Wydawnictwo Literackie

Lata powyżej zera oraz Rozpływaj się Anny Cieplak to były bardzo przyjemne lektury. Opowiadają zwykłe życie, dotykają codzienności i dają bilet na podróż do przeszłości, do czasów dzieciństwa, dojrzewania i początków dorosłości. Skoro miałam tak miłe wspomnienia, to musiałam sięgnąć po Ciało huty.

Czy czytelnika niezwiązanego z Zagłębiem, Hutą Katowice może zainteresować najnowsza powieść polskiej pisarki? Zdecydowanie!

Kilka słów o fabule

Czym potrafi zwabić Anna Cieplak? Tym, co pokazała we wspomnianych przeze mnie powieściach – stworzeniem mostu do przeszłości, którą znamy, bądź pamiętamy z opowieści bliskich, znajomych, ze zdjęć, czy archiwów. To przeszłość prawdziwa, niekoloryzowana, bez filtra. Wspominamy, myślimy o niej i mówimy – tak było! W tej przeszłości – w Ciele huty jest to Zagłębie – odnajdujemy pionierów tej jakże ważnej inwestycji w polską gospodarkę, „sztandarowej inwestycji epoki Gierka”. Ewa, Zygmunt i Ula zostają zatrudnieni przy budowie huty. To miejsce wnika w ich arterie, przenika na wskroś. Żyją tym miejscem, chłoną je, a ono odciska na nich bolesne piętno.

Poznajemy również Maję i Michała – kolejne pokolenie pierwszych pracowników kombinatu. Życie pokazuje, że sztafeta pokoleń zmienia się, pędzi w innym kierunku, ma inne wartości, marzenia i cele. Ale nie odcina się od przeszłości, bo puls huty cały czas bije, jeszcze się nie zatrzymał.

Kilka słów o wrażeniach

Proza Anny Cieplak trafia prosto w moje serce, bo uwielbiam powroty do przeszłości, kolorytu dawnych lat, które pamiętam. Z finezją tworzy swoich bohaterów i wikła ich w niezwykle realistyczne wydarzenia. Tę prozę czyta się z poczuciem dotykania prawdy, chociaż „większość historii bohaterek i bohaterów to fikcja literacka”.

Autorka odtwarza i buduje dwa światy, które niezwykle plastycznie się przenikają i uzupełniają. To przeskakiwanie pomiędzy przeszłością a teraźniejszością daje czytelnikowi szansę do nabierania dystansu i tworzenia swoich obrazów. Z czasem kolejne części układanki wskakują na właściwe miejsce, żeby finalnie odsłonić kompletny obraz przeżyć bohaterów.

Ciało huty to powieść o palącej potrzebie zmiany, pompowanych obietnicach i marzeniach, które pierzchają jak balonik z helem. Lepszy świat nie istnieje? Zawsze trzeba mieć nadzieję i robić wszystko, żeby mieć szczęśliwe życie.

Jeśli lubicie nostalgiczne czytelnicze podróże, książki o zwyczajnym życiu, zwyczajnych ludziach, napisane z niezwykłą dbałością o oddanie klimatu i charakteru miejsca oraz osobowości bohaterów to Ciało huty (oraz wymienione powieści) jest dla Was. Polecam!

Tytuł: Ciało huty
Autor: Anna Cieplak
Wydawnictwo Literackie
Forma książki: papierowa, dostępna jako e-book
Gatunek: literatura piękna
Współpraca

W moim odczuciu proza Georgiego Gospodinowa płynie podobnym nurtem do twórczości Siergieja Lebiediewa. Podobna wrażliwość pisarzy oraz umiejętność patrzenia szerzej i w stylu, który potrafi zachwycić. Dzieła tych pisarzy nie są łatwe i oczywiste w odbiorze. Wymagają uwagi i skupienia, ale odwdzięczają się emocjonalnym odczuciem i poczuciem obcowania z wyjątkową literaturą.

Przyznaję jednak, że narracja bułgarskiego autora celniej do mnie trafia i jest bliższa czytelniczemu sercu.

Schron przeciwczasowy to kolejna po Fizyce smutku powieść pisarza, która ukazała się na polskim rynku wydawniczym. Od samego początku wymaga ciszy i spokoju, by czytelnik mógł w pełni dostrzec niuanse opisanej historii.

Myślę, że każdy z nas inaczej widzi swoją starość, kres swoich dni. Ma inne marzenia o tym, jak idealnie byłoby pożegnać się ze światem. Bohater powieści znajduje remedium na lęki osób chorych na Alzheimera. Jest nim miejsce w klinice, gdzie osoba chora może otoczyć się wspomnieniami i przedmiotami z najszczęśliwszego okresu swojego życia. Cudna perspektywa, nieprawdaż?

