Kategoria:

Literatura faktu

AudiobookLiteratura faktu

„Merhaba. Reportaże z tomu „Zabójca z miasta moreli” i osobisty słownik turecko-polski” Witold Szabłowski – O Turcji jakiej nie znałam

przez Katarzyna Denisiuk

Witold Szabłowski wita się z czytelnikiem tureckim „cześć”, czyli merhaba. Bo właśnie Turcji, powstałej na gruzach Imperium Osmańskiego, poświęcona jest jego opowieść.

Turcja jest jak prom między Europą a Azją.

 

Jakie doświadczenie życiowe ma autor, który napisał książkę o kraju stojącym w rozkroku pomiędzy tym co europejskie, a azjatyckie? Kraju, gdzie dominuje islam, konserwatyzm, a mieszkańcy bardzo często kierują wzrok na zachód?

Witold Szabłowski mieszkał i studiował w Turcji. Wspomina swoje początki dziennikarskiej pracy, które obfitowały w zabawne sytuacje oraz dzieli się wszystkim tym, czego doświadczył na własnej skórze. To ta jasna i wesoła strona książki.

Opowieść autora jest bardzo różnorodna i wielobarwna, tak jak jawi się sama Turcja. Pomiędzy opowiastkami o tym z kim i z czym możemy spotkać się wybierając ten kraj jako destynację wakacyjnych wojaży, wplótł bolesne i momentami zatrważające historie jego mieszkańców. W powieści znajdziemy również udokumentowaną historię Ali Ağcy, czyli „mordercy z miasta moreli”. Autor oddał również część historii narodowemu bohaterowi Mustafie Kemali Atatürkowi.

 

Witold Szabłowski daje czytelnikowi możliwość poznania kraju, który nie jest dostępny przeciętnemu turyście. Opowiada o tym wszystkim co drzemie w jego trzewiach. Dlatego też czytając chłoniemy wszystko to, co autor w bardzo interesujący  i stosunkowo lekki sposób przekazuje. Przez to książka jawi się zarówno jako „rasowy” reportaż, jak i projekcja fragmentów pamiętnika.

Myślę, że po lekturze tej książki można inaczej, to znaczy mocniej i przede wszystkim bardziej świadomie, poznawać Turcję i jej mieszkańców.

 

Marcin Meller napisał „Gdybyście mieli przeczytać jedna jedyną książkę o Turcji, to macie ją właśnie przed sobą.” Nie znam innych, a tę bardzo polecam.

 
Tytuł: „Merhaba. Reportaże z tomu "Zabójca z miasta moreli" i osobisty słownik turecko-polski”
Autor: Witold Szabłowski
Wydawnictwo W.A.B.
Forma książki: audiobook; czyta Andrzej Ferenc
Gatunek: literatura faktu
 

Ocena: 5/6

0 komentarz
0 FacebookTwitterPinterestEmail
Literatura faktuReportaż

„Wojna nie ma w sobie nic z kobiety” Swietłana Aleksijewicz – Wojna kobiet

przez Katarzyna Denisiuk

Są takie książki, są takie historie, które uzupełniają naszą wiedzę o wydarzeniach z przeszłości, nadają naszym wyobrażeniom inny kształt, albo po prostu są źródłem wiedzy, której do tej pory nie mieliśmy. I nie są literaturą popularnonaukową. Do ich grona niewątpliwie można zaliczyć reportaże Swietłany Aleksijewicz. Nie tak dawno pisałam o „Czarnobylskiej modlitwie„, będącej chórem poruszających głosów świadków największej w dziejach energetyki katastrofy jądrowej. W „Wojna nie ma w sobie nic z kobiety” autorka wysłuchała dziesiątek kobiet, radzieckich kobiet, które walczyły w II Wojnie Światowej.

Kiedy myślę „wojna”, to pierwszym skojarzeniem i obrazem jaki mi się wyłania są mężczyźni w mundurach, samoloty, czołgi, broń, zniszczenia, śmierć. Kobiety są obecne, a jakże, jednak w pierwszym odruchu obsadzam je w roli sanitariuszek, kucharek, zaopatrzeniowców, czyli dosyć stereotypowo. A przecież kobiety, radzieckie kobiety były snajperkami, lotniczkami, stały ramię w ramię z mężczyznami. Heroski, silne, waleczne, oddane sprawie i ojczyźnie.

