowane warstwy emocji.

Noc była zdarta od krzyków.

Największym dżihadem, mówił, jest zdolność rozmowy.

Wspaniała książka! Niezapomniana historia, która zadowoli czytelników szukających w literaturze historycznej prawdy, oryginalnej narracji, wyzwalającej cały wachlarz emocji. Na pewno długo o tej książce nie zapomnę. Bardzo polecam!

Tytuł: Apeirogon
Autor: Colum McCann
Wydawnictwo Poznańskie
Przekład: Aga Zano
Forma książki: papierowa, dostępna jako e-book
Gatunek: literatura piękna

Najbardziej niebieskie oko to powieściowy debiut Toni Morrison, który napisała w 1970 roku. 23 lata później otrzymała literacką Nagrodę Nobla jako pierwsza czarnoskóra kobieta. W decyzji uzasadniającej przyznanie tej nagrody Szwedzka Akademia napisała: „W powieściach charakteryzujących się siłą wizji literackiej i poetyckich wartości Morrison przedstawia najważniejsze problemy amerykańskiej rzeczywistości”.

A więc to tak. To ona go w nich budzi, jej czarna skóra. Wszystko w niej jest płynnym oczekiwaniem. Ale ta czarność to zastój i strach. To ta czarności sprowadza — wywołuje — podszytą niesmakiem pustkę w oczach białych ludzi.

Najbardziej niebieskie oko jest wyrazem smutków, tragizmu położenia czarnoskórych mieszkańców Ameryki z punktu widzenia dziecka. Pecola mieszka w biednej rodzinie i ma wielkie marzenie — mieć niebieskie oczy, wyjątkowej w jej mniemaniu.

[…] gdyby te oczy były inne, to znaczy piękne, to ona sama też byłaby inna. […] Gdyby wyglądała inaczej, pięknie, to może i Cholly (ojciec) byłby inny, i pani Breedlove (matka). Może wtedy by powiedzieli: „Jakie śliczne oczka ma ta nasza Pecola. Nie wolno nam robić złych rzeczy, kiedy przyglądają się takie śliczne oczka.

To powieść na wskroś uniwersalna, chociaż wchodząca głęboko w psychikę osób, które były prześladowane ze względu na kolor skóry. Opowiada o cierpieniu jednostki dotkniętej przemocą, brakiem miłości, odtrąceniem, dyskryminacją. Cierpi jednostka, cierpi rodzina, która nasiąknęła złem krążącym w otoczeniu. Jeśli w arterie społeczeństwa dostanie się zaraźliwe zepsucie, to ono rozpleni się, jak najgorszy chwast.

To właśnie owej niechęci do własnej czarnej skóry pierwsza z obelg zawdzięcza siłę rażenia.

Czarna dziewczynka marzy o niebieskich oczach białej dziewczynki, a od grozy tego marzenia gorsze było już tylko jego spełnienie.

Czytając Najbardziej niebieskie oko ciężko pojąć, że jest to debiut. Powieść jest wspaniale napisana, z wyczuwalną dojrzałością i mądrością w postrzeganiu rodzinnych problemów, przemocy, rasizmu, biedy i wzajemnych zależności, które tworzą supeł niezwykle trudny do rozplątania.

Cieszę się, że książka została ponownie przetłumaczona przez Kaję Gucio i wznowiona przez Wydawnictwo Poznańskie. Dzięki temu po nią sięgnęłam i przeżyłam bardzo dobry czytelniczy czas. Polecam!

Tytuł: Najbardziej niebieskie oko
Autor: Toni Morrison
Wydawnictwo Poznańskie
Przekład: Kaja Gucio
Forma książki: papierowa, dostępna jako e-book
Gatunek: literatura piękna

Ten dziwny wiek to powieściowy debiut amerykańskiej autorki, który odniósł sukces, znajdując się na długiej liście Nagrody Bookera oraz wygrywając tytuł Międzynarodowej Książki Roku podczas Australian Book Industry Awards. Ale to nie tytuły i wyróżnienia mnie do tej powieści przyciągnęły, a fabuła i rekomendacja Anny Ciarkowskiej, której twórczość cenię. W tej książce jest coś magnetycznego, co przyciąga. Pamiętam, że czytając Ten dziwny wiek w komunikacji miejskiej, łapałam się na tym, że kompletnie nie kontrolowałam obrazu za oknem. Całe szczęście, że wysiadam na ostatnim przystanku, więc nie groziło mi minięcie tego właściwego. W moim odczuciu to bardzo swobodny i przyjazny styl, jakim posługuje się Kiley Reid oraz tematyka powieści sprawiły, że tak dobrze mi się tę książkę czytało.

