Kategoria:

Literatura współczesna

„Niewidzialni” Roy Jacobsen – Otoczeni przez naturę

przez Katarzyna Denisiuk 17 stycznia 2019

Od dawna wiedziałam, że chcę tę książkę przeczytać. Skandynawski, specyficzny klimat, który tworzą autorzy północnej Europy, mocno na mnie działa i jest mi bliski. Po bardzo udanym ubiegłorocznym spotkaniu z powieściami Tarjeia Vesassa, po raz kolejny chciałam poczuć surowość przyrody, przejmujący chłód oraz zobaczyć świat w monochromatycznych barwach. Oczekiwania miałam spore, ale najlepsze jest to, że wszystkie zostały spełnione!

Mały punkt na dalekiej Północy, otoczony przez żywioł wody, smagany zimnym i porywistym wiatrem jest schronieniem i domem dla rodziny Barrøyów. Żeby na niej mieszkać nie można mieć wygórowanych żądań, za to być uzbrojonym w ogromne pokłady pokory, determinacji i miłości do tego niewielkiego skrawka ziemi.

Nikt nie może opuścić wyspy, wyspa to miniaturowy kosmos, w którym gwiazdy śpią w trawie pod śniegiem.

Ciągnie się na krótki kilometr z północy na południe i na pół kilometra ze schodu na zachód, jest tu wiele skalistych pagórków i małych, porośniętych trawą zagłębień i dolinek, jej brzegi są pocięte głębokimi zatokami, ma długie, nierówne cyple i trzy białe plaże.

Hans Martinsen Barrøy jest głową rodziny. Razem z nim wysepkę zamieszkują żona Maria, córka Ingrid i siostra Barbro. Z czasem rodzina się powiększa. Żyją z roli, połowu ryb i handlu z innymi wyspami i stałym lądem. Raz na jakiś czas na wysepkę przypływają goście i wtedy dają upust kumulującym się w nich słowom. A potem znów milkną i zaczynają zbierać zdania na kolejną wizytę.

„Niewidzialni” porywają prostotą i afirmacją życia. To powieść, która czaruje spokojem i koegzystencją człowieka z przyrodą. Ale jak to w przyrodzie bywa, tak i w życiu od czasu do czasu rodzinę nawiedza burza, która powoduje wiele zmian oraz wymusza podjęcie konkretnych działań i ważnych decyzji. A życie na wyspie toczy się dalej…

Za każdym razem, kiedy natrafię na tego rodzaju prozę, gdzie akcja snuje się leniwie, zamknięta na niewielkiej przestrzeni, jestem pełna podziwu dla autora tworzącego zdania mające niebywałą siłę przekazu. „Niewidzialni” utwierdzają mnie w przekonaniu, że wielką sztuką jest pisać o codzienności w sposób porywający, bez fajerwerków, a równocześnie trafiając w czuły punkt.

„Niewidzialni” są tym, co bardzo lubię w literaturze. Przenoszą mnie w inny wymiar, gdzieś tam daleko, gdzie czas zwalnia, jestem ja, bohaterowie i otaczająca nas niczym nieposkromiona natura. Bardzo polecam!

Tytuł: „Niewidzialni”
Autor: Joy Jacobsen
Wydawnictwo Poznańskie
Tłumaczył: Iwona Zimnicka
Forma książki: ebook
Gatunek: literatura współczesna
Seria: Ingrid Barrøy (1)

Ocena: 5,5/6

17 stycznia 2019 0 komentarz

Literatura współczesna

„Strażnik rzeczy zagubionych” Ruth Hogan – Odkupienie win

przez Katarzyna Denisiuk 11 stycznia 2019

Z pewnością nie raz i nie dwa coś zgubiliście. Ja wielokrotnie. Niektóre z tych przedmiotów i ich stratę pamiętam do dziś i bardzo chciałabym, żeby się odnalazły. Niestety jest to niemożliwe. Ale gdyby jakimś szczęśliwym trafem ktoś naszą zgubę znalazł, zrobił jej zdjęcie i umieścił na stronie internetowej z opisem gdzie została znaleziona? Istniałaby szansa na szczęśliwe zakończenie.

Anthony Peardew jest starzejącym się pisarzem, a zarazem Strażnikiem Rzeczy Zagubionych.

Często nie potrafił powiedzieć, czy to, na co natrafił, jest śmieciem, czy skarbem. Ale na pewno ktoś umiał to ocenić. A potem znów zaczął pisać, oplatając krótkie historie wokół rzeczy, które znalazł. Na przestrzeni lat wypełnił szuflady i półki skrawkami historii innych ludzi i w jakiś sposób pomogły mu one połatać jego własne, tak okrutnie zniszczone życie, pomogły mu je naprawić.

