W 2010 roku zdarzyło się coś niezwykłego – ponad 750 tysięcy ludzi ustawiło się w kolejce do nowojorskiego Muzeum Sztuki Nowoczesnej, by wziąć udział w trwającym w sumie ponad 700 godzin performansie Mariny Abramović – usiąść naprzeciw niej i nawiązać z nią milczące porozumienie.
Performans — sytuacja artystyczna, której przedmiotem i podmiotem jest obecność artysty w określonym kontekście czasu, przestrzeni i własnych ograniczeń. Artysta występujący przed publicznością jest zarówno twórcą, jak i materią sztuki. Elementem performansu może być właściwie każdy przedmiot, pojęcie, obiekt lub temat wskazany, czy zasugerowany przez artystę w trakcie wystąpienia, a nawet ciało artysty.
Performans dąży do zaskoczenia i poruszenia publiczności. Performerzy nierzadko w swoim wyrażaniu sztuki są kontrowersyjni, czy to przez aspekt bólu, czy też czynnik religijny. Nieobca jest im nagość, narażanie ciała na cierpienie i poddawanie się woli uczestników przedstawienia.
Wysłuchałam audiobooka, wspomnień Mariny Abramović, serbskiej performerki urodzonej w Belgradzie. Swoje artystyczne życie zaczęła od malarstwa, ale szybko odkryła, że to prowokacyjny performans jest jej przeznaczeniem.
Początkowo występowała solo. W 1975 roku w Amsterdamie poznała niemieckiego artystę Ulaya i od tego momentu przez 12 lat podążali w duecie drogą artystyczną.
Kilka słów o wrażeniach
Kocham książki między innymi za to, że sprawiają, że dostępny jest mi świat do tej pory obcy. W przypadku tej biografii to świat sztuki performansu i wolności artystycznej. Nigdy nie uczestniczyłam w pokazie, happeningu i dlatego byłam zszokowana, że już same opisy działań artystycznych Mariny Abramović wprawiały mnie w rozedrganie. Jestem przekonana, że dotknięcie i poczucie tej formy na żywo, byłoby niezwykłym doznaniem.
Już sztuka nieożywiona potrafi wzbudzić falę i kotłowaninę myśli, a co dopiero uruchomienie innych zmysłów. Nigdy nie zapomnę wystawy w muzeum sztuki współczesnej w Sztokholmie. Myślałam, że mnie nie poruszy, albo przynajmniej w mniejszym stopniu, a wyszłam zachwycona i jakby otwarta ma nowe. Cudowne doświadczenie. Nie potrafię wyobrazić sobie, co musi czuć performer, kiedy pokazuje publiczności swoją wizję. To musi być ekstatyczne doznanie.
Doświadczyłam wolności absolutnej – czułam, że moje ciało nie zna ograniczeń, że ból nie ma żadnego znaczenia, że nic się nie liczy – i to mnie upoiło.
Świetna autobiografia niezwykle barwnej artystki. Słuchało się wybornie. Polecam!
Tytuł: Pokonać mur. Wspomnienia Autor: Marina Abramović, James Kaplan Wydawnictwo Rebis, Audioteka Przekład: Magdalena Hermanowska, Anna Bernaczyk Forma książki: audiobook, czyta Dorota Landowska; dostępna jako e-book Gatunek: autobiografia, biografia
