Wydawnictwo Amaltea

Po przeczytaniu kilku powieści autorstwa czeskiej pisarki Aleny Mornštajnovej (Hana, Pusta mapa, Listopad) mam niemal pewność, że każda kolejna mi się spodoba. Akurat Lata ciszy to książka nie najnowsza (ta jeszcze na mnie czeka, czyli Las w domu), ale wpisuje się w pakiet emocji, które swoimi opowieściami serwuje autorka.

O fabule

Lata ciszy to historia rodzinna, w której wiele się dzieje, a tytułowa cisza ma wiele znaczeń. Akcja powieści jest dwutorowa. Z jednej strony poznajmy Bohdanę, smutną dziewczynkę, która dorasta w otoczeniu oschłego ojca oraz oddanej jej macochy. Dziewczyna nie potrafi zrozumieć, dlaczego atmosfera w domu jest tak nieprzyjemna, a każda próba zebrania informacji o rodzinie wywołuje natychmiastowy opór i złość ojca. Druga nitka fabuły to losy mężczyzny, który żył w szczęśliwej rodzinie, robił karierę w komunistycznej Czechosłowacji, ale złośliwy los i jedno wydarzenie spowodowało katastrofę w życiu osobistym i zawodowym. Te dwie nitki splatają się ze sobą, ukazując zupełnie inny obraz rodzinnych dramatów. Jesteśmy świadkami trudnych emocji, prób zrozumienia otoczenia i zachowania najbliższych osób. Widzimy, jak zbieg okoliczności i złe decyzje potrafią zrujnować życie i wpłynąć na przyszłość.

O wrażeniach

Lata ciszy to dramat rodzinny. To również dramat jednostki, która osamotniona w swoim świecie pozostaje w permanentnym poszukiwaniu odpowiedzi na dręczące pytania. Alena Mornštajnová potrafi przyciągnąć czytelnika powieściami nasyconymi złożonością ludzkich losów, ciekawym przedstawieniem różnych punktów widzenia oraz bogatą paletą emocji, których doświadczają jej bohaterowie.

Lubię zaczytywać się w powieściach czeskiej pisarki. Jak na razie mnie nie zawiodła.

Tytuł: Lata ciszy
Autor: Alena Mornštajnová
Wydawnictwo Amaltea
Przekład: Tomasz Grabiński, Anna Radwan-Żbikowska
Forma książki: papierowa, dostępna jako e-book
Gatunek: literatura piękna

Kocham czytać takie powieści. Dające przestrzeń, rozłożyste, wielowątkowe, retrospektywne, opowiadające o losach rodziny lub pojedynczych osób, w kontekście ważnych wydarzeń, czy na tle historycznych przemian. Taka właśnie jest powieść Olega Serebriana. Co ciekawe autor jest nie tylko mołdawskim pisarzem, ale też politykiem, deputowanym i wiceministrem. Jeśli skusicie się na przeczytanie jego książki, to poczujecie tą niewątpliwą umiejętność żonglowania fabułą na kanwie historycznych wydarzeń i politycznej zawieruchy.

Ale to nie jedyna zaleta Pod prąd. Serebrian rozpisał narrację na kilka głosów, z których każdy jest złożony, pogłębiony, operujący wachlarzem emocji. Wszystkie postaci występujące w powieści są istotne, stworzone do odegrania konkretnej, ważnej roli, chociaż czasami pojawiają się tylko na chwilę. W tej powieści można się zagłębić, wręcz zatracić, przeżywając wraz jej bohaterami burzliwe życie.

O fabule

Głównym głosem jest baron Aleks von Randa, utalentowany matematyk i poliglota pochodzący z Bukowiny. To człowiek, którego młodzieńcza miłość naznaczyła na całe dorosłe życie. Zaangażowany w tajny projekt wojskowy i uwikłany w działania wywiadowcze, przeczuwając nadchodzący koniec, spisuje swoje barwne losy.

Towarzyszymy Aleksowi w czasie jego wspomnień, które snuje niczym rasowy opowiadacz. Wraz z nim toczymy niezliczone potyczki związane z jego sferą emocjonalną, uczuciami, miłością do najbliższych mu ludzi, podsycane trwogą wojennej pożogi.

O wrażeniach

Powieść nie tylko daje nam obraz przemiany jednostki, jego wewnętrznych zmagań w obliczu skomplikowanych relacji międzyludzkich, ale również pokazuje, jak wyglądały zmiany społeczne i kulturowe w burzliwych pierwszych dekadach XX wieku w Europie Środkowej.

Pod prąd to powieść z rozmachem, wręcz epicka. Pomimo swej znacznej objętości nie jest przegadana, a wręcz odpowiednio uszczegółowiona. Czyta się wspaniale z dozą niepokoju, trwogi, adekwatnymi do wydarzeń, jakie opisuje. To niezwykle rozpisanie głównego bohatera na czynniki pierwsze budzi podziw. Nie spodziewałam się, że tak dobrze będzie mi z tą powieścią, chociaż tłem fabuły jest wojna. Pełna emocji, miłości, samotności, tęsknoty, bólu. Naprawdę warto!

