Kategoria:

Autobiografia

„Berbeka. W cieniu Broad Peaku” Dariusz Kortko, Jerzy Porębski

przez Katarzyna Denisiuk 13 stycznia 2021

Góry i górskie wycieczki to świat, w którym odpoczywam, oczyszczam umysł i nabieram dystansu do trosk codzienności. Nie tylko kocham w górach przebywać, również bardzo lubię o górach czytać. Nie jestem znawcą historii himalaizmu – ani polskiego, ani zagranicznego – ale moje serce zawsze bije mocniej, gdy to właśnie rodzimi wspinacze przekraczają granice, stojące na drodze człowiekowi, aby zdobyć niezdobyte.

Jednym z nich był Maciej Berbeka – zakopiańczyk, mąż Ewy Dyakowskiej-Berbeki, ojciec Jaśka i Franka. Od zawsze był związany ze stolicą polskich Tatr. Zmarł 6 marca 2013 roku zdobywając Broad Peak zimą. Szczyt, z którym miał osobiste „porachunki”.

Kilka słów o fabule

Dariusz Kortko i Jerzy Porębski przybliżają czytelnikowi i słuchaczowi (powieść została nagrana w formie audiobooka) postać Macieja Berbeki. Robią to w bardzo interesujący sposób, niechronologiczny, przeplatając opowieści z górskich wypraw na najwyższe szczyty świata, z faktami z życia himalaisty.

Pasjonaci literatury podróżniczej nie będą zaskoczeni czytając o wspomnieniach z gór, gdyż niejednokrotnie, przy okazji poznawania postaci innych himalaistów, przewijało się nazwisko Berbeka. Himalaizm to pasja jednostki, której spełnienie jest uzależnione od zaangażowania wielu osób, w tym współtowarzyszy wypraw. Jego sukcesy sportowe są powszechnie znane, natomiast dla czytelnika mogą być ciekawe fakty z życia bohatera biografii. Dowiadujemy się jakie miał wykształcenie, czym zajmował się, gdy nie chodził po górach, albo jak poznał swoją żonę.

Kilka słów o wrażeniach

Czytając książkę po raz kolejny pofrunęłam w świat mi niedostępny i fascynujący. Pokora do gór i przyrody, przekraczanie granic ludzkiego ciała, wzbudza mój ogromny szacunek. I jeszcze życie w zgodzie ze sobą i w symbiozie z tym, co się kocha. Bajka!

Polecam – świetny zastrzyk adrenaliny i wspomnienie wielkiego człowieka.

Góry od czasu do czasu pozwalają nam obcować z nimi, wejść, zdobyć, ale to nie jest zdobywanie w sensie »zdobyłem, to góra do mnie należy«”*.

*Maciej Berbeka: Alpinizm to piękny sport, ale niesienie w górach pomocy jest dla mnie najważniejsze, goryksiazek.pl, 2012.

Tytuł: Berbeka. Życie w cieniu Broad Peaku
Autor: Dariusz Kortko, Jerzy Porębski
Wydawnictwo Agora, Audioteka
Forma książki: audiobook, czyta Filip Kosior; dostępna w formie e-booka
Gatunek: biografia, literatura podróżnicza

13 stycznia 2021 0 komentarz

Autobiografia

„Uwolniona. Jak wykształcenie odmieniło moje życie” Tara Westover – Znaczenie edukacji

przez Katarzyna Denisiuk 26 listopada 2020

Ominęła mnie fala popularności autobiografii Tary Westover. Na szczęście wpisałam sobie tę powieść na listę „chcę przeczytać” i kiedy nadarzyła się okazja otrzymania e-booka, z chęcią z niej skorzystałam. Jak bardzo nie żałuję, że trafiłam na tę książkę, będą wiedzieli czytelnicy, którzy poznali historię dziewczyny z mormońskiej rodziny.

Przyznaję, miałam obawy, że droga jaką przeszła Tara, będzie w stylu „american dream”, czyli „”dorobienia się”, doznania szczęścia poprzez ułożenia sobie życia, założenia rodziny, stworzenia domu marzeń, spełnienia w życiu osobistym według ogólnie przyjętych i propagowanych w bogatych społeczeństwach norm”. Dodatkowo w blasku mieniącego się confetti. Nic bardziej mylnego!