Swietłana Aleksijewicz dała im głos, a one opowiadały. Niektóre z chęcią, wylewnie, szczerze, inne zaś fragmentarycznie, przepuszczając wspomnienia przez filtr emocji, bo to wszystko co przeżyły nadal było zbyt bolesne i nadal w nich rezonowało. Dzięki nim możemy dowiedzieć się co przeżywały, jak czuły się w roli żołnierzy wyzutych z kobiecości. I w końcu w jaki sposób otoczenie je przyjęło i jak były traktowane kiedy wojna już się skończyła.

Reportaż poraża autentycznością. Jest bolesny i wstrząsający. Nie znam innego, tak „kobiecego obrazu” wojennych działań, okresu, który wyzwala w człowieku niezbadane pokłady siły i bohaterstwa. To proza, która porusza do głębi i obok której nie da się i nie można przejść obojętnie. 

Nie można mieć jednego serca do nienawiści, a drugiego – do miłości. Człowiek ma jedno, więc zawsze myślałam o tym, jak to serce ocalić.

Krzyknięto do nas: „Zwycięstwo!” (…) Pamiętam swoje pierwsze uczucie – radość. I od razu, w tej samej chwili – strach! Panika! Panika! Jak tu dalej żyć? (…) Przedtem bałyśmy się śmierci, a teraz życia – to było jednakowo straszne.

Tytuł: „Wojna nie ma w sobie nic z kobiety”
Autor: Swietłana Aleksijewicz
Wydawnictwo Czarne
Tłumaczył: Jerzy Czech
Forma książki: audiobook, czyta Krystyna Czubówna
Gatunek: reportaż, literatura faktu

Ocena: 5,5/6

0 komentarz
0 FacebookTwitterPinterestEmail
Literatura faktuReportaż

„Pianie kogutów, płacz psów” Wojciech Tochman – Tam gdzie żyją złe duchy

przez Katarzyna Denisiuk

Otworzyć książkę i przenieść się w odległe rejony świata, mające bogatą i ciekawą historię? W miejsca, które bardzo chcemy poznać, ale niekoniecznie poprzez fizyczną podróż? Nie zawsze trzeba czegoś dotknąć, żeby poczuć i doświadczyć. Czasami wystarczy o tym przeczytać, zwłaszcza, że literacka przygoda jest o wiele bardziej bezpieczna i przede wszystkim dostępna dla każdego.

Kambodża, państwo w południowo-wschodniej Azji, na Półwyspie Indochińskim, nad zatoką Tajlandzką. Graniczy od zachodu i północy z Tajlandią, od północy z Laosem, a od wschodu z Wietnamem.

Państwo, które przeżyło wojnę domową, rządy Czerwonych Khmerów i Pol Pota. Zmasakrowane polityką terroru i ludobójstwem.

Wojciech Tochman z ogromnym wyczuciem i mądrością potrafi pisać o najgorszych wydarzeniach i tragediach jakie dotknęły drugiego człowieka. Oddaje głos ludziom, którzy byli świadkami bezbrzeżnego zła, którzy na własnej skórze odczuli czym ono jest.

„Pianie kogutów, płacz psów” to książka przedstawiająca obraz okaleczonego państwa, na który składa się ogląd społeczeństwa oraz pochylenie się nad losami jednostki.

Smutek nie jest bezpieczny. Smutek człowiekowi nie służy. Potrafi odebrać rozum, władzę w nogach, oddech.
Smutek to umieranie.

„Pianie kogutów, płacz psów”, to reportaż paraliżujący zmysły i wywołujący bardzo silne emocje. Bo jak inaczej zachować się w obliczu rzeczywistości, która zakłada człowiekowi łańcuchy, zakuwa w kajdany i zamyka w ciasnych komórkach? Gdzie czułość nie istnieje i zwykły dotyk jest czymś obcym?

