Wydawnictwo Dowody na Istnienie

„Kto zdążył, ten wyburzył” – słyszy Dorota Brauntsch. Bo murowane domy chłopskie na ziemi pszczyńskiej z XIX i początków XX wieku wreszcie zostały uznane za zabytki, dowód kultury, a więc podlegają ochronie. Tylko że prawie wszystkie już zniknęły… I nadal znikają.

Książka Doroty Brauntsch z Serii Reporterskiej Wydawnictwa Dowody na Istnienie jest zlepkiem przeróżnych historii, których spoiwem jest dom. Nie tylko jako miejsce, gdzie żyje podstawowa jednostka społeczna jaką jest rodzina, ale również dom jako budynek, którego trzeba było wybudować od pierwszej do ostatniej cegły. Dom jako miejsce schronienia, jak i obiekt, który ulega starzeniu i rozpadowi.

Autorka skupiła się na ubraniu historii starych domów, gdzie niemal każda cegła kryje w sobie jakąś tajemnicę. Zarzewiem do napisania książki był projekt fotograficzny, który realizowała. Zdjęcia, szalenie klimatyczne, znajdują się również w „Domach bezdomnych”.

Książka Doroty Brauntsch oczarowała mnie stylem, bardzo osobistym i ciepłym.  Jak trafnie napisał Filip Springer „Domy bezdomne” to „podręcznikowy przykład reporterskiej czułości dla tematu”. Wiele z fragmentów książki urzekło mnie i sprawiło, że mój egzemplarz jest pozaznaczany w licznych miejscach, w których padły piękne słowa i zdania.

Bo dom buduje się dla innych.

I nie tylko dla najbliższych, dla dzieci czy wnuków, ale dla wszystkich. Dla otoczenia. Dla miejsca. Zależało im, żeby nie zepsuć przestrzeni, żeby nawiązać z nią relację, wtopić się w krajobraz. Żeby nadal było tu tak pięknie.

Jednak całość powieści wydaje mi się niespójna, gdyż zbudowana jest z luźno połączonych historii. Książkę można czytać otwierając ją na dowolnym rozdziale. Autorka serwuje ciekawą literacką podróż, w której zabrakło mi pogłębienia tematu. Dlatego też myślę, że „Domy bezdomne” byłyby świetnym dodatkiem do autorskiego albumu ze zdjęciami, a nie na odwrót.

Dom trzyma człowieka, zakotwicza. Jeśli nie wiesz, skąd jesteś, nie wiesz, kim jesteś.

Tytuł: „Domy bezdomne”
Autor: Dorota Brauntsch 
Wydawnictwo Dowody na Istnienie
Forma książki: papierowa, dostępna w formie e-booka
Gatunek: literatura faktu

Nie ma. Dwa słowa, jedno zdanie, którego ciąg dalszy każdy z nas może dowolnie kreować. Może być wesoło, smutno, melancholijnie, poetycko, prosto. Kolokwialnie mówiąc – do wyboru, do koloru.

Mariusz Szczygieł w swojej ostatniej książce pisze o wielu „nie ma”. Stosując się do rady Hanny Krall – „wszystko musi mieć swoją formę, swój rytm, panie Mariuszu. Zwłaszcza nieobecność” – stworzył zbiór rozmów z bardzo różnymi ludźmi, o różnych narodowościach i profesjach, mających formę reportaży, krótkich form. Pisarka przestrzegła również autora, żeby był czujny i nie formułował zbyt łatwo złotych myśli. W mojej ocenie lekcję odrobił wzorowo.

Co jest w „Nie ma”? Emocje. Bardzo dużo emocji. Od tych ciepłych, sympatycznych, miłych i wesołych, jak na przykład ten o podróży Mariusza Szczygła z ojcem Jerzym do Pragi, gdzie przyglądamy się między innymi kulturze naszych sąsiadów oraz ich językowi. Poprzez smutne, traktujące o nieszczęśliwym, trudnym życiu, ale i sile do walki o lepszą przyszłość, wbrew przeciwnościom losu i pomimo wszystko. Do tragicznych jak ten zatytułowany „Śliczny i posłuszny” o okrucieństwie, które czai się nie tylko w patologicznych domach. Na podstawie tego reportażu skonstatował, że „w świecie internetu NIE MA nie istnieje. Tam grzechu nigdy nie da się wymazać.”

Reportaże Mariusza Szczygła, to głosy ludzi. Na przykład artysty, który „uprawia” rzeźbiarską partyzantkę. Mężczyzny, który wykorzystuje internet, żeby na zawsze zapisać obraz swojego ojca. Mężczyzny, który kiedyś był kobietą. Do głosu dochodzą również zwierzęta, czy na przykład dom – cud architektury.

Lektura „Nie ma” jest kolorowa, wielosmakowa i emocjonująca. Tak duża różnorodność tematów, o zróżnicowanym ładunku emocjonalnym sprawia, że książkę można czytać „z doskoku”, wybierając sobie poszczególne opowiadania/reportaże. „Nie ma”, to również autor, który komentuje swoje poczynania. Dzięki temu czytając mamy poczucie, że to co trzymamy w rękach jest autentyczne. Dodatkową zaletą i wartością dodaną książki jest to, że przekaz większości reportaży nie jest uniwersalny – każdy czytelnik może je przeżyć na swój sposób. Polecam!

Tytuł: „Nie ma”
Autor: Mariusz Szczygieł
Wydawnictwo Dowody na Istnienie
Forma książki: ebook
Gatunek: literatura faktu

Ocena: 5/6