U kresu życia zapisuje w testamencie swojej asystentce Laurze cały, osobliwy zbiór znalezisk z misją odnalezienia ich prawowitych właścicieli. Zadanie jakie jej powierzył wydaje się niebywale trudne, ale z pomocą ogrodnika Freddiego i bardzo sympatycznej i empatycznej nastolatki Sunshine obiera nieoczekiwany kierunek i finał.

„Strażnik rzeczy zagubionych” jest bardzo lekką i przyjemną lekturą. Ot, taka bajka, ale niebanalna i nieinfantylna. Po trosze magiczna i feeryczna, potrafi wprawić w dobry nastrój i dostarczyć przyjemnych wrażeń. Niebywałym jest jak ta nieskomplikowana, ale przemyślana historia spleciona z losów wielu bohaterów i przypadkowych osób, potrafi wywołać cały wachlarz emocji. Jej wydźwięk może wlać ciepło w serca i otulić jak miły w dotyku koc. Historia ta, na pozór powierzchowna, mogłaby być niestrawnym ulepkiem, jednak umiejętności autorki zrobiły z niej niebywale sympatyczną opowieść. To historia nie tylko o zgubionych przedmiotach, ale przede wszystkim o zagubionych ludziach.

Każda znaleziona przez Anthony’ego rzecz do kogoś kiedyś należała. Czy została przypadkowo zawieruszona, czy też ktoś się o to postarał?

Książka Ruth Hogan doskonale wpasowała się w mój nastrój. To była ostatnia przeczytana książka w 2018 roku, która optymistycznie nastawiła mnie na wyzwania Nowego Roku.

Tytuł: „Strażnik rzeczy zagubionych”
Autor: Ruth Hogan
Wydawnictwo Literackie
Tłumaczył: Nina Dzierżawska
Forma książki: ebook
Gatunek: literatura współczesna

Ocena: 5/6

11 stycznia 2019 0 komentarz

Literatura współczesna

„Wchodzi koń do baru” Dawid Grosman – Dezintegracja osobowości na oczach widzów

przez Katarzyna Denisiuk 2 stycznia 2019

Wchodzi koń do baru … i tu można puścić wodze fantazji tworząc zabawny żart, tudzież celną puentę. Takie otwarcie ewidentnie kojarzy się z kawałem albo częścią dłuższego, rozbudowanego występu. I tak jest w istocie.

„Wchodzi koń do baru” Dawida Grosmana jest zamaszystym, szalenie porywającym i mocno skupiającym uwagę stand-upem mężczyzny w sile wieku, który przyjechał do Netanii. Założenie jest jedno – stanąć przed publicznością, dać show i ją rozbawić. Chudy, zmizerowany Żyd pogrywa z widzami, igra z nimi, kpi bez pardonu coraz mocnej wchodząc w ciemne zaułki osobistych wspomnień i złych doświadczeń. Wygwizdać go? „Wybuczeć”? Co to ma być?! Przecież miało być wesoło, radośnie, lekko i przyjemnie, a to co prezentuje performer coraz bardziej odbiega od wyobrażeń i sukcesywnie pogarsza samopoczucie słuchaczy.

Ludzie spoglądają po sobie, poruszają się niespokojnie. Coraz mniej rozumieją, w czym tu właściwie biorą udział wbrew swojej woli. Nie mam wątpliwości, że już dawno wstaliby i wyszli albo nawet przegnali go ze sceny gwizdem i wrzaskami, gdyby nie pokusa, której tak trudno się oprzeć – pokusa zaglądania w cudze piekło.

Widownię tworzą obcy ludzie chcący przyjemnie spędzić czas. Ale jest wśród nich jeden wyjątkowy człowiek, który znalazł się tam nieprzypadkowo – „przyjaciel z lat dziecięcych, który stara się zrozumieć, dlaczego został sprowadzony na to przedstawienie.” Niemy świadek dramatu człowieka, który na oczach publiczności dokonuje rachunku sumienia.

Powieść Grosmana absorbuje czytelnika od pierwszych stron. W szalenie sugestywny sposób wciąga w wir emocji i interakcji z głównym bohaterem. Jesteśmy tam, siedzimy przy stoliku i jak po sznurku zmierzamy w otchłań czarnej dziury wykreowanej przez performera. A ten krok za krokiem, słowo za słowem zmierza ku krawędzi przepaści jaką jest jego życie. Czy się zatrzyma, czy też runie w dół?

