Tag:

Wydawnictwo Czytelnik

AudiobookLiteratura piękna

„Zatracenie” Osamu Dazai – Równia pochyła

przez Katarzyna Denisiuk

Po przygodzie z twórczością Osamu Dazaiego i Zmierzchem ponownie sięgnęłam po książkę jego autorstwa. Tym razem wybrałam wersję audio. Warto podkreślić, że Zatracenie jest ostatnim dziełem japońskiego pisarza, ukończonym przed samobójczą śmiercią i pośmiertnie wydanym.

Kilka słów o fabule

Opowiada historię Yozo. Chłopca, który chowa się za tworzonymi przez siebie rysunkami zatracając się w samotności. Yozo pochodzi z bogatej rodziny, której status społeczny i ekonomiczny nie pomagał wyzbyć się paraliżującego lęku przed ludźmi. Swoją naturę skrywa pod wykreowaną błazenadą. W kolejnych latach ucieka w świat nałogów, nurkując w patologicznym środowisku. Rok za rokiem zmierza równią pochyłą ku zatraceniu.

Niekiedy myślałem sobie nawet, że gdyby z tych, powiedzmy, dziesięciu worków nieszczęść, które dźwigałem na barkach, ktoś wziął na siebie choćby jeden, toby się chyba pod nim załamał.

Kilka słów o wrażeniach

Powieść Osamu Dazaiego jest przejmująco smutna. Nie ma w niej promieni radości ani widoków i szans na szczęśliwe życie. Yozo jest ogromnie samotny. Ten stan przenika go, nawet gdy pojawiają się wokół niego ludzie, gdy nawiązuje z nimi relacje.

Chciałoby się mu pomóc, wyrwać go z matni i gęstego mroku bez nadziei, ale mur, jaki wokół siebie zbudował, jest nie do sforsowania.

Zatracenie to ten typ powieści i historii, które można bardzo przeżywać, utożsamiać się z bohaterem i walczyć z jego demonami. Można również być nieaktywnym, ale czułym obserwatorem jego codziennej walki.

Książka Osamu Dazaiego to bardzo ciekawa propozycja dla czytelników ceniących szczerość w literaturze i osobistą narrację. Ja się w niej nie zatraciłam, ale polecam uwadze.

Tytuł: Zatracenie
Autor: Osamu Dazai
Wydawnictwo Czytelnik, Audioteka
Przekład: Henryk Lipszyc
Forma książki: audiobook, czyta Marcin Franc; dostępna w formie e-booka
Gatunek: literatura piękna
0 komentarz
0 FacebookTwitterPinterestEmail
Reportaż

Nagroda im. Ryszarda Kapuścińskiego i „Cesarz” reportażu

przez Katarzyna Denisiuk

W maju poznaliśmy zwycięzcę 11. edycji nagrody im. Ryszarda Kapuścińskiego, zwanego „cesarzem reportażu”. Tytuł ten przypadł Katarzynie Kobylarczyk za powieść „Strup. Hiszpania rozdrapuje rany”. Tegoroczna edycja z pewnością na długo zapadnie w pamięć z uwagi na fakt, iż ze względów epidemiologicznych nie było gali w Teatrze Dramatycznym. O tym, kto zwyciężył, dowiedzieliśmy się z transmisji internetowej.

O nagrodzie

W 2010 roku Rada Miasta Stołecznego Warszawy ustanowiła Nagrodę im. Ryszarda Kapuścińskiego. Promuje ona i wyróżniania najbardziej wartościowe reportaże, które „podejmują ważne problemy współczesności, zmuszają do refleksji, pogłębiają wiedzę o świecie innych kultur. Jej celem jest uhonorowanie mieszkającego przez ponad 60 lat w Warszawie Ryszarda Kapuścińskiego, wybitnego reportera, dziennikarza, publicysty i poety, najczęściej – obok Stanisława Lema – tłumaczonego polskiego autora”.

Współorganizatorem Nagrody jest redakcja „Gazety Wyborczej”, a patronem honorowym Nagrody jest Pani Alicja Kapuścińska.

Nominowani 11. edycji

Jury Nagrody im. Ryszarda Kapuścińskiego w składzie:

Piotr Mitzner (przewodniczący),
William R. Brand,
Julia Fiedorczuk,
Abel A. Murcia Soriano,
Katarzyna Surmiak-Domańska
oraz Bożena Dudko (sekretarz)

wyłoniło 10 najlepszych reportaży 2019 roku.