[…] pewnego dnia, już niebawem, wiele osób zdecyduje się osiąść w przeszłości, „stracić” pamięć z własnej woli. Nadciąga czas, kiedy coraz więcej z nich zechce skryć się w jaskini przeszłości, zawrócić. Nie dla przyjemności, nadmieńmy. Musimy być gotowi ze schronami przeciwbombowymi przeszłości. Nazwijmy je, jeśli chcesz, schronami przeciwczasowymi.

Czyż nie jest to wspaniały pomysł, żeby żyć wśród tego, co najmilsze, dobrze znane i bezpieczne? Taka przystań niesie za sobą tylko spokój i spełnienie, a sam wynalazek przyciąga jak magnes. A może wybierzmy sobie idealny i pożądany przez większość schron przeciwczasowy?*

Kilka słów o wrażeniach

Podziwiam pomysł na fabułę, jego realizację i wyjątkowe żonglowanie słowem. Georgi Gospodinow potrafi zainteresować treścią, jak i porwać w doskonały stylistyczny taniec.

Jeśli istnieje jakaś europejska geografia wieku, to wygląda następująco. Paryż, Berlin i Amsterdam — na młodość: z całą swoją niesfornością, zapachem jointa, piciem piwa w Mauerpark i turlaniem się w trawie, pchlimi targami w niedzielę, frywolnością seksu… Potem nadchodzi dojrzałość Wiednia albo Brukseli. […] Dobrze, dla tych, którzy jeszcze nie chcą się starzeć — Rzym, Barcelona, Madryt… […] Do późnej młodości dodałbym jeszcze Nowy Jork, tak uznaję go za europejskie miasto, w wyniku zbiegu okoliczności rzucone za ocean. Zurych jest miastem do starzenia się.

Bułgarski pisarz otwiera oczy, pokazuje inną perspektywę, odważnie stawia tezy na temat remedium na ból i problemy teraźniejszości. Poza tym przywołuje dzieła innych pisarzy, zwinnie i bardzo płynnie poruszając się w światowym dorobku literatury.

Po przeczytaniu powieści mam wiele znaczników z genialnymi zdaniami. Oczywiście nie będę ich wszystkich cytowała, żeby nie odbierać czytelnikowi frajdy z ich odkrywania. Bardzo zachęcam do sięgnięcia po Schron przeciwczasowy zwłaszcza tym, którzy cenią sobie oryginalność, nietuzinkowość i nieskrępowaną wyobraźnię pisarza.

Przeszłość to nie tylko to, co ci się przydarzyło. Niekiedy jest tym, co sobie tylko wyobrażałeś.

*Jeśli jesteście ciekawi, jakie lata z przeszłości wybrało w powieści polskie społeczeństwo, to zapraszam do lektury.

Tytuł: Schron przeciwczasowy
Autor: Georgi Gospodinow
Wydawnictwo Literackie
Forma książki: papierowa, dostępna jako e-book
Gatunek: literatura piękna
Współpraca

Nie obca jest mi proza Anny Cieplak. Czytałam Lata powyżej zera, które były dla mnie zaskakujące i równocześnie świeże. Zdecydowałam się sięgnąć po Rozpływaj się, licząc na podobne wrażenia.

Jeszcze na wstępie warto dodać, że polska pisarka na co dzień pracuje z dziećmi i młodzieżą. To przenikanie i oddziaływanie młodzieńczego pulsu i fantazji są w prozie Anny Cieplak dostrzegalne i wyczuwalne.

Kilka słów o fabule

Rozpływaj się jest skokiem w toń życia czwórki młodych ludzi wychowanych w szarym bloku w Rudzie Śląskiej, w czterech ścianach, które były świadkami monochromatycznej codzienności. Robert i Janek są braćmi, którymi opiekowała się i wychowywała babcia. Robert miał Alinę, a Janek Marcelinę. Ich życie się wykoleiło. Marzenia i plany poskładały się jak domek z kart. Pomysły na lepszą przyszłość nie okazały się reżyserskim sukcesem. Coś, co kiedyś było jednością, teraz jest odległym wspomnieniem. Jednak wracają. Przybliżają się do siebie jak opiłki żelaza wabione przez magnes przeszłości. To oma (śląska babcia) jest katalizatorem ponownego spotkania i wybudzenia wspomnień.