Powieść Grosmana czyta się momentami ze ściśniętym gardłem wstrzymując oddech. I chociaż sporo w niej odniesień do konfliktu izraelsko-arabskiego, to historia Dowale Gee porywa. Niebywałą sztuka jest poprzez li tylko karty powieści przenieść czytelnika z odległe miasteczko Izraela i dać poczucie obcowania z żywym człowiekiem i jego demonami. Widzimy każdy gest, mrugnięcie okiem, grymas, pozę, ruch sceniczny. Odczuwamy jego rozterki, strach, smutek, rozdarcie – szarpiące duszę emocje. To wszystko stanowi niebywałą siłę oddziaływania prozy Grosmana. Jak skończy się występ stand-upera? Przeczytajcie sami, bo historia jest godna polecenia, a literacki kunszt autora wzbudza ogromny podziw.

PS „Wchodzi koń do baru” została nagrodzona nagrodą Bookera w 2017 roku.

Tytuł: "Wchodzi koń do baru"
Autor: Dawid Grosman
Wydawnictwo Świat Książki
Tłumaczył: Regina Gromacka
Forma książki: papierowa, dostępna również w formie ebooka
Gatunek: literatura współczesna

Ocena: 5,5/6

2 stycznia 2019 0 komentarz

Literatura współczesna

„Wszystko jest iluminacją” Jonathan Safran Foer – Szukając korzeni

przez Katarzyna Denisiuk 30 grudnia 2018

„Wszystko jest iluminacją”, to powieść nagrodzona National Jewish Book i Guardian First Book Award. Jednocześnie jest to jeden z najgłośniejszych debiutów współczesnej literatury amerykańskiej. Przyznacie, że te wyróżnienia mogą stanowić obietnicę dobrej lektury.

Zaczynam czytać i … odbijam się od ściany pokręconej stylistyki. Z niczym w tym stylu nie spotkałam się do tej pory. Nie poddając się czytam dalej i … o dziwo szybko łapię wspólny rytm z autorem i jego historią.

Osią powieści jest podróż będąca poszukiwaniem przez młodego Amerykanina-Jonathana przybyłego na Ukrainę kobiety, która przed pięćdziesięcioma laty uratowała jego dziadka przed nazistami. Jedyną namacalną wskazówką i drogowskazem jest stara fotografia. W wędrówce ku prawdzie towarzyszą mu starszy mężczyzna, jego wnuk-Aleks i pies.

Akcja powieści meandruje swobodnie, bez żadnych ograniczeń pomiędzy przeszłością sięgając XVIII wieku, aż do czasów współczesnych. Historia przeplata się z teraźniejszością. Poznajemy historię sztetla, jej mieszkańców, wchodzimy w ich domostwa i umysły. Czytamy korespondencję pomiędzy Aleksem a Jonathanem, która dotyczy wydarzeń jakie się wydarzyły na Ukrainie. I jedziemy, aby odnaleźć Augustynę.

Książka jawi się jako dosyć skomplikowane, a nawet karkołomne, jednak dające bardzo wiele emocji dzieło literackie. Na pierwszy rzut oka wykreowana historia wydaje się być powieścią drogi, okraszona charakterystycznym oraz momentami groteskowym humorem. Jednak im dalej w głąb, im więcej kolejnych elementów odsłaniamy, tym więcej jest nam dane i tym głębiej wnikamy w istotę powieści. A czym ona jest? Odczytałam ją jako historię o poszukiwaniu korzeni, początku, fundamentów rodziny i pochodzenia. O miłości, oddaniu i przyjaźni. To powieść o Żydach, Holokauście, okrucieństwach wojny.

Temat został wielokrotnie przerobiony w literaturze, jednak poprzez „Wszystko jest iluminacją” Jonathan Safran Foer udowodnił, że można w inny, odważny i nowatorski sposób po raz kolejny go dotknąć. W głowie rodzi się pytanie, czy z tą osobliwą stylistyką autor nie przesadził, nie przedobrzył? Niejednego te „słowne twory” pokonały i pokonają, jednak w moim odczuciu dodały całości ciekawego zadziora. A to co miało wybrzmieć na zakończenie powieści i tak się dokonało.

Czytając tę powieść nie sposób nie pomyśleć o tłumaczu Michale Kłobukowskim, który wykonał fantastyczną pracę. Tak naprawdę dzięki niemu czytamy książkę w takiej, a nie innej postaci. Chylę czoła!