Kilka słów o fabule

Z jednej strony mamy do czynienia z czarnoskórą Emirą, zagubioną w życiowych decyzjach i pełną rozterek, co z tym swoim życiem począć. Z drugiej strony jest Alix — (biała) kobieta, która odniosła sukces w życiu zawodowym, ale nie jest tak do końca spełniona na wszystkich płaszczyznach życia prywatnego. Co je łączy? Córeczka Alix, którą opiekuje się Emira, ale (jak się okazuje) nie tylko. Kobiety są przedstawicielkami dwóch światów, które sporo dzieli i niewiele łączy. Jednak jedno zdarzenie z życia Emiry sprawi, że dojdzie do (nie)zamierzonego połączenia sił.

Kilka słów o wrażeniach

Ten dziwny wiek nie jest wybitną powieścią. Nie kibicowałam żadnej z kobiet, bo ich zachowania i życiowe dylematy nie są mi bliskie. Jednak jest w tej powieści coś, co powodowało, że bardzo chciałam poznać finał tej historii. Czy Emira stanie na nogi? Czy Alix zrozumie, co poszło nie tak i dlaczego to, co zrobiła, nie było właściwe?

Przeczytałam, że to powieść o rasizmie. Nie do końca się z tym zgadzam. Owszem jesteśmy świadkami złego traktowania osoby czarnoskórej, ale równie dobrze mogłaby to być osoba dyskryminowana nie ze względu na kolor skóry. Co więcej, zaraz po tej powieści przeczytałam dwie inne książki, gdzie faktycznie rasizm był centralnym punktem fabuły.

Ten dziwny wiek będę wspominała jako przyjemną książkę, którą bardzo dobrze się czyta. Pozostają bez zachwytu, ale z poczuciem bardzo miło spędzonego czasu.

Tytuł: Ten dziwny wiek
Autor: Kiley Reid
Wydawnictwo Poznańskie
Przekład: Paulina Surniak
Forma książki: papierowa, dostępna jako e-book
Gatunek: literatura piękna

Nazwisko amerykańskiego powieściopisarza Anthonego Doerra dla wielu czytelników będzie znany. To autor książki Światło, którego nie widać został nagrodzony Pulitzerem w dziedzinie literatury. I mnie ta książka porwała, dlatego Miasto w chmurach znalazło się na moim regale. Liczyłam na kawał (dosłownie — powieść jest opasłym tomiszczem liczącym ponad 640 stron) dobrej literatury i się nie zawiodłam.

To ten rodzaj opowieści, która obiecuje niezapomnianą podróż pełną wrażeń. Tylko od czytelnika zależy, czy da się porwać, czy też będzie się przyglądał z dystansu.

Miasto w chmurach to wielobarwny gobelin utkany przez czas i losy kilku bohaterów. To samotnicy, a zarazem poszukujący drugiego człowieka i kontaktu z przeszłością. Oprócz bycia tu i teraz odbywają mentalne podróże do literackiej kolebki, w której powstała tajemnicza i porywająca książka.

– Lecz książki tak jak ludzie umierają. Umierają w pożarach lub podczas powodzi, zjadane przez owady i na życzenie tyranów. Jeśli się ich nie strzeże, odchodzą z tego świata. A gdy książka znika ze świata, pamięć umiera po raz drugi.

Z jednej strony Miasto w chmurach jawi się jako powieść przygodowa, złożona z kilku mniejszych cząstek dzięki przeżyciom poszczególnych bohaterów (Anna i Omeir żyją w XV wieku, Seymur i Zeno w czasach współczesnych, a Konstance w odległej nam przyszłości). Ta rozrywkowa odsłona powieści jest równocześnie solidnie wzmocniona warstwami niosącymi przestrzeń do przemyśleń.

Miasto w chmurach to z pewnością forma hołdu oddanego literaturze i dziełom pisarzy. Po każdym z nas może zostać jedynie pamięć, a książka ma szansę przetrwać wieki.

Powieść Anthonego Doerra oraz stworzone przez niego światy, miejsca i postaci bardzo przypadły mi do gustu. Skrzętnie kolekcjonowane wątki i nitki Doerrowego gobelinu dały mi mnóstwo radości. Epicka to dobre słowo określające Miasto w chmurach.