Historia Tary poraża. Dosłownie! Były momenty, w których ściskało mnie za gardło i paraliżował emocjonalny strach. Ogromnie kibicowałam tej dziewczynie, mocno wspierałam w myślach, żeby zdecydowanie, nie oglądając się za siebie, odcięła wszystkie liny krępujące jej wolność i swobodę myślenia.

Zwykle, kiedy słyszę lub czytam o opresyjnych rodzicach, rodzinach, czy stosunkach międzyludzkich, włącza mi się podstępna „ciotka dobra rada” z myśleniem – ale jak to? Dlaczego sobie na to pozwala? Niech skończy z tym! Ucieknie!

Stop! To nie jest nasze życie, to nie jest nasz kontekst, my nie wiemy jak to jest i nie mamy prawa oceniać.

W „Uwolnionej” nauka, głód wiedzy i edukacji pokazały piękne oblicze. Okazały się ratunkową boją, tratwą, których można się uczepić, żeby przetrwać i nie zginąć w rodzinnym szambie. Tara dopłynęła do brzegu, zwyciężyła i tak naprawdę zdobyła szczyt. Droga jaką musiała przejść była ogromnie wyboista, z licznymi pułapkami i bez wyraźnych drogowskazów.

Tara skorzystała z pomocnej dłoni przychylnych jej ludzi, zrzuciła kajdany i osiągnęła cel.

Kilka słów o wrażeniach

„Uwolniona” jest wspaniale napisana. Bardzo szczerze, spokojnie, ale też emocjonalnie. Autorka idealnie oddała tę permanentną walkę z samą sobą, gdy na szali stawiana była rodzina i wolność. Szczerze podziwiam i cieszę się, że odnalazła swoje miejsce na ziemi, bez toksycznych ludzi wokół.

PS Tara Westover jest amerykańską pisarką mieszkającą w Wielkiej Brytanii. W 2008 roku ukończyła z wyróżnieniem Birgham Young University, a następnie otrzymała stypendium Gates Cambridge. W 2009 roku w Trinity College w Cambridge zdobyła stopień magistra, a w 2010 studiowała na Uniwersytecie Harvarda. Następnie wróciła do Cambridge, gdzie w 2014 roku obroniła doktorat z historii. W swoim debiucie literackim opisała wychowanie w tradycyjnej mormońskiej rodzinie i karierę akademicką.

Tytuł: „Uwolniona. Jak wykształcenie odmieniło moje życie”
Autor: Tara Westover
Wydawnictwo Czarna Owca, Publio
Przekład: Barbara Szelewa-Kropiwnicka
Forma książki: e-book
Gatunek: autobiografia, biografia, pamiętnik

26 listopada 2020 0 komentarz

Audiobook Autobiografia Biografia

„Płotka” Lisa Brennan-Jobs – Jeden człowiek, dwa oblicza

przez Katarzyna Denisiuk 7 listopada 2019

Steve Paul Jobs – kto nie zna tego nazwiska? Pewnie wielu. Ale już firmę Apple oraz jej flagowe produkty niejeden ma i z nich korzysta. Autorką „Płotki” jest Lisa Brennan-Jobs, córka Steve’a Jobsa i Chrisann Brennan, której latami sławny ojciec nie uznawał, za to jej imieniem nazwał pierwszy komputer, prototyp Macintosha.

Podeszłam do tej autobiografii bez żadnych oczekiwań, wiedziona ciekawością jak wyglądała historia rodziny Jobsów z perspektywy córki. A po jej wysłuchaniu, sama sobie gratuluję tak dobrego wyboru, gdyż „Płotka” okazała się szalenie intrygującą podróżą do świata dziewczynki, kobiety, córki jednego z największych wizjonerów przełomu wieków.

Chrisann Brennan nigdy nie była żoną Steve’a i sama musiała sobie radzić z wychowywaniem córki i wieloma przeciwnościami losu. Lisa Brennan-Jobs w swojej biografii kreśli obraz przeciętnej rodziny, która nie opływa w luksusy, a wręcz przeciwnie – boksuje się z życiem. Mówi między innymi o relacji z matką, poznaniu ojca i spotkaniach z nim oraz o ogromnej potrzebie akceptacji ojca i jego rodziny.

A droga do łask Steve’a, poprzez wielokrotne próby zaimponowania mu, nie była łatwa, a wręcz wyboista, bo Jobs był człowiekiem osobliwym i nieprzewidywalnym. Ich wspólne docieranie się trwało latami.