Wojciech Tochman ma dar pisania o ciemności, bo „ciemność jest naturalnym środowiskiem reportera. Świat jasno oświetlony nie jest dla reportera tematem”. Używa oszczędnej frazy, celnie trafiającą do serca czytającego. Po raz kolejny zagrał na moich uczuciach, ale sama się o to prosiłam i tego chciałam doświadczyć. Jego reportaże miażdżą percepcję, bo są prawdziwe, a prawda bardzo często jest bolesna i uwiera.

Tytuł: „Pianie kogutów, płacz psów”
Autor: Wojciech Tochman
Wydawnictwo Literackie
Forma książki: audiobook; czyta Marcin Dorociński, Danuta Stenka
Gatunek: literatura faktu

Ocena: 5,5/6

0 komentarz
0 FacebookTwitterPinterestEmail
AudiobookLiteratura faktu

„Lud. Z grenlandzkiej wyspy” Ilona Wiśniewska – Podnosi kąciki ust

przez Katarzyna Denisiuk

Ilona Wiśniewska jako bardzo wnikliwa obserwatorka ludzkich zachowań w ich naturalnym środowisku, dała mi się poznać poprzez książkę „Hen. Na północy Norwegii”. Patrząc na inne tytuły, które wyszły spod pióra młodej reporterki i fotografki, można domniemywać, że jest człowiekiem, który kocha się w Północy, a czytając jej reportaże jeszcze się w tym utwierdzić.

Autorka ma wielki dar niebywale delikatnego kontaktu z drugim człowiekiem, wsłuchiwania się w jego historię, podchodzenia do niego niemal z czułością i kobiecą intuicją. Jest to szalenie ujmujące i krzepiące. O sprawach trudnych i bolesnych również nie mówi dosadnie i szorstko, nie deprecjonując ich znaczenia.

„Lud” to książka o wycinku Grenlandii, który na zawsze podnosi kąciki ust.

Ilona Wiśniewska w 2017 roku przez trzy miesiące pracowała w najstarszym w Grenlandii domu dziecka. Przez ten czas słuchała jego mieszkańców, zawierała znajomości i przyjaźnie. A że potrafi słuchać, to ludzie otwierali przed nią serca.

– Istotą naszego życia jest chaos – mówi kolejnego dnia Ann. – Jeśli chcesz się dopasować, uzbrój się w cierpliwość i traktuj ciągłe zmiany jako próbę życia po grenlandzku. Tutaj nikt nigdy nie przywiązywał się do miejsca, ludzie zawsze byli gotowi do drogi – oznajmia, wręczając mi klucze do domu, w którym mam zamieszkać.

Dzięki reportażowi dowiadujemy się kim są Grenlandczycy, jak się komunikują, z czego są dumni, co ich uwiera i co chcieliby w swoim życiu i państwie zmienić. Jaki obraz jawi się po lekturze książki? Tego nie powiem, bo odebrałabym całą radość czytania. A naprawdę warto sięgnąć po książki Ilony Wiśniewskiej, bo autorka przepięknie pisze emocjami i wyzwala emocje. 

W tym miejscu, zapraszam Was do odwiedzenia bloga Elwiry, która z rozmachem napisała o trzech książkach autorki. Zazdroszczę jej tego wpisu i bardzo się cieszę, że jest: Uporać się z białym, czyli piękno reportaży Ilony Wiśniewskiej

Tytuł: „Lud. Z grenlandzkiej wyspy”
Autor: Ilona Wiśniewska
Wydawnictwo Czarne
Forma książki: audiobook; czyta Weronika Nockowska
Gatunek: literatura faktu

Ocena: 5,5/6

0 komentarz
0 FacebookTwitterPinterestEmail
AudiobookLiteratura faktu

„Zakazane wrota” Tiziano Terzani – Okno na postmaoistowskie Chiny

przez Katarzyna Denisiuk

Ryszard Kapuściński uważał go za wielkiego reportera, którego twórczość można czytać jak poezję.

