To co jest niedostępne i nieznane przeciętnemu człowiekowi, potrafi mocno zaciekawić. Jednym z takich miejsc jest polskie więzienie. Nikt nie chce tam się znaleźć, ale myśli – jak tam jest? Wyroki, które odsiadują przestępcy są różne. Różni je długość, prawa i zakazy oraz szeroko rozumiana uciążliwość. Więzienia jako takie różnią się między sobą, co nie dziwi – tak jak różnorodność na przykład polskich szkól, czy szpitali. Podlegają temu samemu prawu, a rzeczywistość za ich drzwiami niejednokrotnie ma inne oblicza.
W ubiegłym roku wysłuchałam reportażu Pawła Kapusty zatytułowanego „Gad. Spowiedź klawisza„. Autor opisuje w nim więzienną rzeczywistość z perspektywy strażników. Niektóre opisywane tam zachowania więźniów szokują, a całość książki potwierdza, że praca za murami jest niebywale obciążająca psychicznie.
Nina Olszewska poszła w swoich rozważaniach w zupełnie innym kierunku. W „Pudle. Opowieści z polskich więzień” opisała życie więźniów, ale przede wszystkim oddała im głos, aby sami opowiedzieli jak radzą sobie z izolacją.
Bardzo podoba mi się bezstronność autorki, bez oceniania drugiego człowieka. Siadała twarzą w twarz ze skazanym i słuchała. Pytała i przyjmowała to co mówili. A mówili o tym, czym się zajmują, jak pracują (jeśli mają taki przywilej i możliwość), co planują zrobić, gdy kara dobiegnie końca. Opowiadali o rodzinach, dzieciach, tym wszystkim, co pozwala im przetrwać. Jedni wyjdą i nie wrócą, a spora grupa trafi za kratki ponownie.
Nina Olszewska nie szokuje swoją powieścią, ale z dużą dawką empatii podchodzi do drugiego człowieka, nie przyklejając mu łatki z przestępstwem jakie popełnił (niejednokrotnie nie wiedziała jakie ono było).
„Pudło. Opowieści z polskich więzień” czyta się bardzo dobrze. Jeśli ktoś chciałby się dowiedzieć, jak żyje się za kratami, co się odczuwa i o czym myśli, to ta książka będzie idealna.
PS W ramach Domowych Targów Książki Wydawnictwa Poznańskiego, wysłuchałam rozmowy z Niną Olszewską, która opowiadała o procesie tworzenia powieści. Bardzo interesujące były jej kulisy, z całym skomplikowanym i sformalizowanym procesem jaki musiała przejść przed wejściem do danego więzienia i rozmową z osadzonymi.
Tytuł: „Pudło. Opowieści z polskich więzień”
Autor: Nina Olszewska
Wydawnictwo Poznańskie
Forma książki: papierowa, dostępna w formie e-booka
Gatunek: literatura faktu