Były to:

1. Alberto Arce, „Telefon obwieszcza śmierć. Zapiski korespondenta w Hondurasie”, z hiszpańskiego przeł. Jerzy Wołk-Łaniewski, Wydawnictwo Post Factum Sonia Draga, Katowice 2019;
2. Lars Berge, „Dobry wilk. Tragedia w szwedzkim zoo”, ze szwedzkiego przeł. Irena Kowadło-Przedmojska, Wydawnictwo Czarne, Wołowiec 2019;
3. Kate Brown, „Czarnobyl. Instrukcje przetrwania”, z angielskiego przeł. Tomasz S. Gałązka, Wydawnictwo Czarne, Wołowiec 2019;
4. Artem Czech, „Punkt zerowy”, z ukraińskiego przeł. Marek S. Zadura, Wydawnictwo Warsztaty Kultury, Lublin 2019;
5. Joanna Gierak-Onoszko, „27 śmierci Toby’ego Obeda”, Wydawnictwo Dowody na Istnienie, Warszawa 2019;
6. Katarzyna Kobylarczyk, „Strup. Hiszpania rozdrapuje rany”, Wydawnictwo Czarne, Wołowiec 2019;
7. Óscar Martinez, „Bestia. O ludziach, którzy nikogo nie obchodzą”, z hiszpańskiego przeł. Tomasz Pindel, Wydawnictwo Post Factum Sonia Draga, Katowice 2019;
8. Marta Mazuś, „Historie dziwnych samotności”, Wydawnictwo Wielka Litera, Warszawa 2019;
9. Agnieszka Pajączkowska, „Wędrowny Zakład Fotograficzny”, Wydawnictwo Czarne, Wołowiec 2019;
10. Paweł Piotr Reszka, „Płuczki. Poszukiwacze żydowskiego złota”, Wydawnictwo Agora, Warszawa 2019.

Finaliści 11. edycji

W finale Nagrody znalazły się:

1. Lars Berge, „Dobry wilk. Tragedia w szwedzkim zoo”;
2. Artem Czech, „Punkt zerowy”;
3. Joanna Gierak-Onoszko, „27 śmierci Toby’ego Obeda”;
4. Katarzyna Kobylarczyk, „Strup. Hiszpania rozdrapuje rany”;
5. Óscar Martinez, „Bestia. O ludziach, którzy nikogo nie obchodzą”.

„Cesarz”

Szum wokół nagrody i samo wydarzenie skłoniło mnie do refleksji, że nie przeczytałam żadnego reportażu autorstwa Ryszarda Kapuścińskiego i pora to zmienić. Gdy zmniejszenie reżimu sanitarnego otworzyło biblioteki, wypożyczyłam „Cesarza”. Dlaczego akurat ten tytuł mistrza? Do podjęcia takiego wyboru skłonił mnie wpis Rafała Hetmana „Jak czytać Kapuścińskiego? Poradnik dla każdego„. Stwierdziłam, że zacznę z wysokiego C.

 

To powieść, reportaż o ostatnim cesarzu Etiopii Hajle Sellasje, zmarłym w 1975 roku opowiedziany oczami ludzi z jego otoczenia.

Mimo że lud traktował w dobrej wierze tron, jako symbol jedności, Hajle Sellasje I wykorzystał autorytet, godność i honor tronu dla swoich celów osobistych. W rezultacie kraj znalazł się w stanie biedy i upadku.

 

Bardzo podobała mi się konstrukcja powieści. Ryszard Kapuściński mówi głosami osób z najbliższego otoczenia „króla królów”. A są to poddani, którzy pełnili bardzo osobliwe funkcje na dworze, na przykład woreczkowy, czy też mężczyzna odpowiedzialny za obsługę podnóżka. Nawet nie przyszłoby mi do głowy, że niemal za każą czynność, która działa się wokół władcy, odpowiedzialny był inny człowiek.

Oprócz wypowiedzi mężczyzn, których imion nie znamy (autor posługuje się tylko inicjałami), część powieści to wypowiedzi samego autora, który stawia się w roli komentatora wydarzeń i przedstawia kulisy panowania Hajle Sellasje.

 

Biorąc pod uwagę fakt, że Ryszard Kapuściński „Cesarzem” „rozpoczął karierę międzynarodową i nadał reportażowi wymiar literacki”, powieść ta nie wywarła na mnie takiego wrażenia jak się spodziewałam. Nie jestem znawcą szkoły reportażu i kanonów tego gatunku. To emocje są moim papierkiem lakmusowym w czasie lektury książki. Niestety tych mi podczas czytania zabrakło. Nie oznacza to, że do książek Ryszarda Kapuścińskiego nie wrócę.