„Zakazane wrota”, to opowieść będąca odzwierciedleniem wielkiej fascynacji Tiziano Terzaniego Chinami. Pierwszy raz przekroczył granicę Chińskiej Republiki Ludowej w 1968 roku nazywając się Deng Tannuo. Zaś w 1980 roku przeniósł się wraz z rodziną do Pekinu by poznać ten kraj pełen kontrastów, osobliwej filozofii, religii i kultury. „Należał do grupy nielicznych zachodnich dziennikarzy akredytowanych za rządów Deng Xiaopinga.” Przez cztery lata żył jak prawdziwy Chińczyk, próbując wtopić się w miejscową społeczność. Hodował świerszcze, jadł i ubierał się po chińsku, a jego dzieci uczęszczały do chińskiej szkoły. Czy udało mu się przekroczyć zakazane wrota? Jaki bagaż doświadczeń zgromadził?

„Zakazane wrota”, to bardzo ciekawe spojrzenie na Państwo Środka, z wszystkimi jego wadami i przewinieniami. Autor nie daruje nikomu. Pisze o Tybecie, rujnowaniu kultury, sztuki, samego Pekinu, regulacji urodzeń, czy edukacji (te fragmenty, to osobiste doświadczenia jego dzieci).

„Rzemiosło było przejawem wielkości Chin. Tysiące rzemieślników nauczyło się przez tysiąclecia posługiwać wszelkiego rodzaju tworzywem – drewnem, żelazem, kamieniem, jedwabiem, brązem, nefrytem – a to, co świat zna jako chińską kulturę, jest dziełem nie tylko poetów, filozofów i malarzy, lecz może w większym jeszcze stopniu wynikiem codziennej, mrówczej pracy całej armii bezimiennych cieśli, rytowników i tkaczy. Obecnie zaś, krążąc po placach targowych miast i wsi, nie znajdzie się ani jednego przedmiotu będącego tworem zwinnych rąk człowieka – jeśli pominąć prymitywne tarki i pułapki na myszy.

Audiobooka wysłuchałam z wielką uwagą i zainteresowaniem. To symboliczne przekroczenie zakazanych wrót przez autora jest swoistym oknem na Chiny w czasie, kiedy człowiek zachodu nie miał do nich dostępu oraz dokumentem o dużej wartości poznawczej. Polecam!

Tytuł: „Zakazane wrota”
Autor: Tiziano Terzani
Wydawnictwo W.A.B.
Tłumaczył: Krzysztof Żaboklicki
Forma książki: audiobook; czyta Jakub Kukla
Gatunek: literatura faktu

Ocena: 5/6

0 komentarz
0 FacebookTwitterPinterestEmail
Literatura faktuReportaż

„Chrobot. Życie najzwyklejszych ludzi świata” Tomek Michniewicz – Kalejdoskop życiorysów

przez Katarzyna Denisiuk

Kiedy w ubiegłym roku na Warszawskich Targach Książki Tomek Michniewicz w kilku słowach opowiedział o czym będzie jego nowa książka, wiedziałam, że będę chciała ją przeczytać.

Siedem osób, siedem rożnych miejsc. A może jednak tylko jedno, do tego wspólne, jeśli się nad tym dobrze zastanowić.

„Chrobot” jest kalejdoskopem historii siedmiu osób – kobiet i mężczyzn – mieszkających na czterech kontynentach, w siedmiu państwach. Różni ich wszystko – status społeczny, warunki życia, kultura, religia. Miejsce narodzin determinuje ich dalsze życie.

Kanae w Japonii mnóstwo czasu poświęci na naukę i pracę. Juanita w Kolumbii będzie chciała zrobić karierę piosenkarki, ale w kraju, który ma przyklejoną łatkę „eldorado dla karteli narkotykowych”, nie będzie to łatwe. Marggie w Ugandzie będzie chciała zdobyć wykształcenie – zadanie przerastające większość. Madhuri w Indiach każdego dnia będzie toczyła walkę z ubóstwem. Casey w USA będzie zmagał się ze sobą i permanentnie szukał swojej drogi do szczęścia. Mika w Finlandii, w kraju, w którym równość płci to jego duma i ważna część życia publicznego, również będzie dążył do określenia swojego miejsca w świecie. Reilly w Zimbabwe, przećwiczony przez surowe wychowanie, będzie chronił rezerwat przed kłusownikami i spełniał zachcianki bogatych.