Tytuł: Pod prąd
Autor: Oleg Serebrian
Wydawnictwo Amaltea
Przekład: Radosława Janowska-Lascar
Forma książki: e-book
Gatunek: literatura piękna

Czeska pisarka Alena Mornštajnová od dawna znajduje się w mojej czytelniczej przestrzeni. Pierwsze spotkanie było bardzo udane. Hana zabrała mnie do czasów okupacji niemieckiej i po niej. O tej książce napisałam m.in. „Hana to powieść o ludziach skonfrontowanych z brutalną rzeczywistością, która była konstruktorem ich losów. Bardzo ludzka i bliska sercu”. Później była Pusta mapa, czyli tak naprawdę pierwsza powieść i debiut autorki. Opinię podsumowałam: „Jeśli Alena Mornštajnová napisze nową książkę, to na pewno po nią sięgnę. Polecam!” Niestety ominęła mnie premiera Lat ciszy, ale przygodę z czeską prozą kontynuuję Listopadem.

Kilka słów o fabule

Po raz kolejny Alena Mornštajnová wraca do przeszłości i tam, od fundamentów, buduje swoją historię. Jednak elementy, jej części składowe, filary i ściany nośne to wydarzenia, które dotknęły mieszkańców Czechosłowacji (i nie tylko). Wiatry historii wiały na tyle potężnie, że zwłaszcza jednostkom bardzo ciężko było zachować pion. Dzień za dniem ludzie uginali się pod ciężarem jedynie słusznej racji państwa, rządzącej partii i ustroju. W tej zawierusze żyła rodzina, która została brutalnie rozdzielona. Poznajemy historię rodziców i dzieci, głównie matki i córki, których los rzucił w różne kołowrotki, i które dzień za dniem próbowały odnaleźć sens życia i szansę na lepszą przyszłość. Czy uda im się spotkać? Czy to spotkanie przyniesie ulgę i radość? Czas leczy rany. Podobno.

Kilka słów o wrażeniach

Listopad to historia osadzona w historii kraju, ale z długim cieniem alternatywnej rzeczywistości. „Czy zastanawialiście się kiedyś, jak wyglądałoby wasze życie, gdyby w 1989 roku wszystko potoczyło się inaczej? Jakie byłyby nasze losy, gdyby komunizm się nie skończył i żelazna kurtyna wciąż oddzielałaby nas od świata i od siebie nawzajem?”

Autorka porusza się pomiędzy wieloma wątkami, ale wybija się temat ubezwłasnowolnienia, przedkładania dobra państwa nad dobro jednostki. Bohaterki muszą dążyć do ideałów, jakie dyktuje partia. Są nikim w obliczu głównego architekta, który zawsze ma rację i wie, co dla obywateli jest dobre i właściwe. To poruszająca powieść o więzach rodzinnych, traumie rozłąki, bezsilności, braku szansy na dobre życie w zgodzie i w miłości.

Alena Mornštajnová pisze w stylu, który porywa czytelnika w wir wydarzeń. Z wielkim zainteresowaniem śledziłam losy matki i córki, próbując samej napisać dalszy scenariusz tej historii. Zakończenie zaskoczyło mnie.

Bardzo udane rozpoczęcie czytelniczego 2024 roku! Polecam tę powieść uwadze!

Tytuł: Listopad
Autor: Alena Mornštajnová
Wydawnictwo Amaltea
Przekład: Anna Radwan-Żbikowska
Forma książki: papierowa
Gatunek: literatura piękna

Widząc, czy słysząc nazwisko Aleny Mornštajnovej, nie sposób nie pomyśleć o Hanie, która w ubiegłym roku skradła wiele czytelniczych serc.

Moją opinię o Hanie, przeczytasz klikając na link.

Wiedząc w jaki sposób pisze czeska autorka, na jakich strunach emocji potrafi grać, z wielką radością czekałam na Pustą mapę. Warto jednak zaznaczyć, że najnowsza na polskim rynku powieść autorki jest jej literackim debiutem. Hana ustawiła poprzeczkę bardzo wysoko i doskoczyć do niej debiutowi jest niebywale ciężko. Po przeczytaniu Pustej mapy uważam, że jest to doskonała rozgrzewka dla tych, którzy nie znają twórczości autorki. Co więcej, jestem przekonana, że po jej przeczytaniu będą mieli ochotę na więcej.