Powieść dla odważnych? Nie. Dla otwartych na nowe doznania i chętnych poznać inne oblicze literatury. Polecam, przynajmniej spróbować.

Tytuł: "Wszystko jest iluminacją"
Autor: Jonathan Safran Foer
Wydawnictwo W.A.B.
Tłumaczył: Michał Kłobukowski
Forma książki: ebook
Gatunek: literatura współczesna

Ocena: 5,5/6

30 grudnia 2018 0 komentarz

Audiobook Literatura współczesna

„Wielkie kłamstewka” Liane Moriarty – Żyjemy, żeby kłamać, czy kłamiemy, żeby żyć?

przez Katarzyna Denisiuk 13 grudnia 2018

Ostatnimi czasy wpadają mi w ręce książki, które w nowatorski i bardzo interesujący sposób opisują więzi rodzinne oraz relacje międzyludzkie, czyli to z czym spotykamy się codziennie. Obszar i temat znany, wydawałoby się „oklepany”, a jednak mimo wszystko na tyle obszerny, że pozostawia pole do popisu dla sprytnych i pomysłowych pisarzy.

„Wielkie kłamstewka” Liane Moriarty zaskakują narracją i sposobem przedstawienia historii, która wydarzyła się na przedmieściach Sydney. Od początku wiemy jedno – ktoś nie żyje. Tylko tyle i aż tyle! Z każdą kolejną stroną poznajemy dramatis personae, czy to za sprawą ich autokreacji, czy też poprzez wycinki wypowiedzi osób postronnych.

Głównymi bohaterkami są trzy kobiety – każda „z innej bajki”. Łączy je przedszkole, do którego chodzą ich dzieci oraz społeczność rodziców. Nie trudno domyślić się, że w takich grupach nierzadko dochodzi do niesnasek oraz wychodzą na wierzch głęboko skrywane animozje. Jeśli weźmiemy dodatkowo pod uwagę, że historia rozgrywa się w niewielkiej miejscowości, gdzie zachowanie prywatności jest trudnym zadaniem, to … wybuch jest niemal gwarantowany.

„Wielkie kłamstewka” pokazują i uwypuklają to o czym wszyscy wiemy – że kłamstwo ma krótkie nogi, kłamstwo uwiera, kłamstwo nie daje komfortu psychicznego. Życie w kłamstwie jest smutne, powoduje autodestrukcję a zarazem rani osoby z otoczenia.

W „Wielkich kłamstewkach” autorka porusza również wiele trudnych tematów znanych nam z bliższego lub dalszego otoczenia. Konkluzja płynąca z kart powieści nie jest nowatorska, ale należy o niej przypominać. Warto mieć oczy i uszy otwarte, żeby dostrzec i usłyszeć krzywdę innych. Ale przede wszystkim należy mieć odwagę, aby w odpowiednim momencie zareagować.

„Wielkie kłamstewka”, to zaskakująca kompozycja literatury rozrywkowej i kobiecej z dużą dawką życiowych oraz uniwersalnych prawd. W zestawieniu z kapitalną kreacją głównych bohaterek, nietuzinkową eskalacją napięć i rzadko spotykanym odtworzeniem chronologii wydarzeń tworzą powieść, która dostarcza wielu pozytywnych wrażeń.

Jeśli macie ochotę na naprawdę dobrą, lekką, ale niebanalną książkę z drugim, a nawet trzecim dnem – polecam „Wielkie kłamstewka”. Jeśli szukacie rewelacyjnego audiobooka – „Wielkie kłamstewka” spełnią Wasze oczekiwania. Interpretacja Magdaleny Popławskiej sprawia, że nie mamy ochoty rozstawać się ze słuchawkami i wyłączać odtwarzacza. Zdecydowanie polecam!

Tytuł: „Wielkie kłamstewka”
Autor: Liane Moriarty
Wydawnictwo Prószyński i S-ka
Tłumaczył: Magdalena Moltzan-Małkowska
Forma książki: audiobook, czyta Magdalena Popławska
Gatunek: literatura współczesna

Ocena: 5/6

13 grudnia 2018 0 komentarz

Audiobook Literatura współczesna

„Wielka samotność” Kirstin Hannah – W okowach surowej Alaski i traumy przeszłości

przez Katarzyna Denisiuk 6 grudnia 2018

„Słowik” Kirstin Hannah zaśpiewał dla mnie piękną i smutną melodię. Trafiła na podatny grunt, oplotła moją duszę i wrażliwość i porwała mnie w opowieść o wojnie, miłości i trudnych wyborach. Te dobre wspomnienia szeptały, że może warto sięgnąć po „Wielką samotność”? Może po raz kolejny spędzę miłe chwile z audiobookiem?

