Fantasy

Dwie dusze – to za dużo na jednego człowieka.
Jedna dusza – to za mało na dwoje.

Tymi dwoma prostymi, ale jakże głębokimi zdaniami, wchodzimy w najnowszą powieść Justyny Hankus. Autorka zabiera czytelnika do niewielkiej miejscowości Rutki nad jeziorem Ruty, gdzie mieszka i żyje Mateusz Kusy. Przeszłość go naznaczyła, sprawiła, że codzienna egzystencja niejednokrotnie sprawia ból i prowadzi do walki o prawdę. Kim jest? Czyj głos i jestestwo wyłazi na wierzch, żeby materializować swój byt? Czy Wiedźmawa może mu pomóc? W jaki sposób obecność Upa wpłynie na resztę bohaterów.

Dwie i pół duszy. Folk noir jest efemeryczna, momentami nieuchwytna, ale cały czas wabi czytelnika, żeby odważył się wejść w tę historię i towarzyszył jej bohaterom w walce o swoje prawdziwe ja. Fabuła powieści meandruje pomiędzy leśnymi duktami, na wiejskich polach, wchodzi do domostw skrywających rodzinne tajemnice, których nikt nie ma śmiałości wyjawiać. Bywa, że strach paraliżuje działania i sznuruje usta.

Autorka nie boi się metafizyki, z otwartością zaprasza do swojej powieści ludowe tradycje i powtarzane z pokolenia na pokolenie, z ust do ust wierzenia.

Ta cudownie utkania sieć tego, co realne, z tym, co magiczne tworzy niecodzienny obraz wabiący do bliższego poznania. Ja dałam się złapać. Co więcej, wcale nie chciałam tej przestrzeni opuszczać. Przyznaję, że nie spodziewałam się, że powieść Justyny Hankus tak ładnie i harmonijnie ze mną zagra.

Autorka stworzyła niezwykły klimat daleki od radosnej egzystencji. Jest ponuro, lepko, mroczne. Otaczamy się poczuciem odrzucenia, bezkompromisowością odchodzenia, naturalizmem, a zarazem całym wachlarzem niedopowiedzenia.

Porywająca, nietuzinkowa proza.

PS Książkowskaz – czytelnicy, którzy odnaleźli się w powieści Joanny Łańcuckiej Stara Słaboniowa i Spiekładuchy, książka Justyny Hankus przypadnie do gustu.

Tytuł: Dwie i pół duszy. Folk noir
Autor: Justyna Hankus
Wydawnictwo Powergraph
Forma książki: e-book
Gatunek: fantasy
Współpraca

Jeśli śledzisz wydarzenia dotyczące nagród literackich, to z pewnością wiesz, że Radek Rak jest laureatem Nagrody Literackiej Nike. Zdobył ją za powieści Baśń o wężowym sercu albo wtóre słowo o Jakóbie Szeli. Jednak to nie jest jedyna nagroda, którą ma na koncie wymieniona książka. Przeczytałam ją a jakże, ale przyznaję, że pomimo dostrzeżenia wielu walorów nie była to historia, która mnie oczarowała. Za to Agla. Alef? To jest dopiero baśń! Napisać, że bawiłam się wyśmienicie, to jak nic nie napisać. Wciągnęła mnie niesamowicie już od pierwszych rozdziałów i trzymała w zachwycie do końca.

Jak wiesz, nie ma książki, która będzie się podobała wszystkim i Agla. Alef również taką powieścią nie jest. Jeśli nie tolerujesz fantastyki, baśniowości, nierealnych postaci, bajkowych bohaterów, to w mojej ocenie nie jest to książka dla ciebie. A contrario, jeśli lubisz elementy magii, fantasy, świata nierzeczywistego, ale łapiącego kontakt z tym, co realne, połączonego kotwicą ludzkich przywar, charakterów, moralności, to bądź gotowy na cudowną podróż do świata Sofji Kluk.

Agla. Alef  to pierwszy tom z serii i już teraz z ogromną niecierpliwością czekam na dalszą część przygód młodej dziewczyny.

Kilka słów o fabule

Sofja w wyniku nieprzewidzianych wydarzeń, na które nie miała wpływu – oprócz jednego, gdzie poniosła ją brawura – zostaje poddana próbie charakteru. Samotnie, z niewielkim wsparciem nielicznych sprzyjający jej osób, dąży do odkrycia prawdy o zaginionym ojcu. To, co po drodze się wydarza, wychodzi poza ramy racjonalnego myślenia. Tuż za rogiem czai się zło, wyciągające śmiertelne kleszcze.

Kilka słów o wrażeniach

Agla. Alef jest fantastyczną bramą do świata magii, pozwalającego na przeżywanie rewelacyjnej literacki przygody. Po drodze zatrzymujemy się, aby podumać nad siłą przyjaźni, miłością, cielesnością, oddaniem i poświęceniem. Nie bez echa pozostanie wątek wolności i zniewolenia. Cudownie mi było w tej powieści! W czasie lektury przypomniały mi się emocje towarzyszące mi podczas czytania Harrego Pottera, ale zapewniam Cię, że literacko Radek Rak bije autorkę Harrego na głowę. Nie mogę nie wspomnieć o egzemplarzu, który jest piękny! Twarda oprawa, wstążka do zaznaczania miejsca czytania, piękne wklejki oraz ilustracje, których autorem jest Igor Myszkiewicz. Myślę, że każdy autor byłby dumny z takiego dopieszczonego wydania.

