Nie tylko literatura faktu oraz reportaże uczą. Taki walor może również posiadać literatura piękna, czy obyczajowa. Jeśli niosą kaganek oświaty, to ten element edukacyjny jest ogromną wartością dodaną. Dlaczego o tym piszę na wstępie? Ponieważ Wymazana mówi o wydarzeniach, które miały miejsce w jednym z europejskich państw.
Kilka słów o fabule
Słoweński pisarz Miha Mazzini podjął temat tożsamości i przynależności narodowej. Akcja powieści rozgrywa się w niepodległej Słowenii, tuż po rozpadzie Jugosławii. Bohaterką Mazziniego jest Zala Jovanović, Serbka z pochodzenia, która od najmłodszych lat mieszkała w Lublanie. Po porodzie dowiaduje się, że nie ma jej w systemie opieki zdrowotnej. Nie istnieje.
26 lutego 1992 roku Ministerstwo Spraw Wewnętrznych Republiki Słowenii wymazało 25671 ludzi. Większość nie ma uregulowanego statusu do dziś.
Skoro nie istnieje, to nie ma prawa opuścić szpitala z nowo narodzonym dzieckiem.
Odwracała twarz od dziecka, żeby nie kapnęły na nie łzy. Czasami załkała tak mocno, że maluszek gubił sutek i zaczynał marudzić.
Zalę czeka walka o tożsamość i sprawiedliwość dla siebie i synka. Walka trudna, niemal skazana na niepowodzenie. Z systemem, który za nic ma swoich obywateli.
— Gdyby była wojna, wystrzelaliby nas, a tak nas wymazali, kurwa, teraz będzie XXI wiek i komputer zastąpi karabin maszynowy. Nowe czasy. Beznadziejne, ale nowe. Czy to, co zrobili z nami, to nie jest skaza moralna?
Wymazana pełna jest bezsilności i tragizmu. Bohaterka powieści nie walczy z drugim człowiekiem, ale z państwem, co stawia jednostkę na przegranej pozycji. Obserwujemy jej determinację, buzującą siłę matki, która zdolna jest do wielu poświęceń, aby dopiąć swego.
Wymazanie nie było warte umieszczenia ani między wiadomościami dnia, ani między wydarzeniami, ani nawet między ciekawostkami.
N-I-C.
Kilka słów o wrażeniach
Powieść Mihy Mazziniego jest ważnym głosem przywołującym ciemne karty historii Słowenii, wydarzenia, które nie powinny się wydarzyć, decyzje, które postawiły wielu obywateli w tragicznym położeniu. Lubię, kiedy literatura popularna mnie uczy, dlatego biję brawo autorowi za podjęcie tematu czystki administracyjnej, skrojonego w emocjonalną historię kobiety, matki i obywatelki Słowenii. Polecam.
PS Wymazana była w 2015 r. nominowana do Nagrody Kresnik (słoweński Booker), a w 2018 roku na podstawie książki powstał film w reżyserii Mihy Mazziniego.
Tytuł: Wymazana Autor: Miha Mazzini Wydawnictwo Ezop, Wydawnictwo Wyszukane Przekład: Marlena Gruda Forma książki: e-book Gatunek: literatura piękna