Tytuł: Miasto w chmurach
Autor: Anthony Doerr
Wydawnictwo Poznańskie
Przekład: Jerzy Kozłowski
Forma książki: papierowa, dostępna jako e-book
Gatunek: literatura piękna

Z prozą fińskiego pisarza Tommiego Kinnunena spotkałam się po raz pierwszy prawie 5 lat temu, kiedy sięgnęłam po Cztery drogi. To była debiutancka powieść, która wywarła na mnie niesamowite wrażenie. Nazwałam ją niebanalną, dostrzegłam w niej wirtuozerię w ukazywaniu ludzkich uczuć, postaw życiowych i filozofii. Zaraz po Czterech drogach przeczytałam Inni niż my. Jest to kontynuacja losów fińskiej rodziny. Po raz kolejny wczytywałam się, smakowałam tę prozę.

Dlatego nie ma się co dziwić, że w momencie, gdy zobaczyłam zapowiedź kolejnej powieści z serii skandynawskiej, jej tytuł, a przede wszystkim nazwisko autora, to krzyknęłam z radości. Tommi Kinnunen i to jeszcze w rewelacyjnej oprawie, jakie serwuje książkom Wydawnictwo Poznańskie (za okładkę jak zawsze brawa dla Uli Pągowskiej).

Wydaje się, że fiński prozaik lubi stawiać przed szereg człowieka i opowiadać jego losy. Obchodzi się z nim bardzo delikatnie, taktownie, a zarazem po partnersku, dając możliwość wyrażenia siebie.

Kilka słów o fabule

W Powiedziała, że nie żałuje odbija się historia Finlandii, Laponii wraz z ludzkimi postawami mieniącymi się jak powidoki w czasach powojennych. Wojna się skończyła, czas przeorganizować swoje życie i spróbować wpasować go, jak elementy układanki, w obraz nowego świata. Dla pięciu kobiet to heroiczne zadanie. Nie dość, że muszą wyruszyć z granicy norwesko-fińskiej z obozu jenieckiego i dotrzeć do domów, to jeszcze muszę zderzyć się z zastanymi nastrojami. Nie wiedzą, czy mają do kogo i do czego wrócić. Kiedyś podjęły decyzję, a teraz muszą skonsumować to, co naważyły.

Kilka słów o wrażeniach

Powiedziała, że nie żałuje jest wyjątkową powieścią drogi. Towarzyszymy bohaterkom w drodze do, jak i w drodze w. Ta podróż w głąb siebie jest o wiele trudniejsza do pokonania. Niepewność jutra, przyszłości, obarczona palącym wstydem, potrafi łamać emocjonalny pancerz.

— Kurwy — wycedził przez zęby.

I o tym kobiety zdążyły na chwilę zapomnieć. W cieple ogniska upokorzenie zaczęło już tajać jak lód, lecz oto znów wybiło im rumieńcem na policzki.

Ponownie proza Tommiego Kinnunena mnie zauroczyła. Jest pełna przestrzeni, przestrzeni na refleksję. Otwiera czytelnika na zadawanie pytań i próbę odpowiedzi. Bardzo się cieszę, że proza fińskiego pisarza jest w Polsce tłumaczona i wydawana.

O śmierci mówiły teraz coraz częściej. Przy kawie normalne stały się rozważania, jak najłatwiej się zabić. Najpierw dyskutowały o tym Niemki, które twierdziły, że życie po klęsce i tak nie będzie już miało żadnego sensu. Potem do rozmowy włączały się Norweżki i Finki, które zabrały się z armią niemiecką i teraz przy stole, podając sobie talerzyki z ciastkiem, zastanawiały się na głos, co będzie mniej bolesne: połknąć cyjankali czy się powiesić.

Tytuł: Powiedziała, że nie żałuje
Autor: Tommi Kinnunen
Wydawnictwo Poznańskie
Przekład: Sebastian Musielak
Forma książki: papierowa, dostępna jako e-book
Gatunek: literatura piękna
Seria Dział Pisarzy Skandynawskich
Współpraca

Jeśli po skończonej książce cieszę się jak dziecko, że będzie kontynuacja, to wiedz, że Pojechałam do brata na południe wywarła na mnie wielkie wrażenie. To kolejna powieść z serii dzieł pisarzy skandynawskich, która zostanie ze mną na dłużej i będzie mianowana jedną z ulubionych.

Czy brak interpunkcji poza kropkami może być dla czytelnika zjadliwe? Pierwszy, drugi kęs wprawia w konsternację i lekki niepokój. Jednak wystarczy dobrze przeżuć i połknąć a ta niecodzienna narracja staje się fantastyczną literacką strawą. Co więcej, jeśli się zastanowić, co pasuje i dobrze gra z surowym i oszczędnym klimatem literatury skandynawskiej, to właśnie brak interpunkcji. Daje pole do własnej interpretacji przekazu i jest idealnym rozwiązaniem.