Jedną z bohaterek powieści jest Alaska. Dzika, bezkompromisowa oraz surowa. Jeśli nie jesteś przygotowany na sprostanie warunkom przez nią narzuconym, to możesz po prostu nie przeżyć. W to osobliwe miejsce, drogą przypadku, trafia rodzina Allbrightów. Ernt, uczestnik wojny w Wietnamie, poturbowany psychicznie oraz wykazujący symptomy zespołu stresu pourazowego. Cora, jego żona, która jest jego podporą, ostoją i ramieniem, na którym może się nie tylko wypłakać. Oraz trzynastoletnia Leni, ich córka, która podąża za rodzicami, wierząc, że w nowym miejscu rodzina odrodzi się, umocni i odnajdzie te najważniejsze wartości, które ją scalają.

Alaska pokazuje pazur, swoją ciemną i nieprzyjazną stronę. Kiedy za oknem wieje wiatr, temperatura drastycznie spada, nie ma nikogo z kim można porozmawiać i wesprzeć się na duchu, wtedy na wierzch wypełzają najgorsze, ludzkie demony.

Lektura „Wielkiej samotności” trafiła na zły czas. Mając w pamięci kunszt z jakim Vessas w „Ptakach” oraz „Pałacu lodowym” opisuje przyrodę oraz naturę sprawiając, że niemal fizycznie czujemy zimno na skórze i wchodzimy w interakcję z otaczającym nas światem, czułam niedosyt. Wiedząc w jaki sposób Petra Soukupová w „Pod śniegiem” potrafi zrobić wiwisekcję rodzinnych relacji oraz bezpardonowo obnażyć wszystkie ich skazy i tajemnice, czułam rozczarowanie.

Z pomysłem na powieść Kirstin Hannah do mnie trafiła. Trudne relacje międzyludzkie oraz rodzinne, sztuka kompromisów, radzenie sobie z traumami przeszłości, poszukiwanie szczęścia, miłość na tle dzikiej Alaski – to wszystko mogło się udać. I patrząc na opinie czytelników, udało się. Historia opisana przez autorkę znalazła bardzo duże grono zadowolonych odbiorców. Niestety ja do tej grupy nie należę. Powieść pomimo dużego ładunku emocji jaki ze sobą niesie, tych emocji mi nie dostarczyła. Podążając śladami bohaterów, ich zachowania bardzo często nie stanowiły żadnej zagadki, co sprawiło, że były mocno przewidywalne. Pomimo problemów jakie powieść dotyka, są one li tylko delikatnie muśnięte. Tam gdzie autorka chciała, żeby zabrzmiało mocno, szorstko, okrutnie, było … poprawnie. Nagromadzenie wątków poprzez sztuczne nakręcanie akcji również nie zyskuje w moich oczach.

Wiem, że „Wielka samotność” może się podobać i te pozytywne opinie na temat książki są prawdziwie. Wiem również komu na pewno się nie spodoba. Pytanie pozostaje jedno – czy tego czytelniku oczekujesz i to jest to, o czym chcesz czytać? Pachnie mi tu banalnością. Niestety.

Tytuł: „Wielka samotność”
Autor: Kirstin Hannah
Wydawnictwo Świat Książki
Tłumaczył: Anna Zielińska
Forma książki: audiobook, czyta Paulina Raczyło
Gatunek: literatura współczesna

Ocena: 3,5/6

6 grudnia 2018 0 komentarz

Literatura współczesna

„Ostatnie rozdanie” Wiesław Myśliwski – Rozmyślania o życiu w mistrzowskim wydaniu

przez Katarzyna Denisiuk 2 grudnia 2018

Sięgając po „Ostatnie rozdanie” Wiesława Myśliwskiego miałam poczucie, że może wydarzyć się wiele. Nie. W sumie otwierały się przede mną dwie możliwości. Albo swobodnie popłynę z prądem, albo będę walczyła z każdym wirem i za wszelką cenę będę chciała wydostać się na brzeg.

Lubicie gawędziarski styl i niespieszną zabawę słowem i kontekstem? Ja coraz bardziej się w nich odnajduję i taka proza dostarcza mi coraz większej przyjemności. „Ostatnie rozdanie” było tym, czego potrzebowałam, co sprawiło, że odpłynęłam.