Kilka słów o fabule

Alena Mornštajnová w wyjątkowy sposób pisze o rodzinie, swobodnie i lekkim piórem kreśli jej losy tworząc bardzo ciekawy obraz. W Pustej mapie opisuje dzieje trzech kobiet: Anny – babki, Alžběty – matki i Anežki – córki. Mając do wyboru własne szczęście lub oczekiwania rodziny, Anna wybiera szczęście i wiąże się z Antonínem. W wojennej zawierusze dziadek Anežki zostaje ranny, a babcia zapada na chorobę płuc. Również Alžběcie los nie sprzyja. Po śmierci Anny, kolejno Antonína, wraz z młodszą siostrą musi szukać źródeł dochodu, a o pracę w przygranicznym czeskim miasteczku nie jest łatwo. Sytuacja polityczna w kraju wraz z lokalną władzą skutecznie reżyserują losy mieszkańców. Nikt nie może pozostać obojętnym na otaczającą rzeczywistość. Podążanie z prądem społeczno-politycznych przemian nie jest trudne. Dopiero przeciwstawianie się im, pokazuje charakter człowieka.

Kilka słów o wrażeniach

Pusta mapa jest dynamiczna i dużo się w niej dzieje. Bohaterowie powieści cały czas muszą przystosowywać się do zmieniających się okoliczności i dokonywać życiowych wyborów. Myślę, że gdyby autorka głębiej wniknęła w życie kobiet i bardziej szczegółowo opisała wydarzenia, w których czynnie uczestniczyły, to powieść byłaby jeszcze bardziej intrygująca. Były momenty w fabule, w których brakowało mi zatrzymania, dłuższej chwili zadumy i oddechu. Jednak mimo wszystko uważam, że Pusta mapa jest bardzo dobrą literaturą środka, którą świetnie się czyta. Jeśli Alena Mornštajnová napisze nową książkę, to na pewno po nią sięgnę. Polecam!

Tytuł: Pusta mapa
Autor: Alena Mornštajnová
Wydawnictwo Amaltea
Przekład: Agata Wróbel
Forma książki: papierowa, niedostępna w formie e-booka
Gatunek: literatura piękna

Czy my się znamy?

Z twórczością Iwony Partyki spotkałam się już wcześniej, przy okazji zbioru opowiadań „Pan Odutek i inne opowiadania„. Napisałam o nim między innymi: „Dużą zaletą zbioru jest również styl pisania Partyki, który jest uniwersalny, bez finezyjnego stylizowania oraz, co ważne, wykreowanie czytelnikowi przestrzeni do własnej interpretacji każdego tekstu”.

Mając w pamięci dobry czas spędzony na lekturze krótkich form, sięgnęłam po powieść, z którą mocno się związałam. To co przychodzi na myśl zaraz po przeczytaniu najnowszej książki autorki, to niebanalność, pociągająca inność w stylu i fabule oraz niepospolitość.

Kilka słów o fabule

Bohaterem powieści jest tytułowy Teodor Hoppe, który ma misję do wypełnienia, pchany miłością i poczuciem obowiązku. Przemierza Kaszuby, idąc leśnymi traktami, polami, strumieniami, a jego towarzyszką jest świnia Rosa oraz rudzik. Czytelnik nie wie, gdzie podążają, nie wie, jaki cel przyświeca Teodorkowi, ale wiernie stoi i drepcze przy jego boku, bo chce razem z nim dojść do miejsca przeznaczenia i wypełnić ostatnie zadanie. Idąc i wsłuchując się w opowieść Teodorka poznajemy jego historię, jego rodziny, sąsiadów oraz ukochaną, dzięki której życie nabrało barw i sensu.

Miejscem akcji są Kaszuby, z ich kolorytem lokalnym, przeszłością, historią regionu. Regionu, w którym ścierały się wpływy niemieckie z polskimi oraz luteranizm z chrześcijaństwem. Teodor idzie i wspomina, a cały czas podczas wędrówki towarzyszą mu symbole – zegarka z dewizką, czy młynka do kawy. To o czym w danej chwili chce czytelnikowi przekazać rodzi się tu i teraz. To przerzucanie mostu do przeszłości z jednej strony pozbawione jest stylistycznych figur wprawiających czytelnika w zakłopotanie, z drugiej zaś ma (momentami) filozoficzny wydźwięk. Ale nie ma się co dziwić – bohater powieści jest wyjątkowy.

Płynnie przechodząc do wrażeń

Powieść Iwony Partyki to również historia miłosna – ponownie niebanalna. Jej bohaterami są ludzie inni, wyszydzani, wytykani, niosący na barkach przymiotniki, które ich stygmatyzują. Ale miłość nie zna barier ani granic. Potrafi je wszystkie pokonać i przezwyciężyć.

„Teodor Hoppe idzie do nieba” jest nostalgiczna, refleksyjna i zabawna. Z humorem oraz mocno zarysowanym realizmem magicznym. Poza tym jest po części baśniowa, bajkowa, z unoszącym się nimbem oniryzmu. A zakończenie? Tego naprawdę nie sposób przewidzieć. Wspaniałe. Jest dopisaną kropką nad i.

Tytuł: "Teodor Hoppe idzie do nieba"
Autor: Iwona Partyka
Wydawnictwo Amaltea
Forma książki: papierowa, niedostępna w formie e-booka
Gatunek: literatura piękna