„Płotka” jest historią dziecka i matki, dziecka i ojca. Naszpikowana myślami i emocjami sprawia, że słucha się jej z ogromnym zainteresowaniem. Lisa Brennan-Jobs napisała tę autobiografię bezpretensjonalnie, szczerze i z wielkim wyczuciem. Nie gra na emocjach czytelnika, ale opowiada jak było, bez przekraczania granic intymności i zdradzania rodzinnych sekretów. Tutaj czytelnik nie znajdzie tanich chwytów, wątków i „smaczków” rodem z prasy bulwarowej.

Historia Steve’a Jobsa i jego córki Lisy Brennan-Jobs jest dowodem na to, że nie warto marnować czasu na spory, ukrywanie prawdziwych uczuć i chowanie się za sztuczną fasadą. Poza tym pokazuje, że „na pojednanie nigdy nie jest za późno”.

Bardzo przyjemna i ciekawa lektura, którą świetnie się słucha. Dlatego polecam tę książkę zarówno w formie tradycyjnej, jak i audiobooka. Swego czasu słuchałam również biografii Steve’a Jobsa autorstwa Waltera Isaacsona „Steve Jobs„, którą również polecam.

Tytuł: „Płotka”
Autor: Lisa Brennan-Jobs
Wydawnictwo Literackie, Audioteka
Tłumaczył: Agnieszka Sobolewska
Forma książki: audiobook, czyta Marta Król; dostępna również w formie ebooka
Gatunek: autobiografia, biografia

7 listopada 2019 0 komentarz

Autobiografia Biografia

„Dom z dwiema wieżami” Maciej Zaremba Bielawski – Pytać to stawiać się na zewnątrz

przez Katarzyna Denisiuk 6 stycznia 2019

Urodził się w 1951 roku. W 1969 roku wyemigrował z matką i braćmi do Szwecji. Studiował historię idei. Dziś jest wybitnym publicystą i reporterem największego szwedzkiego dziennika „Dagens Nyheter”. Jest także autorem książek, w Polsce ukazały się dotąd: Polski hydraulik, Higieniści. Z dziejów eugeniki, Leśna mafia. Szwedzki thriller ekologiczny. Jest laureatem licznych nagród, m.in. Nagrody Akademii Szwedzkiej (w 2005 i 2008 roku), Wielkiej Szwedzkiej Nagrody Literackiej (w 2006 roku) i innych. W 2009 roku otrzymał tytuł doktora honoris causa Uniwersytetu w Lund. /Wydawnictwo Karakter/

Napisać o „Domu z dwiema wieżami”, że to książka biograficzna, to napisać wielkie nic. Prawdą jest, że Maciej Zaremba Bielawski opowiada o swojej rodzinie oraz rekonstruuje losy rodziców oraz przodków. Jednak przede wszystkim, jest to wspaniale opisana historia Polski, jej mieszkańców, obyczajowości, realiów w tragicznym okresie wojny i Holokaustu, jak również brzemiennego wpływu antysemickiej kampanii komunistycznej dla losy jego rodziny.

Wyjeżdżamy. Jestem Żydówką. Po polsku to tylko trzy słowa. Mija sekunda i słyszę, jak mówię: „Jasne, mamusiu. Wyjeżdżamy”.

Kiedy towarzysz Gomułka w 1968 roku rujnuje naszą rodzinę, ma po swojej stronie wszystkie moce. Historię i biologię, milczenie i niepamięć. Dosyć, aby to nazwać losem.

Książka napisana jest pięknym językiem, z wielkim rozmachem i mądrością. W sposób nieszablonowy, korzystając z wielu form literackiego przekazu stanowi wyraz szczerego rozliczenia się (pogodzenia?) z przeszłością, a przede wszystkim próbą zrozumienia postępowania i decyzji najbliższych.

O czasach wojny i Zagładzie Żydów napisano wiele. Maciej Zaremba Bielawski czyni to w taki sposób, że nie sposób nie dać mu wiary. Funduje czytelnikowi ogrom emocji i wrażeń. A w momencie, kiedy wspomina Tarnów, gdzie jego mama zdawała maturę i mieszkało dwadzieścia pięć tysięcy Żydów i w którym były „wszystkie rodzaje żydowskości, od ekstatycznych chasydów po nowoczesnych filozofów i kursujących do Palestyny pionierów”, mam na ciele ciarki.

Pytać to stawiać się na zewnątrz.