Tytuł: Agla. Alef
Autor: Radek Rak
Wydawnictwo Powergraph
Forma książki: papierowa, dostępna jako e-book
Gatunek: fantasy
Współpraca

Powieści Radka Raka „Baśń o wężowym sercu albo wtóre słowo o Jakóbie Szeli” nie potrafię jednoznacznie sklasyfikować i przykleić gatunkowej łatki. To niesamowicie osobliwy miks baśni, legendy, fantasy i powieści historycznej.

Jakub Szela był najbardziej znanym przywódcą chłopskim podczas antyszlacheckich wystąpień chłopów w zachodniej Galicji. I właśnie wokół osoby Jakóba Szli snuje swoją opowieść Radek Rak. Fabuła książki oraz miejsce akcji wciągnęły mnie od pierwszych stron. Zaczarowały językiem, klimatem i wspomnianą baśniowością. Jednak im dalej zagłębiałam się w historię, abstrakcyjność powieści pochłaniała mnie i traciłam grunt pod nogami.

Czuję wewnętrzną potrzebę wyrażenia głębokiego uznania dla autora, gdyż stworzył niecodzienny obraz, wymykający się sztywnym ramom, z szalenie nierzeczywistą osnową. Dla mnie tego ładunku było za dużo, chociaż wszystko wspaniale się spinało.

Jestem przekonana, że ta historia trafi do wielu czytelniczych serc. Jako przykład przytoczę opinię mojej koleżanki Magdaleny Maciejewskiej, która napisała:

To baśń czerpiąca całymi garściami z legend, mitów, podań, i mieszająca je z jednym z przełomowych momentów w dziejach Polski. Język, przemieszanie światów, pewnego rodzaju igranie z wyobraźnią czytelnika czyni z „Baśni” książkę bardzo inteligentną, oraz, co nie zdarza się, jak myślę, często – książkę tworzoną z pełną świadomością tego, co się pisze. Tu wszystkie elementy są znakomicie wyważone, współgrają ze sobą, wszystko jest po coś. No i – język, brawurowy, melodyjny, gawędziarski, sowizdrzalski, bo Jakub Szela (tak, ten z Galicji), jest właśnie takim sowizdrzalskim bohaterem, mającym za nic normy realnego świata, kpiącym z jego porządku. To postać umieszczona bardziej w galicyjskiej mitologii, z jej kultem ziemi, bujności, z jej strachami. Galicja w książce Raka to ziemia tętniąca życiem – w przenośni i dosłownie.

To rzecz łamiąca pewne tabu, bo chociaż nie jest znawczynią, to przypuszczam, że w ten sposób o historii Polski jeszcze nikt nie pisał. W dodatku autor nie czyni żadnych ustępstw wobec czytelnika. To się czuje niemal od początku – albo wchodzisz w ten świat i bierzesz go takim, jaki jest, albo odrzucasz całość, nie mogąc negować jego elementów. Ja w ten świat wpadłam, i dalibóg, nie wiem, czy kiedykolwiek chcę z niego wyjść.

Wojciech Szot pisze o niej:

Opowieść o Szeli to udana próba napisania ballady chłopskiej, utkana z baśni, poezji i onirycznych wizji. A do tego mięsista i – po prostu – przygodowa.

Powieść Radka Raka została również doceniona przez krytyków literackich. Najlepiej świadczy o tym fakt, że „Baśń” znalazła się wśród nominowanych do tegorocznej Nagrody Literackiej „Nike”.

Nagroda Literacka „Nike” to polska nagroda literacka za książkę roku przyznawana od 1997 tylko autorom żyjącym. Jej celem jest promocja polskiej literatury współczesnej, ze szczególnym uwzględnieniem powieści. Fundatorami nagrody są „Gazeta Wyborcza” i Fundacja Agory.

Wyłonienie laureata nagrody jest dosyć złożone i dzieli się na trzy etapy trwające od maja do października. W pierwszym etapie jury przyznaje 20 nominacji, następnie wybiera siedmiu finalistów i z tej grupy pochodzi zwycięzca. Wyboru laureata „Nike” dokonuje jury na posiedzeniu w dniu wręczenia nagrody, w pierwszą niedzielę października.

Autor nagrodzonej książki otrzymuje statuetkę Nike zaprojektowaną przez Gustawa Zemłę oraz nagrodę pieniężną w wysokości 100 000 złotych.

Spośród nominowanych do tegorocznej nagrody przeczytałam:

• 27 śmierci Toby’ego Obeda Joanna Gierak-Onoszko, Wydawnictwo Dowody na Istnienie
• Stramer Mikołaj Łoziński, Wydawnictwo Literackie
• Pusty las Monika Sznajderman, Wydawnictwo Czarne
• Płuczki. Poszukiwacze żydowskiego złota Paweł Piotr Reszka, Wydawnictwo Agora
• Pianie kogutów, płacz psów Wojciech Tochman, Wydawnictwo Literackie

Mocno kibicuję Joannie Gierak-Onoszko, chociaż całym sercem czytałam „Stramera”.

Tytuł: „Baśń o wężowym sercu albo wtóre słowo o Jakóbie Szeli"
Autor: Radek Rak
Wydawnictwo Powergraph
Forma książki: e-book
Gatunek: fantasy