Ta książka to przeżycie samo w sobie, tu i teraz, w czasie czytania. Plecionki słów, ucieczki myśli jak rwane strzępki waty cukrowej, dają niewysłowioną ekscytację. Smakujemy je, delektujemy się nimi. Tą historią żyje się w czasie rzeczywistym. A na koniec wszystko składa się w kompletną, piękną całość.

O czym jest powieść Wiesława Myśliwskiego? O życiu, ludziach, przyjaciołach, znajomych, którzy zostali zapisani w pękającym w szwach notesie, który przed rozbebeszeniem chroni starzejąca się gumka. To również historia miłości, uczucia, które narodziło się lata temu i trwało zawieszone pomiędzy dwoma światami – jej i jego. Banalne? Absolutnie nie, ponieważ między tymi wątkami wybrzmiewa echo złotych myśli zrodzonych z niezwykle dogłębnego i trafnego postrzegania otaczającej nas rzeczywistości.

Człowiek wmówił sobie, że ma za krótkie życie, w związku z czym zwykł się tłumaczyć ustawicznym brakiem czasu. Tylko, powiedzmy, gdyby żył dwa razy dłużej, miałby go więcej? Wątpię.

Książka niesie ze sobą tak wiele pięknych stwierdzeń, konstatacji, że sięgając po znaczniki i zaznaczając wszystko to co nas urzekło, mieniłaby się feerią barw. W jakimkolwiek miejscu ją otworzymy, zanurzamy się w prozie i emocjonujemy się wyjątkowym i refleksyjnym przesłaniem.

Albo weźmy przyjaciół. Tych co prawda ma się najmniej. Do tego w miarę upływu czasu wykruszają się, a nowi coraz rzadziej, z coraz większym trudem przybywają, jako że przyjaźń jest owocem wymagającym długiego dojrzewania, ta najtrwalsza rodzi się przeważnie w młodości, kiedy to jeszcze z radosną ufnością otwieramy się na ludzi, bo później narasta w nas nieufność, która prowadzi do wniosku, że prawdziwa przyjaźń powinna przechodzić próbę wieczności.

„Ostatnie rozdanie” to była tak naprawdę pierwsza książka, którą czytałam w całkowitej ciszy, odizolowana od dźwięków i głosów. Powtórzę się – tak, tego potrzebowałam! I wiem, że muszę mieć swój własny egzemplarz na regale. Wspaniała literacka przygoda, w której nie ma zbędnych zdań. Nie ma nawet zbędnych słów, ani znaków interpunkcyjnych. Myślę, że zdanie z laudacji dla Marcina Wichy doskonale pasuje do „Ostatniego rozdania”: „W kropki kończące jego zdania nie można wbić nawet szpilki.” Serdecznie polecam.

Tytuł: „Ostatnie rozdanie”
Autor: Wiesław Myśliwski
Wydawnictwo Znak
Forma książki: papierowa
Gatunek: literatura współczesna

Ocena: 6/6

2 grudnia 2018 0 komentarz

Literatura współczesna

„Pod podszewką. Prawdziwy wizerunek pisarza” Sylwia Stano, Zofia Karaszewska – O kreacji pisarza

przez Katarzyna Denisiuk 29 listopada 2018

Są czytelnicy, którzy ani przez chwilę nie zastanawiają się jak autor danej książki wygląda. Czasami nawet nie zdają sobie sprawy czy jest to kobieta, czy mężczyzna – oczywiście mam na myśli niepolskich pisarzy o „egzotycznie brzmiących” imionach, czy też pseudonimach. Ale są też tacy, którzy bacznie śledzą profile swoich ulubieńców w mediach, w tym społecznościowych i chcą o nich wiedzieć jak najwięcej. Ot, ludzka ciekawość.

Patrząc na długie, czasami gigantyczne kolejki po autografy w czasie targów książki, czy też ogarniając wzrokiem wypełnione po brzegi sale na spotkaniach autorskich, śmiem twierdzić, że pisarze jawią się jako dobro narodowe. Aby wyjść do ludzi, należy jakoś się ubrać. No właśnie jak? Przyznacie, że wizerunek pisarza odgrywa we współczesnych czasach niebagatelną rolę. Pomysł na siebie, założenie czegoś co wyróżnia człowieka pośród innych, to część sukcesu, to wartość dodana w drodze do popularności.

