Z prozą fińskiego pisarza Tommiego Kinnunena spotkałam się po raz pierwszy prawie 5 lat temu, kiedy sięgnęłam po Cztery drogi. To była debiutancka powieść, która wywarła na mnie niesamowite wrażenie. Nazwałam ją niebanalną, dostrzegłam w niej wirtuozerię w ukazywaniu ludzkich uczuć, postaw życiowych i filozofii. Zaraz po Czterech drogach przeczytałam Inni niż my. Jest to kontynuacja losów fińskiej rodziny. Po raz kolejny wczytywałam się, smakowałam tę prozę.
Dlatego nie ma się co dziwić, że w momencie, gdy zobaczyłam zapowiedź kolejnej powieści z serii skandynawskiej, jej tytuł, a przede wszystkim nazwisko autora, to krzyknęłam z radości. Tommi Kinnunen i to jeszcze w rewelacyjnej oprawie, jakie serwuje książkom Wydawnictwo Poznańskie (za okładkę jak zawsze brawa dla Uli Pągowskiej).
Wydaje się, że fiński prozaik lubi stawiać przed szereg człowieka i opowiadać jego losy. Obchodzi się z nim bardzo delikatnie, taktownie, a zarazem po partnersku, dając możliwość wyrażenia siebie.
Kilka słów o fabule
W Powiedziała, że nie żałuje odbija się historia Finlandii, Laponii wraz z ludzkimi postawami mieniącymi się jak powidoki w czasach powojennych. Wojna się skończyła, czas przeorganizować swoje życie i spróbować wpasować go, jak elementy układanki, w obraz nowego świata. Dla pięciu kobiet to heroiczne zadanie. Nie dość, że muszą wyruszyć z granicy norwesko-fińskiej z obozu jenieckiego i dotrzeć do domów, to jeszcze muszę zderzyć się z zastanymi nastrojami. Nie wiedzą, czy mają do kogo i do czego wrócić. Kiedyś podjęły decyzję, a teraz muszą skonsumować to, co naważyły.
Kilka słów o wrażeniach
Powiedziała, że nie żałuje jest wyjątkową powieścią drogi. Towarzyszymy bohaterkom w drodze do, jak i w drodze w. Ta podróż w głąb siebie jest o wiele trudniejsza do pokonania. Niepewność jutra, przyszłości, obarczona palącym wstydem, potrafi łamać emocjonalny pancerz.
— Kurwy — wycedził przez zęby.
I o tym kobiety zdążyły na chwilę zapomnieć. W cieple ogniska upokorzenie zaczęło już tajać jak lód, lecz oto znów wybiło im rumieńcem na policzki.
Ponownie proza Tommiego Kinnunena mnie zauroczyła. Jest pełna przestrzeni, przestrzeni na refleksję. Otwiera czytelnika na zadawanie pytań i próbę odpowiedzi. Bardzo się cieszę, że proza fińskiego pisarza jest w Polsce tłumaczona i wydawana.
O śmierci mówiły teraz coraz częściej. Przy kawie normalne stały się rozważania, jak najłatwiej się zabić. Najpierw dyskutowały o tym Niemki, które twierdziły, że życie po klęsce i tak nie będzie już miało żadnego sensu. Potem do rozmowy włączały się Norweżki i Finki, które zabrały się z armią niemiecką i teraz przy stole, podając sobie talerzyki z ciastkiem, zastanawiały się na głos, co będzie mniej bolesne: połknąć cyjankali czy się powiesić.
Tytuł: Powiedziała, że nie żałuje Autor: Tommi Kinnunen Wydawnictwo Poznańskie Przekład: Sebastian Musielak Forma książki: papierowa, dostępna jako e-book Gatunek: literatura piękna Seria Dział Pisarzy Skandynawskich Współpraca