 
Tytuł: „Cesarz”
Autor: Ryszard Kapuściński
Wydawnictwo Czytelnik
Forma książki: papierowa, niedostępna w formie e-booka
Gatunek: reportaż
0 komentarz
0 FacebookTwitterPinterestEmail
Literatura piękna

„Żar” Sándor Márai – Dar męskiej przyjaźni

przez Katarzyna Denisiuk

Kolejna w tym roku książka będąca niewielką w formie, ale niosąca duży ładunek emocjonalny. „Żar” powstał w 1942 roku, a ja sięgnęłam po niego dopiero teraz. Powrót do przeszłości, do zakurzonych historii, do autorów dotychczas mi nieznanych i odkrywanie ich prozy jest niebywale cennym i miłym doświadczeniem.

„Żar”, to spotkanie po latach dwóch starszych mężczyzn, Węgra i Polaka. Kiedyś, w przeszłości, łączyła ich bardzo silna  i szczególna więź. Byli przyjaciółmi na dobre i na złe. Ich przyjaźń jaśniała „jak blask subtelnej ceremonii średniowiecznego ślubowania.” Razem dorastali i przeżywali wszystkie ważne momenty życia. Jedno wydarzenie, które odcisnęło piętno na wzajemnych relacjach sprawiło, że ich drogi się rozeszły. Teraz nastał moment rozliczenia się z przeszłością i uzyskanie odpowiedzi na dwa ważne pytania.

A więc powrócił – powiedział teraz głośno, pośrodku pokoju. – Po czterdziestu jeden latach. I czterdziestu trzech dniach.

„Żar” uwodzi językiem i obrazowością. Jest formą monologu głównego bohatera, który wspomina męską przyjaźń. Burza w jego głowie i sercu ma odzwierciedlenie w historii jaką opisuje. To forma spowiedzi, która ma przynieść ukojenie i zamknięcie wszystkich niewyjaśnionych dotychczas spraw. Gdy to się dopełni, będzie mógł odejść w spokoju.

Elegancki styl oraz wyważone zdania sprawiają, że powieść węgierskiego pisarza czyta się z estymą, niespiesznie, obracając w głowie każde słowo i układając je w piękną całość. Serwuje nam pyszne danie zbudowane z żaru uczuć jakimi są miłość, przyjaźń, zdrada, niewierność i całego spektrum emocji. Nie pozostaje nic innego jak tylko się nim delektować. Polecam!

Tytuł: „Żar”
Autor: Sándor Márai
Wydawnictwo Czytelnik
Tłumaczył: Feliks Netz
Forma książki: ebook
Gatunek: literatura piękna
Seria: Mała Proza

Ocena: 5,5/6

0 komentarz
1 FacebookTwitterPinterestEmail
Literatura współczesna

„Novecento. Monolog” Alessandro Baricco – Geniusz osiemdziesięciu ośmiu klawiszy

przez Katarzyna Denisiuk

Ogromnie porusza mnie literatura, z której przebrzmiewają nie tylko słowa układające się w piramidy emocji, ale taka, której towarzyszy również muzyka. Kiedy napotykam taką prozę, to chłonę ją wszystkimi zmysłami. A to sprawia, że znajdzie ona miejsce w mojej pamięci na dłużej. A może na zawsze?

Z krótką formą Alessandro Baricco spotkałam się przy okazji „Jedwabiu”. Po jego przeczytaniu wiedziałam, że Baricco jest pisarzem, z którym przeżyję jeszcze niejedną czytelniczą przygodę. Tym razem ponownie sięgnęłam po krótki tekst, będący monologiem jednego z bohaterów, czyli „Novecento. Monolog”. Po kilku przeczytanych zdaniach włączyłam muzykę Louisa Armstronga (towarzyszy mi również teraz, podczas pisania tego tekstu) i popłynęłam szerokimi wodami na pokładzie statku, na którym grał Novecento.

 Danny Boodmann T.D. Lemon Novecento. Tak jest idealnie. Tak jest pięknie. Wielkie nazwisko, Chryste, naprawdę wielkie nazwisko. Z takim nazwiskiem zajdzie daleko.

… dla świata Novecento w ogóle nie istniał: nie było takiego miasta, parafii, szpitala, więzienia, drużyny baseballowej, gdzie byłoby odnotowane jego nazwisko. Nie miał ojczyzny, nie miał daty urodzenia, nie miał rodziny.

Za to był genialnym pianistą, kompozytorem, samoukiem. Porzucony przez rodziców emigrantów na statku kursującym pomiędzy Europą a Ameryką, miejsce to uczynił swoim domem, a członków załogi swoją rodziną. Muzyka i osiemdziesiąt osiem klawiszy fortepianu, to było jego uniwersum.