To tylko hasła, prosty szkic i próba usystematyzowania bohaterów książki. Tomek Michniewicz opisał ich życie od narodzin do dorosłości, przeplatając ich historie. Tutaj nie ma rozdziałów, ale krótkie akapity poświęcone danej osobie. Napisane przez autora z wielkim szacunkiem do ich właścicieli, bez oceniania ich postępowania, czy też bezpardonowego ingerowania w kulturę i państwowość danego kraju. Tomek Michniewicz jest zbyt doświadczonym podróżnikiem, żeby panoszyć się w obszarach, które zostały ukształtowane przez wieki. Ale nie milczy. Zabiera głos w sprawach globalnych, dotyczących głodu, wyzysku biednych państw, nierówności w dostępie do edukacji. Z jednej strony to wszystko wiemy, a z drugiej książka jeszcze szerzej otwiera oczy, daje pstryczka w nos i uświadamia, że pomimo tego, że mamy nierówne szanse, to sami jesteśmy kowalami własnego losu.

 

Tomek Michniewicz ma dar opowiadania. Robi to szalenie interesująco i bardzo swobodnie, dlatego przez „Chrobot” się płynie swobodnie i z wielkim zainteresowaniem. Niektórych sposób narracji może gubić – zwłaszcza na początku. Zróbcie sobie ściągawkę z imionami bohaterów książki i bez problemu będzie poruszać się po świecie.

Dla mnie bomba! Czekam na kolejną książkę autora.

Tytuł: „Chrobot.  Życie najzwyklejszych ludzi świata”
Autor: Tomek Michniewicz
Wydawnictwo Otwarte
Forma książki: ebook
Gatunek: literatura faktu, reportaż

Ocena: 5,5/6

0 komentarz
0 FacebookTwitterPinterestEmail
Literatura faktu

„Nie ma” Mariusz Szczygieł – Każdy ma swoje „nie ma”

przez Katarzyna Denisiuk

Nie ma. Dwa słowa, jedno zdanie, którego ciąg dalszy każdy z nas może dowolnie kreować. Może być wesoło, smutno, melancholijnie, poetycko, prosto. Kolokwialnie mówiąc – do wyboru, do koloru.

Mariusz Szczygieł w swojej ostatniej książce pisze o wielu „nie ma”. Stosując się do rady Hanny Krall – „wszystko musi mieć swoją formę, swój rytm, panie Mariuszu. Zwłaszcza nieobecność” – stworzył zbiór rozmów z bardzo różnymi ludźmi, o różnych narodowościach i profesjach, mających formę reportaży, krótkich form. Pisarka przestrzegła również autora, żeby był czujny i nie formułował zbyt łatwo złotych myśli. W mojej ocenie lekcję odrobił wzorowo.

Co jest w „Nie ma”? Emocje. Bardzo dużo emocji. Od tych ciepłych, sympatycznych, miłych i wesołych, jak na przykład ten o podróży Mariusza Szczygła z ojcem Jerzym do Pragi, gdzie przyglądamy się między innymi kulturze naszych sąsiadów oraz ich językowi. Poprzez smutne, traktujące o nieszczęśliwym, trudnym życiu, ale i sile do walki o lepszą przyszłość, wbrew przeciwnościom losu i pomimo wszystko. Do tragicznych jak ten zatytułowany „Śliczny i posłuszny” o okrucieństwie, które czai się nie tylko w patologicznych domach. Na podstawie tego reportażu skonstatował, że „w świecie internetu NIE MA nie istnieje. Tam grzechu nigdy nie da się wymazać.”

Reportaże Mariusza Szczygła, to głosy ludzi. Na przykład artysty, który „uprawia” rzeźbiarską partyzantkę. Mężczyzny, który wykorzystuje internet, żeby na zawsze zapisać obraz swojego ojca. Mężczyzny, który kiedyś był kobietą. Do głosu dochodzą również zwierzęta, czy na przykład dom – cud architektury.