Kilka słów o wrażeniach

Kilka dni temu pisałam o Niedostatku – powieści o zwyczajnym życiu. W Rozpływaj się również odbijamy się od codzienności. Jest ona o tyle bliższa i namacalna, bo polska. Z polskimi familokami, polską mentalnością i całym zapleczem społeczno-kulturowym. Czy dzięki temu ta powieść jest mi bliższa? I tak, i nie.

Z jednej strony miejsce akcji mocniej oddziałuje na moją wyobraźnię. Z drugiej, z przeżyciami głównych bohaterów mniej się utożsamiam.

Anna Cieplak ma cenną umiejętność obserwowania i z tych obserwacji tworzenia ciekawych historii. To, o czym pisze jest bardzo życiowe i nieoderwane od rzeczywistości. Myślę, że niejeden czytelnik przeżył cząstkę tego, co w Rozpływaj się rezonuję. I to jest wartością.

Kolejna wakacyjna lektura na poziomie? Jak najbardziej! Szarża psychologicznej analizy ludzkich zachowań wychodzi Annie Cieplak bardzo dobrze. Moje oczekiwania zostały zaspokojone.

Tytuł: Rozpływaj się
Autor: Anna Cieplak
Wydawnictwo Literackie
Forma książki: e-book
Gatunek: literatura piękna

To nie jest hurraoptymistyczny wpis. To jest wpis, którego nie chciałabym w takiej formie i z takim wydźwiękiem zamieszczać. Ale muszę, bo chcę żyć w zgodzie z własnymi odczuciami oraz być szczera w stosunku do czytelników bloga.

Te osoby, które poznały dwie poprzednie części litewskiej tetralogii (Silva Rerum, Silva Rerum II) i były zachwycone stylem oraz historią opisaną przez Kristinę Sabaliauskaitė, czekały na jej kolejną odsłonę z ogromną niecierpliwością. Tak jak ja. Rozpoczęłam lekturę z wielką ekscytacją i wręcz pewnością, że czekają mnie niesamowite chwile z rodziną Piotra Antoniego Narwojsza. Niestety wydarzenia opisane w Silva Rerum III nie okazały się pasjonujące i angażujące moją uwagę.

Warto podkreślić grubą kreską – nie zawiódł mnie styl autorki – długie zdania, które potrafią zachwycać oraz bardzo ciekawe tło historyczne powieści.

Kilka słów o fabule

Przenosimy się do Wielkiego Księstwa Litewskiego drugiej połowy XVIII wieku. Głównymi bohaterami tej części serii jest 37-letni Piotr Antoni Narwojsz, stolnik czernihowski, zarządca dóbr księcia Michała Kazimierza Radziwiłła, zwanego Rybeńką, syn Jana Izydora, wnuk Kazimierza. Mąż pobożnej Placydy Amelii, ojciec trójki dzieci, żyje spokojnie we dworku w Wilnie służąc swojemu zwierzchnikowi. Jedno z zadań, które musi wykonać spowite jest nimbem tajemnicy. Sekretna misja zmieni dotychczasowe życie Piotra Antoniego oraz jego rodziny. Zostanie poddany pokusom, zmierzy się z mrokami alchemii i zostanie rzucony w wir społecznego dialogu z Żydami.

Słowem podsumowania

Powieść litewskiej pisarki to wspaniałe źródło wiedzy historycznej ubranej w fikcyjne wydarzenia. Gdyby tylko koleiny życia w jakie wrzuciła autorka swoich bohaterów były ciekawiej, inaczej skrojone, to Silva Rerum III byłaby kolejną pasjonującą podróżą po państwie litewskim. Postać Piotra Antoniego Narwojsza nie wzbudziła mojej sympatii, nie potrafiłam skupić całej uwagi na toczących się wydarzeniach, a myśli uciekały i wirowały gdzieś obok.

Jeśli obawiacie się, że premiera poprzedniej części była tak dawno (2018 rok), że nie będziecie mogli płynnie wejść w jej narrację, to nie martwcie się. W tę historię wnika się gładko.

Czy sięgnę po Silva Rerum IV? O tak! Silva Rerum III nie jest zła, bez dwóch zdań, ale nie jest w mojej opinii porywająca. Miałam wielki apetyt i liczę na to, że czwarta część wynagrodzi mi ten powstały niedosyt.

Tytuł: Silva Rerum III 
Autor: Kristina Sabaliauskaitė
Wydawnictwo Literackie
Przekład: Kamil Pecela
Forma książki: papierowa, dostępna w formie e-booka
Gatunek: literatura piękna
Seria: Silva Rerum (3)