Kilka słów o fabule

Pojechałam do brata na południe jest powrotem do rodzinnego miasteczka, do brata pogrążonego w nałogu, do dawnych znajomości, a przede wszystkim do mroków przeszłości, które zamknięte w najdalszych rejonach pamięci wypełzają na wierzch, by dać upust szaleństwu. Janakippo (Jana Kippo) wraca, niosąc na sobie nieznikające siniaki przeszłości i lekko zagojone rany. Natrafia na tropy prowadzące do nieznanej jej dotąd tajemnicy rodziny. Odkrycie prawdy wcale nie będzie łatwe, a jej zrozumienie wręcz niebywale trudne.

Surowość prozy Karin Smirnoff bije po oczach. Jest to ten sposób wyrazu, który niezwykle mi się podoba. Bohaterką powieści uczyniła rodzinę. Rodzinę, która jest pokiereszowana, złamana, trudna. W której każdy na podstawie swoich przeżyć mógłby napisać wielotomową historię.

Odkrywanie przeszłości, łączenie wzajemnych nici relacji rodziny Kippo dało mi ogrom przyjemności, chociaż obraz, który wyłania się, jest dosyć przerażający. W wielką niecierpliwością będę wyczekiwała kolejnych części sagi. Czuję, że autorka ma jeszcze wiele do zaoferowania. Świetna książka!

PS Nie sposób nie docenić rewelacyjnej pracy tłumaczki Agaty Teperek. Zmierzyć się z takim tekstem i oddać jego charakter z pewnością nie było łatwo. Brawo!

Pochylił się do mnie i gdybym nie znała swojego brata pomyślałabym że płacze. Zalatywało od niego smutkiem i potem. Objęłam go ramieniem i pogłaskałam po głowie tak jak za dawnych lat. Będzie dobrze powiedziałam. Będzie dobrze.

Tytuł: Pojechałam do brata na południe
Autor: Karin Smirnoff
Wydawnictwo Poznańskie
Przekład: Agata Teperek
Forma książki: papierowa, dostępna jako e-book
Gatunek: literatura piękna
Seria: Saga rodziny Kippów (1)

Wielkie nagrody przyciągają. Prestiżowe wyróżnienia sprawiają, że chce się lepiej poznać laureatów, poczuć ich styl, zobaczyć, co im w duszy gra.

Abdulrazak Gurnah to laureat Nagrody Nobla w dziedzinie literatury za rok 2021. Urodzony na Zanzibarze od 1968 roku mieszka i tworzy w Wielkiej Brytanii. Jego twórczość to przede wszystkim opowieść o emigracji oraz wpływie kolonializmu na kulturę Afryki. Pisze o życiu emigrantów, których pozbawiono lub odsunięto od kultury, dążących do przywrócenia swojej tożsamości. Najwyższe noblowskie wyróżnienie otrzymał za „bezkompromisowy i pełen współczucia głęboki wgląd w konsekwencje kolonializmu i los uchodźcy w otchłani między kulturami i kontynentami”.

Pierwsza wydana na polskim rynku powieści noblisty Powróceni, opowiada o losach czwórki młodych ludzi połączonych przez los. Żyją w Afryce Wschodniej w oderwaniu od rodzin i swoich korzeni. Każdego dnia zmagają się z przeciwnościami, próbując być architektami własnego życia i przyszłości. Samotni, pozostawieni sami sobie w Afryce przed wybuchem i w trakcie I wojny światowej, fastrygują kolejne elementy codzienności.

Akcja powieści jest niespieszna. Autor bardzo spokojnie odkrywa przed czytelnikiem emocje głównych bohaterów i ich reakcje na dokonujące się zmiany. Relacja pisarza z czytelnikiem nie jest łatwa, bo temat, jaki chce nam przybliżyć, o jakim podyskutować, jest trudny.

Ciężko współczesnemu Europejczykowi przełknąć gorzką pigułkę krzywd, jakie wyrządził kolonializm w Afryce.

Powróceni nie jest lekką lekturą. Cały czas czułam mniejszy i większy dystans, który między nami wyrósł. Na pewno jest to powieść, która może być zapalnikiem do dalszego zgłębiania tematu zawłaszczenia.

Powróceni nie będzie powieścią, którą będę wspominała z wypiekami na twarzy. Mimo tego uważam, że to wartościowa książka, po którą warto sięgnąć, nawet po to, żeby poznać skrawek twórczości noblisty.

Tytuł: Powróceni
Autor: Abdulrazak Gurnah
Wydawnictwo Poznańskie
Przekład: Krzysztof Majer
Forma książki: papierowa, dostępna jako e-book i audiobook
Gatunek: literatura piękna
Współpraca