Lektura „Nie ma” jest kolorowa, wielosmakowa i emocjonująca. Tak duża różnorodność tematów, o zróżnicowanym ładunku emocjonalnym sprawia, że książkę można czytać „z doskoku”, wybierając sobie poszczególne opowiadania/reportaże. „Nie ma”, to również autor, który komentuje swoje poczynania. Dzięki temu czytając mamy poczucie, że to co trzymamy w rękach jest autentyczne. Dodatkową zaletą i wartością dodaną książki jest to, że przekaz większości reportaży nie jest uniwersalny – każdy czytelnik może je przeżyć na swój sposób. Polecam!

Tytuł: „Nie ma”
Autor: Mariusz Szczygieł
Wydawnictwo Dowody na Istnienie
Forma książki: ebook
Gatunek: literatura faktu

Ocena: 5/6

0 komentarz
0 FacebookTwitterPinterestEmail
Literatura faktuReportaż

„Błoto słodsze niż miód. Głosy komunistycznej Albanii” Małgorzata Rejmer – Zamknięci w potrzasku idei

przez Katarzyna Denisiuk

Nic nie boli tak jak reportaż, który traktuje o nieszczęściu innych ludzi. Fikcja, to fikcja i nawet w przypadku bujnej wyobraźni czytelnika oraz jego zaangażowaniu i zespoleniu z tym co czyta, pozostaje światem wymyślonym przez autora. Reportaż zaś przenosi nas w miejsca oraz opisuje sytuacje i ludzi, których autor doświadczył i poznał.

Kto z nas zna historię Albanii i wie z czym się zmagała i co przeżywała? Kto ma świadomość jak wyglądał niemal każdy jeden dzień przeżyty w strachu i z wydrukowanym w głowie i odciśniętym na każdym skrawku skóry, jak piętno, imieniem i nazwiskiem albańskiego dyktatora Envera Hoxhy?

Ja nie znałam. Dzięki książce Małgorzaty Rejmer już wiem. Czy dobrze mi z tym? Tak! Bo pomimo tego, że to nie jest literatura rozrywkowa, sprawiająca radość, wywołująca uśmiech na twarzy i ciepło na sercu, ubogaca. Jestem mądrzejsza o tę wiedzę.

 Ich kraj-raj od 1976 roku nazywał się Ludowa Socjalistyczna Republika Albanii. Jego jedynym słusznym Bogiem był Towarzysz Komendant Enver Hoxha.

Jego granice ze wszystkich stron wyznaczał drut kolczasty. każdy, kto próbował go pokonać, miał zostać zastrzelony bez ostrzeżenia.

Rolnictwo było prymitywne i niewydolne, ale władza powtarzała głodnym Albańczykom, że tak hartuje się stal.

Małgorzata Rejmer w sposób przejmujący, bo głosami swoich bohaterów, Albańczyków, pokazała piekło, w jakim dane było im żyć. Żyć w kraju, który zabijał swoich obywateli, odbierał nadzieję i niszczył dobrą naturę człowieka. W zamian wymuszał donosicielstwo oraz współpracę z totalitarną władzą zapewniającą i gwarantującą całkowite zniewolenie i podporządkowanie. Bóg był jeden. Był nim przywódca i partia.

„Błoto słodsze niż miód” jest świadectwem ludzi, którzy przeżyli. Bez moralizatorskiej nuty, prawdziwie, boleśnie. Momentalnie, już na początku rodzi się konstatacja – jak wiele potrafi znieść człowiek! Człowiek ciemiężony, pozbawiony dostępu do kultury, dla której Zachód był bezbrzeżnym złem.

Czytając ten reportaż odniosłam wrażenie, że autorka postawiła sobie za punkt honoru opisać wszystko jak najwierniej, wnikając w trzewia tego kraju, słuchając jego pulsu, drugiego człowieka oraz łowiąc echa przeszłości. I myślę, że po skończonej pracy mogła poklepać się po ramieniu z przeświadczeniem, że właściwie wykonała swoje zadanie.