„Novecento” idealnie zagrało w mojej duszy. Historia jednostki zamkniętej w swoim świecie, dosłownie i w przenośni, poruszyła mnie do głębi. To co bardzo cenię w prozie Baricco, to sposób snucia historii, który jest bardzo delikatny i subtelny. Autor nic nie narzuca, do niczego nie zmusza. On zaprasza do swojego świata, zostawiając przestrzeń do własnych przemyśleń i interpretacji. Tak mocno kibicowałam pianiście, tak bardzo chciałam, żeby był szczęśliwy.

Krótka forma – zaledwie 59 stron – dostarczyła tylu emocji, ile niejednokrotnie dają dużo obszerniejsze powieści. To jest cenne, to jest niezwykłe.

Z prozą Baricco nie rozstaję się. Na regale czeka na mnie „Mr Gwyn”, a Wam polecam rozsmakować się w słowach włoskiego pisarza, jeśli go jeszcze nie znacie.

Mam wrażenie, że to piękna historia, którą warto było opowiedzieć. I miło mi pomyśleć, że ktoś ją przeczyta. /Alessandro Baricco/

Tytuł: „Novecento. Monolog”
Autor: Alessandro Baricco
Wydawnictwo Czytelnik
Tłumaczył: Halina Kralowa
Forma książki: papierowa, niedostępna w formie ebooka
Gatunek: literatura współczesna
Seria: Mała Proza

Ocena: 5,5/6

1 komentarz
0 FacebookTwitterPinterestEmail
Literatura piękna

„Jedwab” Alessandro Baricco – Literackie upojenie

przez Katarzyna Denisiuk

To nie jest powieść. Ani nawet opowiadanie. To pewna historia. Zaczyna się od mężczyzny, który przemierza świat, a kończy jeziorem w wietrzny dzień. Mężczyzna nazywa Hervé Joncourt. Jak się nazywa jezioro, nie wiadomo.

O czym można opowiedzieć na stu stronach, żeby poruszyć czytelnika? Ilu słów należy użyć, aby stworzyć historię, która porywa, hipnotyzuje i gra piękną melodię? Alessandro Baricco swoją nieprzeciętną literacką wirtuozerią udowodnia, że jest mistrzem krótkiej, skondensowanej formy. Rozkochał mnie w swojej prozie, w sposobie kreacji bohaterów, a przede wszystkim tym, że oszczędnie znaczy dla tak wiele.

Hervé Joncourt miał 32 lata.

Kupował i sprzedawał.

Jedwabniki.

Jest rok 1861. Hervé ma żonę Hélènę, nie mają dzieci i mieszkają w niewielkiej miejscowości Lavilledieu. Jej mieszkańcy żyją z produkcji jedwabiu i aby sprostać zapotrzebowaniu na kokony jedwabników Hervé podróżuje po świecie. Jeździ do Egiptu, Syrii oraz na drugi koniec świata, do odległej i egzotycznej Japonii.

W czasie pierwszego pobytu w kraju kwitnącej wiśni spotyka przepiękną, młodą kobietę. Ulegają wzajemnej fascynacji, a w sercu i umyśle Hervé rodzą się uczucia i myśli, które go oplatają, wnikają w duszę i nie dają o sobie zapomnieć.

Można by powiedzieć, że jest to historia miłosna. Ale gdyby tylko o to chodziło, nie warto byłoby opowiadać. Są tu pragnienia i cierpienia, które znasz dobrze, ale nie znajdujesz słowa zdolnego je wyrazić.

Zachwyt, to najbardziej właściwe słowo jakim określam emocje towarzyszące mi podczas lektury. Żałuję tylko, że to był tak krótki czas, chociaż uważam również, że ta opowieść została perfekcyjnie skrojona. Czy można pisać o uczuciach używając niewielu słów? Można! Czy można o relacjach międzyludzkich pisać obrazami, nie krzycząc? Można! Poetycko, plastycznie, szeptem, delikatnie, smacznie. I to jak! O poszukiwaniu, o miłości, o wierności.

„Jedwab” mnie oczarował, zaczarował i przekonał, że Baricco to pisarz niebanalny, do którego warto wrócić. Trwam w literackim upojeniu i serdecznie polecam.

Tytuł: „Jedwab”
Autor: Alessandro Baricco
Wydawnictwo Czytelnik
Tłumaczył: Halina Kralowa
Forma książki: papierowa, dostępna w formie e-booka
Gatunek: literatura piękna

Ocena: 5,5/6

0 komentarz
0 FacebookTwitterPinterestEmail