Sylwia Stano i Zofia Karaszewska są pomysłodawczyniami bardzo ciekawego projektu. Wraz z pisarzami, projektantką mody Justyną Ołtarzewską oraz fotografem Michałem Jaworskim stworzyły niebagatelną kolekcję literacką. Osiemnastu pisarzy i jedna krytyczka literacka zaprojektowało części garderoby, dla siebie. Jakie? Nie zdradzę, bo odbiorę radość czytania. Możecie zabawić się zgadywankę – co z kolekcji przypadło: Oldze Tokarczuk, Joannie Bator, Katarzynie Bondzie, Jackowi Dehnelowi, Sylwii Chutnik, Grażynie Plebanek, Annie Dziewit-Meller, Agnieszce Wolny-Hamkało, Januszowi Leonowi Wiśniewskiemu, Wojciechowi Chmielarzowi, Łukaszowi Orbitowskiemu, Mariuszowi Czubajowi, Katarzynie Tubylewicz, Aleksandrze Zielińskiej, Jakubowi Małeckiemu, Michałowi Rusinkowi, Marcie Guzowskiej, Grzegorzowi Kasdepkemu i Justynie Sobolewskiej? Niektóre wybory z pewnością nie zaskakują, ale są pośród nich również te mniej oczywiste.

Ubrania odgrywają w książce niebagatelną rolę, ale najciekawsza jest otoczka i to wszystko co zdradzili pisarze, o czym mówili kiedy „opuścili gardę”. Jest poważnie, dystyngowanie, elegancko i modnie. Jest również z pazurem, łobuzersko oraz osobliwie. I przede wszystkim szczerze. Czytając poszczególne rozdziały książki można odnieść wrażenie, że wszyscy biorący udział w projekcie świetnie się bawili, a to sprawia, że podczas czytania towarzyszył mi bardzo dobry nastrój.

Bardzo fajnym dodatkiem w książce są zdjęcia. Nie musimy sobie wyobrażać co wyszło spod igły i w czasie burzy mózgów, gdyż uczestnicy zostali sfotografowani w zaprojektowanych przez siebie częściach garderoby – z jednym wyjątkiem. Niektóre ubrania z chęcią umieściłabym w mojej szafie – nie tylko te damskie!

To była bardzo interesująca, wciągająca i przyjemna rozrywka. Niezwykle ciekawym doświadczeniem było czytać o znanych pisarzach przez pryzmat tego w co się ubierają na co dzień a jak na oficjalne spotkania, czym się otaczają i co lubią najbardziej. Świetny projekt, który został kapitalnie uszyty. Polecam!

PS Wydanie książki jest równie dopracowane jak tekst. Duży plus!

Tytuł: „Pod podszewką. Prawdziwy wizerunek pisarza”
Autor: Sylwia Stano, Zofia Karaszewska
Wydawnictwo Marginesy
Forma książki: papierowa
Gatunek: literatura współczesna

Ocena: 5/6

29 listopada 2018 0 komentarz

Literatura współczesna

„Ten kraj” Anna Arno – Polskie reminiscencje

przez Katarzyna Denisiuk 27 listopada 2018

Gdybym chciała zrozumieć tej kraj, zaczęłabym od pasów musztardowej lamperii. Od zielonych ścian i zapachu linoleum. Od kruchych liści paproci. Od godła z orłem i od krzyża.

W ten obrazowy sposób rozpoczyna swoją literacką podróż po Polsce Anna Arno. I ten początek jest nadzieją na porywające emocje wplecione we wspomnienia.

„Ten kraj” jest książką naszpikowaną symbolami, obrazami oraz stop-klatkami. Autorka wspomina i opisuje to wszystko co każdy z nas ma gdzieś głęboko w pamięci i do czego lubi wracać. Bardzo lubię takie reminiscencje, dlatego z wielka przyjemnością wsiadłam do tego osobliwego wehikułu czasu.

Polubiłam ten kraj, jak się lubi swoje ciało. Wszystko chciałabym w nim zmienić, począwszy od kostek.

W czasie podróży zatrzymujemy się w Krakowie, który „się nie spieszy, Kraków celebruje. Ludzie chodzą wolniej, spacerują gapią się na wystawy.” Chodzimy po stolicy. Warszawa postrzegana jest przez autorkę jako „skrzywdzone miasto, spalone, zdeptane, wyszabrowane. Następnie odbudowane heroicznym wysiłkiem, pospiesznie i po omacki.” Wchodzimy do kościołów, gdzie „dżinsy wystają spod białej komeżki, wystaje podwórko, wystaje życie, do którego jak najbardziej chcieliby powrócić.” Mijamy przydrożne kapliczki oraz delektujemy się smakiem ziemniaka podanego w wielu postaciach i … zdrabniamy.