Reportaż Małgorzaty Rejmer jest doskonały. Czytałam go z ogromnym zaangażowaniem i zaciekawieniem. Autorka otrzymała za niego Paszport Polityki w kategorii Literatura w 2018 roku „za umiejętność słuchania ludzi niewysłuchanych i wytrwałość w poszukiwaniu właściwego języka do wyrażenia najtrudniejszych emocji.”

Bardzo polecam!

PS Na pewno sięgnę po inny reportaż autorki „Bukareszt. Kurz i krew” z 2013 roku.

Tytuł: „Błoto słodsze niż miód. Głosy komunistycznej Albanii”
Autor: Małgorzata Rejmer
Wydawnictwo Czarne
Forma książki: ebook
Gatunek: reportaż, literatura faktu

Ocena: 6/6

0 komentarz
1 FacebookTwitterPinterestEmail
Literatura faktu

„Bezpański. Ballada o byłym gliniarzu” Jakub Ćwiek, Adam Bigaj – Szczerze, bez lukru o pracy w policji

przez Katarzyna Denisiuk

Zapis przeszło trzydziestoletniej służby podinspektora Adama Bigaja (ps. „Księciunio”), w latach 90. kierownika sekcji zabójstw na wrocławskim starym mieście, a później wieloletniego naczelnika wydziału kryminalnego na Rakowcu.

To początek okładkowego opisu. W całości jest istotą tego o czym jest książka. Kto chciałby poznać pracę milicjantów, a później policjantów w polskich realiach, ten bez wahania może sięgnąć po „Bezpańskiego”. Ja sięgnęłam z ciekawości. Poza tym miałam przeczucie, że para, w której jedna osoba ma coś interesującego do powiedzenia, a druga potrafi o tym napisać stworzą nietuzinkową lekturę. Wyszło kapitalnie. Książka wciąga od pierwszych zdań!

Adam Bigaj podzielił się z czytelnikami swoim życiem zawodowym w służbie Ojczyzny bez lukrowania, upiększania i zakłamywania rzeczywistości. W duecie z Jakubem Ćwiekiem stworzyli bardzo ciekawą powieść, którą czyta się jak porywający kryminał. Ich wspólne dzieło czyta się z wielkim zainteresowaniem, mając świadomość, że są to opowiastki, dykteryjki i zdarzenia oparte na faktach.

Ta książka to kompendium wiedzy na temat życia policjanta. Tu jest wszystko. Opisane są blaski i cienie służby. Porażki i sukcesy. Problemy i niedostatki. Tragedie i wewnętrzne rozterki. Poza tym ważne wydarzenia jak na przykład wizyta Papieża w Polsce oraz wielka powódź w 1997 roku, w czasie której ramię w ramię stawał skin z punkiem aby chronić miasto przed żywiołem. Szczerze, z dystansem do siebie i z humorem.

Nie zabrakło tutaj wielu anegdot oraz gorzkich komentarzy.

Szarą eminencją w psiarni od zawsze była statystyka! Na głos mówi się o niej, że jest jedynie narzędziem służącym do oceny stanu przestępczości, ale to gówno prawda. Ona jest naszą właściwą przełożoną i to jej niezadowolenie może się na nas najbardziej odbić. Nawet gdy wszystko idzie dobrze, na terenie jest bezpiecznie, wystarczy, że ktoś na górze zauważy, że jakiś słupek poleci w dół o zero, przecinek, zero, zero, coś tam, już się zaczyna gorączka.

Jednak „Bezpański”, to książka przede wszystkim o ludziach, funkcjonariuszach, kolegach.

O nieoczywistych przyjaźniach, cenie, jaką płaci się za bycie dobrym gliną, trudnych wyborach osobistych i próbie budowania życia rodzinnego na chwiejnej podstawie usypanej z telefonów o każdej porze, włamów i trupów.

Najbardziej porażające w całej historii Adama Bigaja jest zdanie podsumowujące czas służby. Ma niesamowicie smutny wydźwięk… Świetna książka, polecam!