Książkę czyta się jak porywającą powieść fiction, która chwyta czytelnika od pierwszej do ostatniej strony. Jednak w momencie kiedy uświadamiamy sobie, że wszystko o czym pisze autor jest prawdą, a postaci i miejsca zapisały się na kartach historii, to tym bardziej doceniamy niebywały kunszt pisarza.

O treści można napisać wiele. Można również wyłuskiwać mnóstwo cytatów, które pokazują jak porywająco autor wspomina i przywołuje obraz przeszłości. Uważam, jednak że największą radością i nieocenioną przyjemnością jest odkrywanie tej książki samemu. Bardzo chciałabym, żeby wystarczyło napisać – warto czytać, kawał kapitalnej literatury, nie pożałujecie – popchnęły Was do sięgnięcia po „Dom z dwiema wieżami” Macieja Zaremby Bielawskiego. Może się uda? Polecam serdecznie. Wspaniała!

Tytuł: „Dom z dwiema wieżami”
Autor: Maciej Zaremba Bielawski
Wydawnictwo Karakter
Tłumaczył: Mariusz Kalinowski
Forma książki: ebook
Gatunek: biografia, autobiografia

Ocena: 6/6

6 stycznia 2019 0 komentarz

Autobiografia

„Nielegalny. Moje dzieciństwo w RPA” Trevor Noah Sympatycznie i z humorem o rzeczach trudnych

przez Katarzyna Denisiuk 9 maja 2018

Tytuł: „Nielegalny. Moje dzieciństwo w RPA”

Autor: Trevor Noah

Wydawnictwo: W.A.B.

Tłumaczył: Łukasz Witczak

Forma książki: papierowa, dostępna w formie ebooka

Gatunek: autobiografia

fot. Radek Denisiuk

„Trevor Noah (ur. 20 lutego 1984 w Johannesburgu) – południowoafrykański komik, aktor, prezenter radiowy i telewizyjny. Od 2015 na antenie stacji Comedy Central prowadzi program The Daily Show zastępując Jona Stewarta.” – informacja z Wikipedii.

Syn Afrykanki i Szwajcara w swojej autobiografii opowiada o życiu w Republice Południowej Afryki w czasach apartheidu. Mogli wyjechać, tak jak to robili inni, jednak matka zdecydowała inaczej. Miłość do kraju, miejsca, w którym żyli sprawiła, że postanowiła wychować syna w RPA, w Afryce, nie na emigracji. Nie było łatwo. Noah dzieli się z czytelnikami swoimi przeżyciami, opowiada o problemach, smutkach, radościach, biedzie, codziennych małych i dużych troskach oraz poszukiwaniu tożsamości.

Ponieważ miałem białego ojca i chodziłem do białej szkółki niedzielnej, dogadywałem się z białymi dziećmi, ale to nie znaczy, że byłem jednym z nich. Nie należałem do ich plemienia. Za to czarni koledzy przyjęli mnie z otwartymi ramionami. (…) Dopiero wśród nich nie musiałem nikogo udawać. Mogłem być sobą.

Pomimo złożoności i ciężaru, jaki niesie ze sobą polityka apartheidu, biedy, trudów życia – tematów smutnych, momentami dojmujących, ta autobiografia jest po prostu sympatyczna. Napisana bardzo przystępnym, prostym językiem, czyta się jak opowieść kolegi z sąsiedztwa. Współczujemy Trevorowi, solidaryzujemy się z nim, a on tak jakby grał rolę pocieszyciela i i mówił: jakoś to było, dałem radę, udało mi się, nie smuć się.

Autor w autobiografii sporo miejsca poświęcił swojej matce, która jest najważniejszą osobą w jego życiu. Czytając książkę, czuć na każdym kroku, iż jest to swoisty hołd złożony rodzicielce. Urzekła mnie jego postawa, miłość i szacunek do mamy.

Swego czasu usłyszałam, że książki pisane przez osoby popularne, to czasami „lekka ściema”, bo tak naprawdę mają one innych autorów, bardziej w tej materii wykwalifikowanych. Nie mam pojęcia jak jest w przypadku „Nielegalnego”, ale książkę czyta się z wielką przyjemnością, bo o rzeczach ważnych, trudnych, niewygodnych autor pisze szczerze, bez patosu i bardzo interesująco. Dodatkowo dobrze wyważona dawka humoru dopełnia całości. Polecam!

Ocena: 5/6

9 maja 2018 0 komentarz