W moim kraju lubię nawet to, czego nie lubię. Wieczne zdrobnienia. Plastyczny język, który na nie pozwala. Chlebuś, masełko, szyneczka, deszczyk, parasoleczka, kawusia do ciasteczka. Jakby próbowali złagodzić okrucieństwa losu.

„Ten kraj” jest lekturą bardzo sentymentalną, która w każdym przywoła jakieś wspomnienia. Jeden będą żywe oraz wielobarwne. Na innych zaś na trwale odcisnęła się patyna czasu. Co rusz zatrzymywałam się i uśmiechałam pod nosem, a w myślach przytakiwałam i mówiłam „tak było”, „tak jest”. Myślę, że dla kolejnych pokoleń książka ta może być kolorowym i wartościowym albumem ze wspominkami, dzięki któremu odświeżą sobie wiedzę o „tym kraju”.

Jednak w tej podróży czegoś mi zabrakło. Jakieś konstatacji, celnego zdania, a może dwóch, które spięłyby powieść w jedną całość. Trafnej myśli, która pojawiłaby się po wybrzmieniu ostatniego zdania. Czegoś mi zabrakło.

Tytuł: „Ten kraj”
Autor: Anna Arno 
Wydawnictwo Literackie
Forma książki: ebook
Gatunek: literatura współczesna

Ocena: 4/6

27 listopada 2018 0 komentarz

Literatura współczesna

„Pod śniegiem” Petra Soukupová – Wiwisekcja rodzinnych relacji

przez Katarzyna Denisiuk 25 listopada 2018

Minimalistyczna okładka przyciąga mój wzrok i od razu, bezwiednie, daję książce kredyt zaufania. Jednak przyklaskując zasadzie „nie oceniaj książki po okładce” sięgam do treści. A tam … całkowite zaskoczenie! Dawno nie czytałam tak dobrej książki o zwyczajnym życiu, zwykłych ludzi, o rodzinie i więziach między jej członkami.

Wyobraźcie sobie samochód, a w nim trzy dorosłe siostry, ich dzieci (trzy plus jeden, w tym niemowlak) i pies. Ich celem jest podróż do rodziców, żeby uczestniczyć w rodzinnej uroczystości jaką są urodziny taty. A teraz pomyślcie, że relacje pomiędzy siostrami są dalekie od sympatycznych i bliskich. Kuzynostwo również za sobą nie przepada. Zanim wyruszą w drogę dochodzi do pierwszych sporów, pierwszych animozji i przytyków. Potraficie wyobrazić sobie co wylewa się z samochodu kiedy docierają na miejsce? Jakie słowa padają? Co wydobywa się na wierzch?

Nigdy nie wiadomo, czego można się spodziewać od życia. czasem jednak wiadomo.

„Pod śniegiem” to powieść drogi. Nie tak długiej, jednak pełnej emocji. To również operacja na żywym organizmie, gdzie wszystko może się zdarzyć, wiele rzeczy zaskoczyć, a efekt końcowy może być daleki od oczekiwanego.

Historia Petry Soukupovej chwyciła mnie swoimi szponami i nie puściła do końca. W sposób mistrzowski odsłoniła wszystkie skazy i blizny, które szpecą rodzinę, małżeństwo, rodzeństwo. Bezkompromisowo, mocno, bez sentymentu zrobiła wiwisekcję relacji rodzinnych. „Z rodziną dobrze wychodzi się tylko na zdjęciu” mogłoby być wizytówką prozy Soukupovej.

To czym wyróżnia „Pod śniegiem” jest „autentyczność zachowań, dialogów i sytuacji„. Bez grama fałszu, z poczuciem otrzymania uczciwej historii, towarzyszymy bohaterkom w ich podróży, w drodze do duchowej spowiedzi. Ta historia potrafi emocjonalnie wessać, przemielić i wypluć. Ale to co otrzymujemy sprawia, że niemal kompulsywne szukamy kolejnych powieści autorki.

Dzięki powieści „Pod śniegiem ” Petry Soukupovej literatura czeska nie raz jeszcze zagości na czytniku. To była naprawdę fascynująca przygoda. Jestem pod wielkim wrażeniem prozy młodej pisarki i na pewno sięgnę po inne książki jej autorstwa. Serdecznie polecam!

Tytuł: „Pod śniegiem”
Autor: Petra Soukupová
Wydawnictwo Afera
Tłumaczył: Julia Różewicz
Forma książki: ebook
Gatunek: literatura współczesna

Ocena: 5,5/6

25 listopada 2018 0 komentarz