Tytuł: „Bezpański. Ballada o byłym gliniarzu”
Autor: Jakub Ćwiek, Adam Bigaj
Wydawnictwo Marginesy
Forma książki: papierowa, dostępna również w formie ebooka
Gatunek: literatura faktu

Ocena: 5/6

0 komentarz
1 FacebookTwitterPinterestEmail
AudiobookBiografiaLiteratura faktu

„Służące do wszystkiego” Joanna Kuciel-Frydryszak -Smutny los służących w przedwojennej Polsce

przez Katarzyna Denisiuk

Cenię książki, które powstały dzięki temu, że autor wziął pod lupę wydarzenia z przeszłości, wyszukał zapomniane informacje i przedstawił szerokiemu gronu czytelników w postaci wielce ciekawej lektury. Dodatkowo, jeśli odkrył zakurzone i niezbyt chlubne karty historii, to taka literatura jest czymś niezwykle cennym, ważnym i pouczającym.

Joanna Kuciel-Frydryszak w niebywale interesujący, a zarazem słodko-gorzki sposób w swojej najnowszej książce „Służące do wszystkiego” ukazała losy pomocy domowych w przedwojennej Polsce.

Każdy z nas może ma jakieś wyobrażenie, albo nawet wiedzę przekazywaną z pokolenia na pokolenie, o losie młodych dziewcząt i kobiet, które pracowały jako służące w domach mieszczan. Autorka nie zostawia nas z domysłami i zabiera czytelnika w niezwykłą podróż w przeszłość, w różne rejony Polski. Przyglądamy się codziennym obowiązkom służby oraz jesteśmy świadkami ich relacji z pracodawcą. Obruszamy się patrząc na to jak żyły. Współczujemy ich doli, gdy widzimy jak stawiane zadania oraz niegodziwe traktowanie są bagażem gnącym ich kręgosłupy. Jednak przedstawicielki tej warstwy społecznej nie zawsze były czyste jak łza. Autorka jest sprawiedliwa i przedstawia również ich zachowania i działania, które były niewłaściwe, a momentami wręcz niedopuszczalne.

Kontakt z rajfurkami na targach, na których wyszukanie i zatrudnienie służącej przypominało kupno konia, będące swoistym targiem niewolników, to codzienność i chleb powszedni przyszłej pomocy domowej zanim trafiła do nowego domu. Ale nie zapominajmy, że środowisko mieszczańskiej służby nie było monochromatyczne. Jedne kobiety spotykały się z wyzyskiem, seksualnym wykorzystywaniem, brakiem empatii i zrozumienia, zaś inne fraternizowały się z chlebodawczyniami, a po śmierci miały nawet wspólną mogiłę. Nie czarujmy się, te drugie były w mniejszości.

Autorka udzieliła głosu wielu kobietom – Marysiom, Kasiom, których prawdziwe imiona nie były przez państwa używane, bo i po co… Jedne były anonimowe, inne zapisały się na kartach historii oraz w literaturze. Wszystkie łączyło jedno – praca, która w żaden sposób nie była unormowana oraz nie rządziły nią żadne zapisane zasady. Książka Kuciel-Frydryszak jest bardzo ciekawym obrazem Polski XIX i XX wiecznej, klasowości oraz kolorytu lokalnego. 

Papierowe wydanie jest imponujące, gdyż wzbogacają je stare fotografie oraz zeskanowane wycinki z gazet. Książkę tylko przekartkowałam, gdyż wcześniej wysłuchałam audiobooka w interpretacji Magdaleny Schejbal. I tę formę również mogę Wam polecić. Słuchało się doskonale!

Książkę serdecznie polecam uwadze, ponieważ nie dość, że autorka opisała rzeczywistość, która miała miejsce w naszej przeszłości, to dodatkowo zrobiła to w bardzo efektowny sposób. Nie mogłam oderwać się od słuchania!

Koniec i bomba, a kto czytał ten trąba.

 Tytuł: "Służące do wszystkiego"
Autor: Joanna Kuciel-Frydryszak
Wydawnictwo Marginesy
Forma: audiobook; czyta Magdalena Schejbal
Gatunek: biografia, na faktach

Ocena: 5/6

0 komentarz
0 FacebookTwitterPinterestEmail
  • 1
  • 2