„Kwintesencja norweskości” – powiedziała Magdalena. Czyż to nie jest piękna zachęta! Nie mogłam przejść obojętnie obok takiego podszeptu, gdyż skandynawską literaturę lubię i cenię. Oczarowuje mnie i działa na moje zmysły jej surowy, chłodny, szaro-biało-czarny klimat tworzony przez autorów zarówno w powieściach kryminalnych, jak i w literaturze współczesnej.
Tarjei Vasaas napisał powieść uniwersalną, której przekaz był aktualny pięćdziesiąt lat temu i pozostaje taki do dzisiaj. „Ptaki” są klaustrofobiczne, duszne, a zarazem posiadają wiele wentyli pozwalających na wyrównywanie emocji kotłujących się podczas lektury. Głównymi bohaterami są człowiek jako jednostka oraz przyroda.
Człowiek przedstawiony jest jako istota skomplikowana, jedyna w swoim rodzaju, której nie można wpasować w ściśle określone ramy. Człowiek, który na swój, osobliwy sposób postrzega otaczający go świat walcząc ze swoimi strachami i zmorami.
Przyroda również ma swoje prawa. Wymaga szacunku i odpowiedniego traktowania, ale jest też ostoją dla samotnego człowieka, który może powierzyć jej swoje tajemnice.
Matiss i Hega, to brat i siostra mieszkający samotnie, gdzieś tam w ubogiej chacie ze starych drewnianych bali.
Mieszkali w całkowitym niemal odosobnieniu, jak okiem sięgnąć ani jednaj zagrody, dopiero za świerkowym lasem przebiegał główny trakt obok dużego osiedla. Po tej stronie lśniło jezioro, przeciwległe jego brzegi majaczyły daleko, daleko.
Matiss nie postrzega świata tak jak ja i Ty. Jest inny, bardzo wrażliwy, inaczej interpretujący słowa, zdania, gesty, drugiego człowieka oraz przyrodę. A my widzimy życie jego oczami, przeżywamy jego emocje myśląc i odczuwając jak on. I to jest niezwykłe. I to jest smutne.
Vesaas pokazuje nam wycinki z życia Matissa. Akcja snuje się niczym jesienna mgła pełna tajemnicy. Każde jedno słowo jest nieprzewidywalne. Nie wybiegamy myślami do przodu, bo możemy zabłądzić.
W tak krótkiej formie (mój egzemplarz ma 188 stron), autor w mistrzowski sposób ukazał studium samotności, odmienności, lęku przed światem, a przede wszystkim drugim człowiekiem. „Ptaki” szarpią emocjami, momentami wprawiając w osłupienie. Zadziwiają swoją prostotą oraz ogromną siłą oddziaływania.
Książka oczaruje miłośników smutnych, eterycznych i pełnych refleksji historii, przedstawionych w nieoczywisty sposób. Bardzo polecam!
Tytuł: "Ptaki" Autor: Tarjei Vesaas Wydawnictwo Poznańskie Tłumaczył: Beata Hłasko Forma: papierowa, niedostępna w formie ebooka Gatunek: literatura piękna Seria Dzieł Pisarzy Skandynawskich
Ocena: 5,5/6